اینجا ساختهی رابرت زمکیس یک اثر سینمایی گفتمانی است که دربازههای مختلفی از تاریخِ زیستن انسان، دلیل و اهمیت سرپناه داشتن او را تماتیک قصهگویی میکند. اولین معجزهی زمکیس در فیلم مورد بحث استفاده از فُرمِ در پلان است. همزمان با داستانی که در لحظه روایت میکند قابهایی از آینده و گذشته را به ساختارش اضافه کرده که به عنوان یک ایدهی مرکزی، ناظر بر چگونگی انواع فلاشبک در فیلمنامه شدهاند. این تسلطْ انسانِ اولیه را از دو جهت بررسی میکند. اول انسانی که از پیشرفت به نابودی طبیعت رسیده و دوم انسانی که از پیشرفت تنها و سرخورده شده. تنهایی انسان نهتنها در ابعادِ زمانی مورد کشف و شهود قرار میگیرد بلکه مکان، خانه، به عنوانِ یک فیزیکِ اسطورهگونه شناخته خواهد شد. از نظر سینمایی هم ما اتفاقاتی با وجودِ ثُباتِ دوربین و تک زاویه بودن او میبینیم که به نوعی تماماً وابسته به مکانیزم ابتدایی و استفاده مکرر از تکنیک قاب در قاب است. من با دوربینِ کم تحرک که مانند مدارهای بسته تقلایی برای شناخت بیشتر شخصیتها و مکانها نمیکند از پایه مخالفم اما چیزی که فیلم زمکیس را صرفاً یک دوربینِ مدار بسته نکرده استفاده از فُرمِ ویژه است. «فارست گامپ» کافی است تا به ما ثابت شود مولف سینما را میشناسد، جدای از اینکه روایت سانتیمانتالِ در آن را دوست ندارم. این شناختِ فرماتیکِ سینمایی نه مانند جان فورد در «جویندگان» تکنیکِ قاب در قاب به ما میدهد بلکه نوعِ جدیدی از فُرم را ابداع میکند که صرفاً در «اینجا» کاربرد خواهد داشت و ما نمونهی دیگری نمیتوانیم برای آن بیابیم و...
متن کامل را در مجله سینمایی برداشت بلند بخوانید.
ویدئوی مرتبط را در کانال آپارات من ببینید.