از سه سال پیش که کیندل پیپروایت شرکت آمازون رو خریدم، دنبال پیدا کردن راهی برای خوندن کتاب‌های فارسی روی این کتاب‌خوان بودم. مشکل اینجا بود که اکثر پی‌دی‌اف‌های موجود توی اینترنت کیفیت خوبی نداشتن و حقوق ناشر و نویسنده رعایت نشده بود. بعد از ورود شرکت‌های طاقچه و فیدیبو به بازار کتاب‌های الکترونیکی، مشکلاتی که گفتم تا حد زیادی برطرف شد؛ اما همچنان راهی برای خوندن این کتاب‌ها روی کیندل وجود نداشت (و نداره). فیدیبو امسال با معرفی کتاب‌خوان الکترونیکی خودش به بازار با نام فیدیبوک، سعی کرد این مشکل رو برای فارسی‌زبان‌ها برطرف کنه. این کتاب‌خوان با قیمت ۵۵۰ هزار تومن به بازار اومد و نقدهای مثبت و منفی در موردش منتشر شد. توضیحاتی که حامد توکلی در توییتر نوشت و مشکلم با محدود شدن به یک برند، باعث شد به خریدن این دستگاه فکر نکنم و دنبال جایگزین باشم. برای همین بعد از تحقیقات زیاد به کتاب‌خوان شرکت اونیکس رسیدم. چیزهایی که به نظرم قبل خریدنش باید بدونین رو نوشتم.
مدلی که من با توجه به بودجه‌ای که داشتم و با توجه به ابعادش انتخاب کردم، مدل C67 ML Carta 2+ه که ابعادش ۱۱۷ در ۱۷۱ در ۹ میلی‌متره و وزنش حدودا ۱۹۵ گرمه. صفحه‌ی این کتاب‌خوان ۶ اینچیه و تکنولوژی E-ink داره که خیلی شبیه به صفحات چاپ شده‌ی کتابه. رزولوشن دستگاه 1448x1072pix 300PPIه و با این مشخصاتی که گفته شد، کیفیت صفحه‌ای معادل با کیندل پیپروایت داره و وزنش حدودا ۲۰ گرم سبک‌تره. هر دو دستگاه مجهز به بک‌لایتن که باعث میشه در تاریکی مطلق هم مشکلی برای خوندن کتاب وجود نداشته باشه و چشم خسته نشه.
برخلاف کیندل که فقط یک دکمه برای روشن و خاموش کردن دستگاه داره، بوکس چهارتا دکمه داره. دکمه‌ی روشن خاموش که بالای دستگاهه، دکمه‌ی وسط که برای روشن کردن بک‌لایت و اومدن به منوی عقب به کار میره و دو دکمه‌ی راست و چپ صفحه که برای ورق زدن و کم و زیاد کردن صدای دستگاه میشه از اون‌ها استفاده کرد. برتری سخت‌افزاری بوکس به کیندل در پشتیبانی اون از مموری Micro SD تا سقف ۳۲ گیگ و پشتیبانیش از جک ۳.۵ میلی‌متری برای خروجی صداست.
در مجموع شاید کیفیت ساخت کیندل آمازون بهتر به نظر برسه، اما کیفیت بوکس به هیچ‌عنوان من رو ناامید نکرد و حتی بیشتر از توقعم بود.
اونیکس از سیستم عامل اندروید ۴.۲ استفاده می‌کنه که باعث میشه تمام برنامه‌هایی که قابل نصب روی اندروید هستن، روی این دستگاه قابل نصب باشن. برای همین میشه برنامه‌هایی مثل طاقچه، فیدیبو، کیندل و پاکت رو نصب کرد. برتری اصلی دستگاه نسبت به بقیه‌ی کتاب‌خوان‌ها هم همین اندرویدی بودنشه. فیدیبوکی که شرکت فیدیبو وارد بازار کرد فقط از نرم‌افزار فیدیبو پشتیبانی می‌کنه که عملا شما رو محدود به همون کتاب‌های فیدیبو و فایل‌های پی‌دی‌اف می‌کنه و این اصلا جذاب نیست. مشکل کیندل هم همینه و نمیشه از کتاب‌های غیر آمازون و غیر پی‌دی‌اف و شبیه به اون استفاده کرد.
این برتری نرم‌افزاری بدون هزینه نیست و هزینه‌ش سرعت نسبتا پایین اون در مقایسه با کیندله. با توجه به نقدهایی که از فیدیبوک خوندم، بعید می‌دونم سرعت بوکس کمتر از فیدیبوک باشه. اندرویدی بودن بوکس یک ضعف بزرگ دیگه در مقایسه با کیندل ایجاد می‌کنه و اون هم باتری دستگاهه. تجربه‌ی استفاده‌ی من از این دستگاه اینه که حدودا باتری بوکس نصف کیندله. یعنی کیندل برای حدودا دو هفته کتاب خوندن (۱-۲ ساعت در روز) باتری داره و بوکس برای یک هفته. یک هفته اصلا کم نیست، ولی خب در مقایسه با کیندل واقعا کمه. توی یک هفته‌ای که از این دستگاه استفاده کردم فقط یک بار هنگ کرد که مجبور شدم با سوزن، دکمه‌ی ریست دستگاه که بالاشه رو فشار بدم.
توی این بخش کیندل عملا هیچ حرفی برای گفتن نداره و بوکس واقعا درخشان عمل می‌کنه. پشتیبانی از اندروید باعث میشه هر برنامه‌ای که از فارسی ساپورت کنه، روی دستگاه کاملا روون و با کیفیت اجرا بشه. عکس زیر از کتاب «فوتبال علیه دشمن»ه که توی فیدیبو مشغول به خوندنش هستم. باز هم با توجه به اندرویدی بودن دستگاه، امکان نصب کیبورد فارسی روی اون وجود داره که میشه برای نوت‌برداری یا وب‌گردی استفاده کرد.
من از سایت فیبوک این دستگاه رو خریدم و قیمتش وقتی که خریدم حدود ۱ میلیون و دویست بود. قیمت کیندل رو نتونستم پیدا کنم ولی بعید می‌دونم خیلی فرقی بکنه با این مدل اونیکس بوکس. فیدیبوک هم ۵۵۰ هزار تومنه.
این مدل اونیکس به نظر من برای خوانندگان کتاب که کتاب فارسی هم می‌خوان بخونن انتخاب خیلی معقولیه. درسته که حدودا قیمتش دو برابر فیدیبوکه، ولی با توجه به انتخاب‌هایی که به کاربر میده و کیفیت ساختی که داره، خیلی منطقی‌تر و به‌صرفه‌تر از فیدیبوکه.
اما سوال مهم اینه که این دستگاه به درد کی می‌خوره؟ باید قبل خرید این دستگاه با خودتون روراست باشین. اگر واقعا کتاب می‌خونید و زیاد می‌خونید، خرید این دستگاه تصمیم درستیه. چون توی بلندمدت، هزینه‌ی خرید کتاب‌هاتون به طرز چشم‌گیری کم میشه. (من کتابی که نسخه‌ی چاپیش ۵۰ هزار تومن بود رو با تخفیف از طاقچه ۱۰ هزار تومن خریدم!) دلیل دیگه‌ش هم اینه که خوندن کتاب روی صفحه‌های ای-اینک تقریبا هیچ خستگی و اذیتی برای چشم نداره. حتی توی بلندمدت و مطالعه‌های چند ساعته.
اما اگر کتاب می‌خونید ولی کم، شاید صرف این پول برای خرید یه تبلت میان‌رده منطقی‌تر و به‌صرفه‌تر باشه. درسته که چشم رو اذیت می‌کنه، اما خب استفاده‌های دیگه‌ای هم میشه از تبلت کرد.
