این مقاله را با این بیان معروف شروع می کنیم؛ برای مشتریان خود محصول تولید کنید نه اینکه برای محصولات خود مشتری.
پس اولین کار در آغاز هر کسب و کار به مشتری و نیاز او برمیگردد. پس اگر ایده ای دارید یا برعکس قصد دارید کاری انجام دهید و لی ایدهای ندارید، به نیاز های مشتری توجه کنید. ایده بایستی نیازی را برطرف کند یا ارزشی افزوده ای برای او تامین کند.
آقای استروالدر یکی از فعالان عرصهی کسب و کار یک بوم به نام ارزش پیشنهادی استروالدر ارائه کرده است.این بوم از دو قسمت کلی تشکیل میشود و هر قسمت به سه جزء فرعی.
سمت راست این بوم مربوط به مشتری است. کار هایی که مشتری در یک موضوع خاص انجام می دهد. مشکلاتی که مشتری در این موضوع دچار آن است و خدماتی که کسب می کند.
سمت دیگر این بوم مربوط به ایده است. ایده ما؛
1. چه چیزی را پیشنهاد می کند.
2. چه مشکلاتی را برطرف می کند.
3. چه مزیت و فایده ای را تولید می کند.
برای درک بهتر موضوع فرض می کنیم مدیر محصول airbnb هستیم؛ این پلتفرم درواقع واسطه ای بین اجاره دهنده محل اقامت و مسافر است. میخواهیم در کشورمان این پلتفرم را ایجاد کنیم.
ابتدا مشتریان را مشخص می کنیم. (این نکته ضروری است که مشتری صرفا کسی که به ما پول می دهد نیست.)
در مورد airbnb مشتریان به دو بخش کلی مسافر و اجاره دهنده تقسیم میشود. مسافران به دسته های مختلفی همچون شرکت کنندگان در رویداد های مختلف و جشنواره ها، دانشجویان، کارمندان پاره وقت، گردشگران و ... تقسیم میشود. اجاره دهندگان نیز هتل داران، صاحبان بومگردی و ویلا ها، خانه های دارای اتاق خالی و... میباشند .
برای پرکردن بوم میتوان از پرسشنامه، طوفان فکری، مشورت با خبرگان حوزه گردشگری و یا خواندن کتاب های مرتبط استفاده کرد.
ما در این جا از روش طوفان فکری که در مقالهای آنرا توضیح خواهم داد، استفاده می کنیم.
به اینصورت که به پنج نفر از دوستان اهل مسافرت در خواست می کنیم روی یک بورد با استفاده از برگه نوت های چسبان به این سه سوال پاسخ دهند؛
· اگر به جایی سفر کنید چگونه برای خود محل اقامت تهیه می کنید؟( customer job)
· به چه مشکلاتی در تهیه این محل برخورد می کنید؟( pain)
· فارغ از مشکلات چه خدماتی را دریافت میکنید؟( gain)
حال با توجه به داده های به دست آمده و فهمیدن مشکلات به قسمت ایده می رویم.
ایده را در قسمت product می نویسیم و آن مشکلی را که این ایده بر طرف می کند را در قسمت relievers وارد می کنیم. باید توجه کنیم که محصول ما صد در صد مشکلات را رفع نمی کند. در آخر ارزش هایی را که این محصول تولید می کند را در قسمت gain creators وارد می کنیم.
گاهی اوقات خود رفع کردن مشکلات نوعی ارزش آفرینی است پس دو قسمت آخر به نوعی شبیه به هم هستند.
آنچه به دست آمد تکه ای از پازل بوم مدل کسب و کار هست که در مقاله ای دیگر با موضوع airbnb شرح خواهیم داد.