در مجموعه یادداشتهای «علامات» میخواهم به علائمی که هر روز با آنها مواجه میشویم، نگاهی نو داشتهباشم و با عینکی متفاوت معنایی اجتماعی-سیاسی برایشان بیافرینم، چراکه فکر میکنم باید از همه چیزِ پیرامونمان درس بگیریم.
در قسمت اول به سراغ علامت «به چپ برانید» میرویم؛ این علامت معمولاً زمانی که مانعی بر سر راه وجود دارد استفاده میشود تا شما را به مسیر درست هدایت کند.
همانطور که میدانید مفهوم «چپ و راست» از یک جای تاریخ به بعد، معنای سیاسی به خود گرفت. راستها با دیدگاه محافظهکارانه، حامیان مذهب رسمی بودند و سرمایهداری و اختلاف طبقاتی را تئوریزه میکردند؛ اما چپها با رویکرد جامعهگرایانه در پی تغییر در جهت ایجاد برابری در توزیع ثروت و قدرت بودند؛ آنها ضمن انتقاد به مذهب رسمی، دیدگاهی ضد استعماری و ضد سرمایهداری داشتند.
البته این تعاریف کلاسیک از چپ و راست در جوامع و شرایط مختلف دچار تغییراتی شده اما این دو دسته همواره یک ویژگی ثابت داشتهاند:
راستگرایان در پی حفظ وضع موجود و خدمت به آن بودهاند و چپگرایان در پی تغییر، تحول و اصلاح تدریجی.
آنچه مسلم است لزوم وجود هر دو گروه برای ایجاد تعادل و توازن در جامعه است اما کفه چپ و راست در این ترازو همواره نباید در یک راستا قرار بگیرند؛ گاهی لازم است یکی از کفهها سنگینتر از دیگری شود.
اینها را گفتم تا به تحلیل وضع موجود خودمان بپردازم؛ ما امروز بیش و پیش از هر چیز دیگری نیاز به تحول داریم و برای تحول لازم است که به چپ برانیم!
اما مسئلۀ مهمتر این است: کدام چپ؟!
قطعاً منظور من از چپ، جریان پارادوکسیکال اصلاحطلب نیست؛ جریانی که از چپ بودن فقط لاف آزادی را فهمیده و طرفدار لیبرال سرمایهداری است؛ مدعیان استبدادستیزی که عاشق چشم و ابروی استعمارگرانند!
چپ مدنظر من تفکری است که پایبند به آرمانهای اصیل انقلاب بوده و فارغ از مصلحتسنجیهای سادهاندیشانه، در خدمت وضع موجود درنیامده است. باز هم اشتباه نکنید! منظورم این به اصطلاح انقلابیهای متعصب و متحجر نیست که نه آرمانهای انقلاب را فهمیدهاند و نه چیزی از اداره دولت مدرن میدانند؛ بلکه مطلوب من جریانی است که مطالبهاش «عدالت» است و تلاش میکند تا با بهرهگیری از ظرفیت گفتگو و تضارب آرا، زمینۀ تغییر و تحول به حکومت قسط را فراهم آورَد. هرچند نهال نوپای این تفکر، درگیر آفتهایی است اما به عقیدۀ من راه علاج مشکلات امروز کشور تقویت این گفتمان و بازگشت به آرمانهای اصیل انقلاب ۵۷ است.
پس به چپ برانیم تا با سرعت به آرمانها نزدیک شویم!