بدخطی دانشآموزان، مخصوصاً بچههای کلاس اول و دوم، یکی از اون دغدغه هاییه که تقریباً همه پدر و مادرها و معلمها حداقل یکبار باهاش روبهرو شدن. حتماً برات پیش اومده که دفتر مشق بچه رو باز کنی و با خودت بگی: «اینا چیه نوشته؟!» یا معلم توی دفترش نوشته باشه «خط ناخواناست، بیشتر تمرین شود». اینجاست که نگرانیها شروع میشه؛ نکنه بچهم تنبله؟ نکنه مشکل یادگیری داره؟ نکنه دیگه درست نشه؟
اول بذار یه خیال راحتت کنم: بدخطی توی سنین پایین کاملاً طبیعیه. بچههای کلاس اول و دوم تازه دارن با مداد، کاغذ، فاصله بین حروف و حتی نشستن درست سر میز آشنا میشن. دستشون هنوز اونقدر قوی و هماهنگ نشده که بتونه حرکات ظریف نوشتن رو دقیق اجرا کنه. تازه، هر بچهای هم سرعت رشد متفاوتی داره؛ یکی زودتر راه میافته، یکی زودتر حرف میزنه، یکی هم زودتر خوشخط میشه.
مشکل از جایی شروع میشه که بدخطی ادامهدار میشه و کمکم روی اعتمادبهنفس بچه اثر میذاره. وقتی دانشآموز مدام تذکر میگیره، نمرهاش به خاطر ناخوانا بودن کم میشه یا با همکلاسیهاش مقایسه میشه، ممکنه کلاً از نوشتن زده بشه. بعضی بچهها حتی میگن «من از مشق نوشتن بدم میاد» یا «نمیتونم قشنگ بنویسم». این دقیقاً همون نقطه خطره.
یکی از دلایل مهم بدخطی، عجله کردنه. خیلی از بچهها دوست دارن زودتر مشقشون تموم بشه و برن بازی کنن. نتیجه؟ حروف کجوکوله، فاصلهها نامنظم و خطی که خود بچه هم بعداً نمیتونه بخونه. نشستن نادرست، گرفتن اشتباه مداد، فشار زیاد یا خیلی کم روی کاغذ و حتی خستگی دست هم از عوامل دیگهان که کمتر بهشون توجه میشه.
اولین و مهمترین نکته، صبر و همراهیه. غر زدن، مقایسه کردن و گفتن جملههایی مثل «ببین دوستت چقدر خوشخطه» فقط اوضاع رو بدتر میکنه. بهجاش اگه بگیم «بیا با هم تمرین کنیم خطت قشنگتر بشه» یا پیشرفتهای کوچیکش رو تشویق کنیم، خیلی زودتر نتیجه میگیریم.
یه سری تمرینهای ساده هم هست که واقعاً جواب میده؛ مثل نقاشی کشیدن، رنگآمیزی، بازی با خمیر بازی یا حتی تمرین های خط خطی و الگو کشی. این کارها عضلات دست رو تقویت میکنه و باعث میشه کنترل مداد بهتر بشه.
در کنار اینها، یکی از راه حل های اصولی و امتحانشده، شرکت توی کلاس خوشنویسی مخصوص کودکه. این کلاسها فقط تمرین مشق نیست؛ بچه یاد میگیره چطور درست بشینه، مداد رو اصولی بگیره و حروف رو با حوصله بنویسه. مهمتر از همه اینکه توی یه فضای آروم و بدون استرس تمرین میکنه. خیلی از خانوادهها بعد از مدتی دیدن که بچهشون نهتنها خوشخطتر شده، بلکه کلاً نگاهش به نوشتن عوض شده.
مثلاً آموزشگاههایی مثل ترنم صبا که بهصورت تخصصی روی آموزش خوشنویسی کودکان کار میکنن، معمولاً با روشهای ساده و کودکپسند جلو میرن و همین باعث میشه بچهها با علاقه سر کلاس حاضر بشن، نه از روی اجبار.
در نهایت باید گفت بدخطی بچههای کلاس اول و دوم یه مشکل عجیب یا غیرقابلحل نیست. با کمی توجه، تمرین درست، تشویق بهموقع و در صورت نیاز، کمک گرفتن از کلاسهای خوشنویسی، میشه هم خط بچهها رو بهتر کرد و هم اعتمادبهنفسشون رو بالا برد. مهم اینه که بهشون یاد بدیم نوشتن یه مهارته که با تمرین بهتر میشه، نه یه چیزی که از اول باید بینقص باشه.
