نفس ها در سینه حبس شده بود. تقریبا بازی را تمام شده حساب می کردیم و به تساوی و یک امتیاز راضی بودیم. اما خستگی انگار بر ما چیره شده بود و توپ دقیق رسید به کسی که باید شش دانگ حواسمان را به او می دادیم. مسی، بالاخره در دقیقه نود دروازه تیم ملی ایران را در جام جهانی باز کرد. باز شدن قفل دروازه همانا و تکرار عادت همشیگی صعود نکردن همانا. البته که یادمان نمی رود که داوری هم کم تقصیر نبود... این ها برای همه آشنا است.
این اتفاقات در دنیای سیاست هم رخ داد. امروز هشت سال می گذرد از روزی که حسن روحانی با نام دولت تدبیر و امید در یک فضای ساکن و تقریبا بی امید وارد عرصه دستگاه اجرایی شد. حسن روحانی سال 1392 با پشتوانه پیر سیاست ایران نوین، اکبر هاشمی رفسنجانی، توانسته بود بیش از 24 میلیون نفر را متقاعد کند که ناجی کشور است. او که حقوق دان بود، در صد روزه ابتدایی دولتش، پرونده منقاشه هسته ای ایران را از شورای عالی امنیت ملی کشور به وزارت امور خارجه برده و با سپردن امور به دیپلمات ها، گام به گام در راستای تعامل با ابر قدرت ها حرکت کرد. حسن روحانی، پیروزی اش ذره ذره سرمایه اجتماعی را بالا برد. در روزهایی که شاهد لبخند او و ملت بودیم، تیم ملی والیبال پیروز می شد و اگر آرژانتین دروزاه را باز نکرده بود و اگر از مرحله گروهی صعود می کردیم.....
اما نشد. روحانی دقیقه نود غافل گیر شد. روحانی در حل مناقشه هسته ای تمام قد حاضر شده بود. تمام قد ایستاده بود و دفاع می کرد و متقادعد می کرد سیستم حکمرانی را تا حامی او باشند. اما ناسازگاری ترامپ و کاهش قدرت چانه زنی دیپلماسی، نقشه هایش را خراب کرد.
کاخ آرزوهای حس روحانی که با آرزوی هر ایرانی نیر برابری می کرد، رفته رفته در حال تخریب شدن بود. تهدید های ترامپ برابر بود با یک گام برای افزایش نااطمینانی اقتصادی و رشد انتظارات تورمی.
دلار، به طور سنتی و شاید هم منطقی، نبض اقتصادی کشور را در دست دارد و همین شد که با هر تهدید ترامپ جهید و رشد کرد. اگرچه اشتباه تیم اقتصادی روحانی عدم استفاده از سیستم ارزی شناور کنترل شده بود؛ اما قدرت انتظارات تورمی بر هر سیستم اقتصادی می چربد.
فنر دلار در رفت.
با در رفتن فنر دلار و تصمیم حاکیمت برای ایستادگی در برابر زیاده خواهی های ترامپ، یک مرحله سخت از اصلاحات اقتصادی در زمانی محدود انجام شد و باز مثل قضیه دلار چون قبلا سکون و آرامش برقرار بود، بنزین به یک باره گران شد.
رهبر انقلاب: سران قوا به پشتوانه کارشناسی تصمیمی برای کشور گرفته‌اند، باید به آن تصمیم عمل شود؛ این یک نکته. نکته دوم اینکه یقیناً بعضی از مردم از این تصمیم یا نگران یا ناراحت می‌شوند یا به ضرر ایشان است یا خیال می‌کنند به ضررشان است. به هر تقدیر ناراضی می‌شوند لکن آتش زدن به فلان بانک این کار مردم نیست کار اشرار است؛ کار اشرار است این را باید توجه داشت.
گران شدن بنزین چه بخواهیم چه نخواهیم رفتاری کارشناسانه و صحیحی بود که روش اجرای آن مشکل داشت. یک دلیل اصلی افزایش قیمت (یا بهتر است بگوییم واقعی شدن قیمت بنزین) برهم خوردن تعادل مصرف کننده و تخریب الگوی مصرف بود.
در ادامه، اما بدشانسی های روحانی گویا تمامی نداشت. با گذر از بحران بنزین و انتظارت تورمی بعدی و افزایش نرخ ها، کرونا عالم گیر شد. کرونا گویا آخرین ضربه مه و خورشید و فلک بر کارنامه اجرایی حسن روحانی بود. البته که گاهی پیش بینی ها هم اشتباه از آب در می آمد و گویا این ها همه از اقبال بد روحانی بود...
اینجا اما کار روحانی تمام نمی شود. در میانه راه، با بداقبالی های دولت او و قهر اقشاری که در دو دولت و یک مجلس به لیست امید رای داده بودند، رقیب اصلی اش رئیس مجلس می شود. مجلس که در ابتدای آغاز فعالیت خود از رانت قیر شروع شده بود، در یک مصوبه حساس بازگشت به برجام را دشوار کرد. مصوبه اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران، حتی در صورت بازگشت به برجام می تواند رئیس جمهور و وزرا را مجرم اعلام کند.
هر چند اینجا نه پایگاه شخصی حسن روحانی است و نه حسن روحانی شانسی برای بازگشت به دولت و تشکیل کابینه و ... را دارد، فقط غرض این است که آزاده باشیم. کفر نعمت نکنیم و در کنار تمام اشتباهات از خوبی ها هم بگوییم.
نمی گوییم دولت حسن روحانی اشتباهات نداشته؛ اقدامات اخیر دولتش در بورس یک اشتباه بزرگ و بی حساب است که نمی توان از آن گذشت؛ اما از خوبی ها و خدمات او بگوییم. بگوییم که تحریم های تسلیحاتی را در شورای امنیت بی اثر کرد. اگرچه خواهید گفت تحریم های تسلیحاتی و لغو آن چه اثر دارد، ولی فراموش نکنیم که ما در دنیای امروز نیاز به بازگشت و حضور پر رنگ در جامعه بین الملل داریم. تا زمانی که قدرت چانه زنی ما در جامعه بین الملل افزایش نیابد؛ آش همین است و کاسه همین. افزایش قدرت چانه زنی در جامعه بین الملل، ما را در منطقه خودمان و در میان همسایگانمان قدرتمند خواهد کرد. در حالی که ما می توانیم تامین کننده نیازهای اقتصادی متعددی برای همسایگان باشیم (از جمله تولید محصولات پتروشمیی، خوراکی، انرژی، هسته ای و ... ) متاسفانه کم شدن توان ما در عرصه بین الملل آن ها را از ایران دور کرده است. یادمان نرود که تامین کالای همسایگان همانا و افزایش و جهش تولید و بهبود فضای اقتصادی همانا.
به فکر ایرانی آباد باشیم و حواسمان باشد که دقیقه نود گل نخوریم.
هشت سال از انتخابات 1392 گذشت...
