جنبه های روانی اجتماعی در همودیالیز

چندین عامل استرس زا روانی اجتماعی بر بیماران مبتلا به بیماری کلیوی (ESRD) تأثیر دارند. این بیماری و روش های درمانی آن تغییرات زیادی در شیوه زندگی ایجاد می کند که شامل تأثیر بیماری و درمان، محدودیت های رژیم غذایی و مایعات، محدودیت های عملکردی و اختلال عملکرد جنسی و عدم اطمینان و ترس از مرگ در آینده است. علاوه بر این، مسائل خانوادگی و اجتماعی مانند تغییر در نقش‌های خانوادگی و تغییر در وظایف و مسئولیت‌ها ممکن است به استرس‌های روانی-اجتماعی در بین بیماران دیالیز بیفزاید. مسائل روانی-اجتماعی رایج شامل افسردگی، اضطراب، هذیان، گوشه گیری و کاهش کیفیت زندگی است. شیوع و شدت هر موضوع روانی متفاوت است و ابزارهای مختلفی برای تشخیص این مسائل وجود دارد. این فصل بر روی رایج‌ترین عوامل استرس‌زای روانی-اجتماعی در میان افراد همودیالیز تمرکز خواهد کرد. مسائل روانی اجتماعی مختلفی وجود دارد که با درمان همودیالیز مرتبط است. مسائل روانی اجتماعی مختلفی وجود دارد که با درمان همودیالیز مرتبط است. این مسائل ممکن است در هر مرحله از مسیر همودیالیز ایجاد شود. برخی از مسائل در طول دوره انتقال اولیه همودیالیز رخ می دهد. برخی دیگر پس از مدت طولانی دریافت همودیالیز یا پس از تغییر روش درمان رخ می دهند. نمونه هایی از این مسائل عبارتند از افسردگی، اضطراب، هذیان، و ترک دیالیز. با توجه به پیچیدگی همودیالیز و علائم همراه آن، شناسایی این مسائل مشکل است. در این فصل شایع ترین مسائل روانی-اجتماعی در بین بیماران تحت همودیالیز خلاصه شده است. تشخیص زودهنگام گروه پرخطری که برخی از این مسائل را در همودیالیز ایجاد می کنند برای مدیریت اولیه مهم است که مقرون به صرفه است. استفاده از روش های غربالگری کوتاه در عمل بالینی قابل استفاده است. علاوه بر این، برای نگرانی های ایمنی، توصیه می شود که مدیریت را با مداخلات غیردارویی آغاز کنید. اگر مشکلات همچنان پابرجا هستند یا هیچ بهبودی وجود ندارد، مداخله مبتنی بر فارماکولوژی ممکن است راه حل باشد، اما با احتیاط.

در طول سه دهه گذشته، پیشرفت های قابل توجهی در دانش و درک درمان بیماری کلیوی (ESRD) انجام شده است. بر اساس مدل زیست روانی-اجتماعی، که با ESRD مرتبط است، دیالیز پیامدهای بیولوژیکی، روانی و اجتماعی دارد. با این حال، بسیاری از مطالعات بر روی اثرات بیولوژیکی دیالیز تمرکز دارند و توجه کمی به مسائل روانی اجتماعی در همودیالیز شده است. عوامل استرس زا روانی-اجتماعی که بیماران تحت دیالیز درمانی با آن مواجه هستند بسیار زیاد است. بر اساس مدل روانی اجتماعی، هر فرد منحصر به فرد است و عوامل استرس زای او با یکدیگر تعامل دارند که پیچیدگی آنها را نشان می دهد.

چندین عامل استرس زای روانی- اجتماعی بر بیماران مبتلا به ESRD تأثیر دارند. این بیماری و روش های درمانی آن تغییرات زیادی در شیوه زندگی ایجاد می کند. اینها شامل تأثیر بیماری و درمان، محدودیت های رژیم غذایی و مایعات، محدودیت های عملکردی و اختلال عملکرد جنسی و عدم اطمینان و ترس از مرگ در آینده است. علاوه بر این، مسائل خانوادگی و اجتماعی مانند تغییر در نقش‌های خانوادگی و تغییر در وظایف و مسئولیت‌ها ممکن است به استرس‌های روانی-اجتماعی در بین افراد دیالیز بیفزاید. برخی از این عوامل استرس زا در بیماران دیالیزی ممکن است باعث تغییراتی در وضعیت تاهل و شغلی بیماران شود که منجر به انزوا و کاهش کیفیت زندگی می شود. معمولاً مسائل روانی-اجتماعی مرتبط شامل افسردگی، اضطراب، هذیان و ترک دیالیز است. این عوامل استرس زا ممکن است با توجه به زمان دیالیز در بروز و تظاهر متفاوت باشند. درک این مسائل و تأثیر آنها بر بیماران تحت درمان دیالیز، پیامدهای مثبتی برای عملکرد بالینی و نتایج بیماران خواهد داشت. اولویت باید به پیشگیری و شناسایی زودهنگام این مسائل در طول مسیر درمان دیالیز داده شود. این فصل بر رایج ترین مسائل روانی اجتماعی در بین افراد تحت همودیالیز تمرکز خواهد کرد.

بیماری های کلیوی چگونه بر سلامت روان تأثیر می گذارد؟

حفظ سلامت روانی مناسب، برای اکثر مردم یک چالش بزرگ است، اما در صورت ابتلا به بیماری کلیوی می تواند حتی دشوارتر باشد. بسته به مرحله بیماری کلیوی، ممکن است با استرس‌های بیشتری در زندگی خود مواجه شده که بر سلامت روان تأثیر می‌گذارد. ممکن است بیمار احساس کند که موارد زیادی وجود دارد که از بیمار خواسته می شود آنها را تغییر داده یا حتی باید برخی از آنها را ترک کرده که ممکن است طاقت فرسا و آزار دهنده باشد.

هرچه نارسایی کلیوی بیمار پیشرفته تر باشد، احتمال اینکه تاثیراتی بر سلامت روان خود داشته باشد، بیشتر است. اگر تحت دیالیز هستید، ممکن است استرس زیادی را تجربه کنید. برخی از این عوامل استرس زا عبارتند از:

- بار مالی دیالیز

- پایبندی به صرف زمان برای انجام دیالیز

- احساس اینکه بار سنگینی بر دوش خانواده است

- ترس از اینکه دیالیز ممکن است باعث درد شود

- عدم داشتن خواب آرام

- تغییرات در شغل بیمار

- محدودیت های خوردن و آشامیدن

- نگرانی هایی که بر زندگی خانوادگی، شغلی، اجتماعی و زناشویی تأثیر می گذارد.

بیماری کلیوی و درمان آن می تواند باعث ایجاد احساس ناخوشایندی در بیمار شود، که می تواند بر سلامت روان و توانایی وی برای واکنش مناسب به موقعیت های استرس زا تأثیر بگذارد که به این دلیل است که سلامت روان می تواند بر سلامت جسمانی تأثیر بگذارد و ممکن است بر عادات غذایی، خواب، سطح انرژی و توانایی بیمار در ادامه درمان های تجویز شده توسط پزشک تأثیر بگذارد.

چه مشکلات روانی در بیماری کلیوی رایج است؟

افسردگی، اضطراب و سایر مسائل مربوط به سلامت روان در میان افرادی که با بیماری کلیوی زندگی می کنند، رایج است.

افسردگی

افسردگی یک مسئله بهداشت روانی است که تأثیر منفی بر نحوه احساس، تفکر و عمل بیمار دارد که می تواند باعث شود که علاقه خود را به فعالیت هایی که زمانی از آنها لذت می برده از دست دهد. علائم افسردگی برای هر فرد متفاوت است و ممکن است با عوارض جانبی بیماری کلیوی و درمان بیماری کلیوی همپوشانی داشته باشد. برخی از علائم عبارتند از:

· خلق و خوی افسرده بیشتر روز

· کاهش علاقه یا از دست دادن لذت تقریباً در تمام فعالیت ها

· تغییر عمده وزن یا افزایش یا کاهش اشتها

· مشکلات خواب (بی خوابی یا پرخوابی)

· کاهش سرعت تفکر و کاهش حرکات فیزیکی

· خستگی یا از دست دادن انرژی

· احساس بی ارزشی

· کاهش توانایی تفکر یا تمرکز و عدم تصمیم گیری

· افکار مکرر مرگ، افکار مکرر در مورد فکر کردن یا برنامه ریزی خودکشی بدون برنامه مشخص، یا اقدام به خودکشی یا برنامه خاصی برای خودکشی

احساس غمگینی به دلیل تجارب تغییر دهنده زندگی که هنگام زندگی با بیماری کلیوی اتفاق می افتد، طبیعی است. اما اگر پنج یا بیشتر علائم را برای دو هفته یا بیشتر تجربه کردید، باید با تیم مراقبت های بهداشتی خود (از جمله پزشک، پرستار یا مددکار اجتماعی) صحبت کنید.

پیشگیری از خودکشی:

اگر افسردگی درمان نشود، می‌تواند بیمار را به فکر آسیب رساندن به خود ترغیب کند. اگر بیمار به مرگ یا خودکشی فکر می کند، با کسی که به آن اعتماد دارید، چه دوست یا یکی از اعضای خانواده، تماس بگیرید. بدانید که تنها نیستید و کسی هست که بتوانید با او صحبت کنید.

اضطراب

اضطراب واکنشی است که بدن به استرس نشان می دهد که می تواند در برخی شرایط با هشدار دادن و آماده شدن برای خطر مفید باشد. اما اگر احساس ترس و یا اضطراب شدید ایجاد شود و یا این احساسات مانع فعالیت‌های عادی بیمار شود، مهم است که به پزشک و مددکار اجتماعی خود اطلاع داده تا بتواند برای کمک به احساس بهتر، درمان مناسب را دریافت کند.

انواع مختلفی از اضطراب وجود دارد. برخی از آنها عبارتند از:

اضطراب عمومی: ترس و نگرانی شدید بدون دلیل

اختلال پانیک: زمانی رخ می دهد که حملات پانیک مکرر را تجربه می کنید. حملات پانیک ترس ناگهانی و شدید همراه با علائم فیزیکی مانند تپش قلب، مشکل در تنفس، تعریق و احساس وحشت است.

آگورافوبیا: ترس و اجتناب از مکان‌ها و موقعیت‌هایی که ممکن است باعث ایجاد احساس وحشت، احساس به دام افتادن، احساس درماندگی یا خجالت شود. این شرایط می تواند ترک خانه را برای بیمار دشوار کند.

اضطراب اجتماعی: نگرانی شدید در مورد تعاملات اجتماعی روزانه

فوبیا: ترس شدید از یک موقعیت یا شیء خاص

اگر هر یک از این علائم اضطراب را احساس کردید، با پزشک یا مددکار اجتماعی خود صحبت کنید.

مواد مخدر و الکل

گاهی اوقات، افراد ممکن است به استفاده نادرست از مواد مخدر و الکل به عنوان راهی برای مقابله با استرس و احساسات دشوار روی آورند. مصرف بیش از حد مواد مخدر و الکل خطرناک است. می تواند منجر به اعتیاد شود و باعث سایر مشکلات جسمی، روابط، کاری و مالی شود. هنگامی که بیمار برای نارسایی کلیوی تحت درمان قرار می گیرد، احتمالاً چندین دارو را هر روز مصرف می کند. اگر بیمار تحت درمان با دیالیز است، ممکن است منشاء درد باشد که می تواند کیفیت زندگی بیمار را تحت تاثیر قرار دهد. پزشک ممکن است داروهایی را برای درمان درد تجویز کند. همکاری نزدیک با پزشک و گفتگوهای مداوم در مورد برنامه مدیریت درد که برای بیمار بهترین انتخاب است، بسیار حائز اهمیت است.

برای کمک و درمان به کجا مراجعه کنید؟

کنار آمدن با استرس و چالش های ناشی از زندگی با بیماری کلیوی می تواند سخت باشد. اما همانطور که به سلامت جسمانی خود اهمیت می دهید، مراقبت از سلامت روان نیز مهم است. هیچ مشکل و محدودیتی در درخواست کمک وجود ندارد. خبر خوب این است که بیمار تنها نیست. افراد و منابعی در دسترس هستند که به وی کمک می کنند تا با روش های سالم کنار بیاید.

با مددکار اجتماعی صحبت کنید:

مددکاران اجتماعی می توانند استراتژی هایی را برای کمک به بیمار در مدیریت چالش هایی که در زندگی خود با آن روبروست را ارائه دهند. اگر کلینیک دیالیز بیمار، یک مددکار اجتماعی دارد، وقتی با مشکلات روانی روبه رو می شوید، می توانید به او مراجعه کنید. مددکاران اجتماعی آموزش دیده اند تا بیمار را با منابع مناسب مرتبط کنند. مددکاران اجتماعی همچنین کمک می کنند تا نیازهای سلامت روان را با پزشک در میان بگذارند.

خودیاری و مراقبت از خود را امتحان کنید:

منابع و ابزارهای زیادی وجود دارد که می توانید به تنهایی برای خودیاری و مراقبت از خود به آنها دسترسی داشته باشید.

1. کتاب‌ها: کتاب خودیاری در مورد سلامت روان بخوانید تا درک بهتری از این که چرا ممکن است همان احساسی را دارید به دست آورید. این کتاب ها به صورت آنلاین و چاپی در دسترس هستند.

2. ورزش: ورزش ممکن است سلامت روان شما را بهبود بخشد. ممکن است احساس افسردگی و اضطراب را کاهش دهد و نحوه تفکر، یادگیری و به خاطر سپردن چیزها را بهبود بخشد. برای برخی ممکن است بسته به شرایط و سلامت جسمانی ورزش کردن سخت باشد. همیشه قبل از شروع یک برنامه ورزشی جدید با پزشک خود صحبت کنید.

3. تغذیه مناسب کلیه: توجه به آنچه می خورید و می نوشید می تواند کمک کند که از نظر جسمی و روحی سالم بمانید. اطلاعاتی در مورد نحوه غذا خوردن در مراحل مختلف بیماری کلیوی ارائه می دهد و کمک می کند مواد غذایی و مایعات مناسب را انتخاب کنید.

4. دین و معنویت: ارتباط با دین و معنویت ممکن است به عنوان یک راه ارزشمند برای مقابله با مشکلات مرتبط با سلامت روان باشد. در جامعه دینی می توانید به گروهی از افراد، زمانی که احساس ناراحتی دارید، تکیه کنید.

5. خواب: کم خوابی بر خلق و خو، انرژی، تمرکز و توانایی شما برای تفکر تأثیر می گذارد. سعی کنید هر شب در ساعت مشخصی بخوابید و هر روز صبح در ساعت مشخصی از خواب بیدار شوید. حداقل یک ساعت قبل از خواب، از استفاده وسایل الکترونیکی برای بهبود خواب خودداری کنید و از چرت زدن های طولانی در طول روز خودداری کنید.

6. شبکه اجتماعی: احساس خود را با کسی که به آن اعتماد دارید به اشتراک بگذارید. که می تواند شامل اعضای خانواده، دوستان و سایر عزیزان باشد. این افراد می توانند شما را تشویق، حمایت و کمک کنند تا احساس بهتری داشته باشید.

7. گروه‌های پشتیبانی: به یکی از گروه‌های پشتیبانی حضوری و آنلاین موجود در سراسر کشور بپیوندید. این گروه ها به عنوان فضایی امن برای به اشتراک گذاشتن احساسات خود با دیگرانی که ممکن است در شرایط مشابهی قرار داشته باشند، عمل می کنند. کلینیک شما ممکن است گروه هایی را برای افراد مبتلا به بیماری کلیوی تشکیل دهد یا برای گروه های دیگری که می توانید به آنها بپیوندید پیشنهاداتی ارائه دهد.

"به راه خود ادامه دهید و سعی کنید قوی باشید. یک روز ممکن است احساس خوبی نداشته باشید، اما روز بعد ممکن است بهتر باشید."

نحوه دریافت کمک حرفه ای:

درمان حرفه ای در سلامت روان بستگی دارد که مشکلات بیمار چقدر شدید است و چه چیزی برای وی بهتر است. دو نوع درمان اصلی وجود دارد: درمان طبی و دارویی. برای یافتن برنامه درمانی مناسب، همکاری با یک ارائه دهنده سلامت روان واجد شرایط بسیار مهم است. ارائه دهندگان سلامت روان شامل روانشناسان، روانپزشکان، مددکاران اجتماعی، درمانگران و مشاوران هستند. آنها به تشخیص وضعیت سلامت روان شما و ارائه درمان کمک می کنند.

· درمان یا مشاوره: شامل صحبت با یک ارائه دهنده سلامت روان در مورد وضعیت، احساسات، افکار و رفتارهای بیمار است. برای بسیاری از افراد، درمان فردی ممکن است بهترین گزینه برای درمان باشد.

برای یافتن یک ارائه دهنده سلامت روان چندین گزینه وجود دارد:

از پزشک یا مددکار اجتماعی خود برای معرفی یا توصیه کمک بخواهید.

از شرکت بیمه درمانی خود لیستی از ارائه دهندگان تحت پوشش را بخواهید.

از یک عضو معتمد خانواده یا دوست بخواهید که فردی را توصیه کند.

چرا باید برای سلامت روان کمک بگیرید؟

وقتی در کنار آمدن با شرایط سخت مشکل دارید، ممکن است به دنبال کمک نباشید. اگر از نظر جسمی آسیب می بینید، برای کمک به پزشک مراجعه می کنید. اما چرا وقتی با سلامت روان خود مشکل دارید، کمک گرفتن از یک متخصص مشکل است؟

نگرش ها و باورها در مورد سلامت روان در فرهنگ ها متفاوت است. برخی از این نگرش ها و باورها می تواند منفی باشد و منجر به انگ یا برچسب اجتماعی شود و زمانی اتفاق می افتد که به یک فرد برچسب بیماری زده می شود و دیگر به عنوان یک فرد، بلکه به عنوان بخشی از یک گروه کلیشه ای دیده می شود. نگرش ها و باورهای منفی نسبت به این گروه باعث ایجاد تعصب می شود که ممکن است منجر به واکنش های منفی و تبعیض شود.

برچسب و یا انگ اجتماعی در مورد سلامت روان می تواند باعث شود احساس بدی نسبت به خودتان داشته باشید و از دریافت کمک که برای احساس بهتر نیاز دارید، جلوگیری کنید. چند دلیل متداول وجود دارد که ممکن است زمانی که با سلامت روان خود دست و پنجه نرم می کنید، کمک نخواهید:

سخت است اعتراف کنید که نمی‌توانید به تنهایی از عهده این کار برآیید.

احساس ضعف می کنید.

معتقدید که مشکل در نهایت خود به خود برطرف خواهد شد.

معتقدید که هیچ کاری نمی توان در مورد آن انجام داد معتقدید مراجعه به متخصصان سلامت روان برای افراد "روانی" است.

متوجه نیستید که مشکل جدی دارید.

نمی دانید که برای کمک به کجا مراجعه کنید.فکر می کنید که کمک گرفتن از یک متخصص هزینه زیادی دارد.

برای مراجعه به متخصص، مشکل رفت و آمد دارید.

ممکن است یک یا چند مورد از دلایل ذکر شده در بالا را باور کنید، اما مهم است که با خودتان مهربان باشید. از کسی که به او اعتماد دارید کمک بگیرید.

منابع:

https://idiasys.com/article/

https://www.kidneyfund.org/living-kidney-disease/mental-health-and-kidney-disease