صنعت گردشگری در حال حاضر در تمام نقاط دنیا به یکی از نیروهای محرکه در بالندگی اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی جوامع محسوب میشود و به طور کلی، مدیریت صحیح این ابزار در کنار حفظ منابع تجدیدناپذیر آن موجب افزایش کیفیت زیستی ساکنان و بازدیدکنندگان میشود. در این میان نیز، هر مکان دارای پتانسیل و نقاط قوت مختص و ویژه خود است که میتواند برای غیربومیان آن مکان جذاب و آموزنده باشد و در کنار آن نیز منافعی را برای هر دو طرف با خود آورد.
تعاریف بسیاری از واژه گردشگری وجود دارد. به همین سبب نیز سازمان گردشگری جهانی ملل متحد (United Nation World Tourism Organization, UNWTO) پروژهای را در سالهای 2005 تا 2007 به منظور ایجاد فرهنگ واژگان برای گردشگری به کار انداخته است. این سازمان، گردشگری را به صورت زیر تعریف میکند:
گردشگری، پدیدهای اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است که دربردارنده جابهجایی مردم از کشوری به کشور دیگر یا از مکانی به مکان دیگردر محدودهای خارج از محیط زیست معمول خود و برای اهدافی شخصی یا کاری / تخصصی است. این افراد مهمان یا بازدیدکننده (که گردشگر یا مسافر؛ ساکن یا غیرساکن) است و گردشگری در ارتباط با فعالیتهای وی قرار دارد که برخی از آنها دلالت بر مصارف گردشگری دارد. (UNWTO, 2008)
بر پایه تعریف گردشگری، تعریف پذیرفته شده عمده از گردشگر به صورت "فردی است که حداقل مسافتی بیش از 80 کیلومتر را از خانه خود برای مدتی به اندازه 24 ساعت، برای مقاصد کاری یا تفریحی یا سایر دلایل، طی میکند" (Link BC, p.8, 2008) سازمان گردشگری جهانی ملل متحد (1995)، متعاقبا این تعریف را با بیان اینکه گردشگر میتواند:
باشد، در هم میشکند.
گردشگری بر اساس زمان، مکان، انگیزه سفر و وسایل و تسهیلات به گونههای مختلفی تقسیم و دستهبندی میشود. در دستهبندی بر اساس طول مدت سفر گردشی، گونههای گردشگری میتوانند مطابق با فصول سال زمستانی یا تابستانی و بر اساس مدت زمان اقامت طولانی و یا کوتاه مدت باشند.
بر اساس مکان، انواع گردشگری را میتوان در دو دسته داخلی و خارجی و محل اقامت و مقصد، به گونههای شهری یا روستایی و محل اقامت هتل، ویلا، کمپ یا خانههای اجارهای دستهبندی کرد.
بر اساس تسهیلات و نوع دسترسی نیز در دستههای هوایی، دریایی و زمینی شامل ریل و جادهای دستهبندی میشود.
سازمان گردشگری جهانی ملل متحد، بر اساس مقصد سفر، انواع گونههای گردشگری را شامل گردشگری تفریحی، گردشگری اجتماعی، گردشگری سلامت، گردشگری فرهنگی و آموزشی، گردشگری مذهبی، گردشگری بازرگانی و تجاری، گردشگری دولتی و سیاسی، گردشگری ورزشی، اکوتوریسم، ژئوتوریسم، بیابانگردی، گردشگری الکترونیکی، گردشگری مناسب، گردشگری بومی، گردشگری قومی، گردشگری صنعتی، گردشگری روستایی و گردشگری فضایی معرفی میکند.