«تیم مارشال» در کتاب «زندانیان جغرافیا» در مورد جبر حاکم بر جغرافیا و تغییرات ژئوپلیتیکی جهان صحبت میکند. این کتاب با طرح پرسشهای سخت نشان میدهد که علاوه بر تاریخ، جغرافیا نیز بر سرنوشت دنیا تاثیر داشته است!
کتاب زندانیان جغرافیا، به سوالات مهمی در مورد اتفاقات سیاسی دنیا پاسخ میدهد، سوالاتی از این دست:
چه چیزی بر اقدام روسیه در اوکراین تأثیر گذاشت؟
چرا تصرف اوکراین برای روسیه انقدر حیاتی است؟
مسکو تا کجا میتواند پیش برود؟
آیا چین میتواند درون مرزهای سرزمینش، همچنان احساس امنیت کند؟
نزاع بین پاکستان و هند بر سر چه چیزی است؟
آیا آمریکا حضور خود در خاورمیانه را کاهش میدهد؟
چین پا به خاورمیانه میگذارد؟
به طور کلی تیم مارشال تلاش میکند با ذکر مثالهای کلیدی، اهمیت ژئوپلیتیک را به مخاطب گوشزد کند.
ژئوپولتیک به دنبال راهی است که بتوان مسائل بینالمللی را از طریق عوامل جغرافیایی درک کرد؛ نه فقط از طریق چشم انداز فیزیکی (مثل کوهها و رودخانهها)، بلکه همچنین از طریق اقلیم، جمعیتشناسی، مناطق فرهنگی و دسترسی به منابع طبیعی!
«زندانیان جفرافیا» به خوبی توضیح میدهد که
عوامل ژئوپلتیکی چگونه بر بسیاری از جنبههای گوناگون تمدنهای مختلف، از راهبردهای سیاسی و نظامی گرفته تا توسعه اجتماعی-انسانی اثرگذار بودهاند.
فهرست فصلهای کتاب:
1. روسیه
2. چین
3. آمریکا
4. اروپای غربی
5. افریقا
6. خاورمیانه
7. هند و پاکستان
8. کره و ژاپن
9. آمریکای لاتین
10. شمالگان
11. نتیجهگیری
قسمتی از کتاب (اقتباس)
اروپا شدیدا به گاز روسیه وابسته است اما نمیخواهد در برابر سیاست خارجی روسیه ضعیف به نظر برسد و به دنبال راه چاره میگردد؟ چاره چیست؟
آمریکاییها معتقدند، رونق گستردهی تولید گاز «شیل» در ایالات متحده، نه تنها این کشور را قادر میسازد که در انرژی خودکفا شود، بلکه میتواند مازاد آن را به یکی از بزرگترین مصرفکنندگان انرژی، یعنی اروپا بفروشد!
برای انجام این کار، گاز باید به مایع تبدیل و از طریق اقیانوس اطلس حمل شود. واشینگتن مجوز تأسیسات صادراتی را تصویب کرده و هماکنون لهستان، لیتوانی، جمهوری چک در حال انجام یک پروژهی بلندمدت برای ساخت پایانههای گاز مایع هستند.
روسها با در نظر گرفتن این خطر درازمدت، اشاره میکنند که گاز انتقالی از طریق لوله ارزانتر از نوع مایع آن است!
بعید به نظر میرسد که گاز مایع طبیعی جایگزین کاملی برای گاز روسیه شود، اما سبب تقویت حداقلی اروپاییها، هم در چانهزنی بر سر قیمت و هم سیاست خارجیشان خواهد شد.
با توجه به کاهش احتمالی در آمد، روسیه هم در حال برنامهریزی برای احداث خط لوله به ســـمت جنوب شرقی است و امید دارد که صادرات گاز خود را به چین افزایش دهد!
این یک نبرد اقتصادی بر پایهی جغرافیا است!
جمعبندی:
در حال حاضر حدود ۱۱۰۰ ماهواره فعال و دست کم دو هزار ماهواره غیر فعال در فضا وجود دارد. در پایین این ماهوارهها ایستگاههای فضایی قرار دارند که برای نخستین بار مردم در آنجا به شکل نیمهدائم در خارج از محدوده گرانشی زمین، زندگی و کار میکنند.
اما گرچه ما از قید و بند جاذبه رستهایم، ولی تا به امروز هنوز هم زندانی افکار خود هستیم، اسیر بدگمانی نسبت به «دیگری». رقابت اصلی ما برای منابع است!
امین زمانی
اینستاگرام من رو فالو کن!