تعریف:
بوم کسب و کار یک مدل یا طرح کسب و کار است که نشان می‌دهد چگونه یک سازمان ارزش ایجاد می‌کند، منابع خود را بهره‌برداری می‌کند و درآمدزایی می‌کند. بوم کسب و کار به‌طور جامع شامل طراحی استراتژیک، ساختار سازمانی، فرآیندها، محصولات و خدمات، ارزش‌های ارائه شده به مشتریان، مدل درآمد، روابط با مشتریان و همکاران، منابع کلیدی و فرصت‌های کسب و کار است. بوم کسب و کار یک نماینده جامع از راهبردها، عملیات و ساختار یک سازمان است و برای ایجاد ارزش، تفویض مسئولیت، تبدیل فرصت‌ها به عملکرد و ارتباط با مشتریان کلیدی استفاده می‌شود. این مدل کسب و کار به سازمان کمک می‌کند تا بهترین راهکارها را برای دستیابی به اهداف استراتژیک خود انتخاب کند و بازدهی مالی و رشد را ایجاد کند.
استراتژی سازمان از سوی دیگر به عنوان یک راهبرد بلندمدت تعریف می‌شود که توسط سازمان تعیین می‌شود تا راهی مشخص برای رسیدن به اهداف استراتژیک و تحقق مأموریت سازمان فراهم کند. استراتژی سازمان براساس تحلیل محیط داخلی و خارجی، قابلیت‌ها و محدودیت‌های سازمان، و پتانسیل‌ها و ریسک‌های بازار شکل می‌گیرد. استراتژی سازمان شامل تصمیم‌گیری‌ها، راهبردها، انتخاب زمینه‌های فعالیت، و تعیین اولویت‌ها و تمرکزهای استراتژیک است. هدف اصلی استراتژی سازمان، ایجاد یک تطابق میان منابع و قدرت‌های داخلی سازمان با فرصت‌ها و تهدیدات محیطی است تا سازمان قابلیت رقابت و پیشرفت در بازار را داشته باشد.
تفاوت بین بوم کسب و کار و استراتژی سازمان عبارتند از:
مفهوم:
- بوم کسب و کار: بوم کسب و کار شامل طرح کلی و ساختاری است که نشان می‌دهد چگونه سازمان درآمدزایی، ارزش‌آفرینی و تعامل با مشتریان خود عمل می‌کند. این مفهوم بر روی نحوه سازماندهی و عملکرد مالی و عملیاتی تمرکز دارد.
- استراتژی سازمان: استراتژی سازمان یک راهبرد بلندمدت است که توسط سازمان برای رسیدن به اهداف استراتژیک خود تعیین می‌شود. این استراتژی شامل انتخاب زمینه‌های فعالیت، رویکردها، تصمیمات و تمرکزهای استراتژیک است.
زمینه تمرکز:
- بوم کسب و کار: بوم کسب و کار بیشتر بر روی طراحی و ساختار عملکرد سازمان تمرکز دارد. این مفهوم درباره نحوه تولید و عرضه محصولات و خدمات، تعامل با مشتریان و کسب درآمد تمرکز دارد.
- استراتژی سازمان: استراتژی سازمان بیشتر بر روی راهبردهای بلندمدت و هدف‌گذاری سازمان برای رسیدن به موقعیت مطلوب در بازار تمرکز دارد. این استراتژی شامل انتخاب و تعیین هدف‌ها، تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و تعیین راهبردهای مورد نیاز است.
زمینه انعطاف‌پذیری:
- بوم کسب و کار: بوم کسب و کار قابلیت انعطاف‌پذیری بالا را در برابر تغییرات بازار، فناوری‌های جدید و نیازهای مشتریان باید داشته باشد. این مفهوم بر روی قابلیت سازمان برای تغییر و تطبیق با محیط بیرونی تأکید دارد.
- استراتژی سازمان: استراتژی سازمان برای تطابق با تغییرات در محیط و رقابتگر بودن با سایر شرکت‌ها، نیازمند انعطاف‌پذیری است. این استراتژی به تعیین راهبردها و تصمیماتی که سازمان را در مسیر تغییر و پیشرفت قرار می‌دهد، متمرکز است.
مدت زمان:
- بوم کسب و کار: بوم کسب و کار معمولاً به عنوان یک مدل طراحی شده است که در زمان طولانی تغییر نمی‌کند. اما می‌تواند براساس شرایط بازار و نیازهای مشتریان تغییر کند.
- استراتژی سازمان: استراتژی سازمان معمولاً یک راهبرد بلندمدت است که در مدت طولانی تعیین می‌شود. این استراتژی برای رسیدن به اهداف بلندمدت و پیشرفت سازمان در طول زمان استفاده می‌شود.
بنابراین، در کل بوم کسب و کار بیشتر بر روی عملکرد سازمان و ارتباط با مشتریان تمرکز دارد، در حالی که استراتژی سازمان بیشتر بر روی راهبردهای بلندمدت و هدف‌گذاری سازمان برای رسیدن به موقعیت مطلوب در بازار تمرکز دارد.
