سلام. من امیر آرانی هستم و قصد دارم اینجا در مورد عکاسی نجومی از صفر بنویسم. اگر چیزی از مبانی نوردهی نمیدونید یا تا حالا نتونستید یه عکس خوب از آسمون شب بگیرید این پست حتما بهت کمک میکنه.
این آموزش از سه بخش تشکیل شده و کلا ۹ قسمت هست. این بخش اول آموزش هست و قراره قسمت‌های یک، یعنی آشنایی با اصطلاحات و مفاهیم اولیه و همینطور قسمت دو، یعنی آشنایی با انواع عکاسی نجومی رو یاد بگیریم. توی بخش‌های بعدی آموزش در مورد نوردهی مورد نیاز عکاسی نجومی، نحوه فوکوس در شب، وایت بالانس، نکات و یه سری تجربه که به دردتون میخوره صحبت خواهیم کرد.
خب بریم بخش اول رو شروع کنیم :)
عکس از اینجا.
در عکاسی نجومی، مثل هر ژانر عکاسی دیگه‌ای احتیاج به یاد گرفتن یه سری تکنیک‌ها و هنر هست. اما این‌ها به تنهایی کافی نیست و برای گرفتن عکس‌های خوب احتیاج به داشتن خلاقیت دارید. توی این آموزش تکنیک‌ها رو تا حدی که بشه توضیح میدم و با استفاده از اون‌ها، مطالعه، دیدن عکس‌های خوب و سعی و خطا میتونید خلاقیتتون رو هم افزایش بدید.
قبل از شروع بگم من عکس‌های آموزشی مثل شماتیک‌ها و مقایسه‌ها رو یا از لنزک گرفتم یا از ویکی‌پدیا.
قبل از شروع آموزش لازمه با یه سری از واژه‌ها بیشتر آشنا بشیم. توی قسمت‌های بعدی به اطلاعات این بخش زیاد نیاز داریم. پس خوب اینا رو بخونید و اگه مشکلی بود توی کامنت‌ها ازم بپرسید.
تو عکس بالا انواع دوربین های دیجیتال رو میبینید که از دوربین گوشی‌ها شروع میشه و تا دوربین های دیجیتال بازتابی تک لنزی (DSLR) ادامه داره. توی عکاسی فقط عدد مگاپیکسل بیشتر به معنی بهتر بودن دوربین نیست و یه DSLR با حسگر ۱۲ مگاپیکسلی میتونه از یه گوشی با حسگر ۲۴ مگاپیکسلی عکسای بهتری بگیره. بیشتر کیفیت حسگر و اندازه‌ی اون مهمه. سنسور بزرگتر بهتر از سنسور متراکم تصاویر رو ثبت میکنه.
ولی خبر خوب اینکه لازم نیست واسه عکاسی نجومی یه DSLR یا بدون آینه گرون قیمت داشته باشید که بتونید عکس نجومی بندازید. حتی با گوشی هم میتونید تلاشتون رو بکنید. مثلا عکس‌های این توییت بابک تفرشی رو ببینید که با گوگل پیکسل۴ گرفته شده. اگه عکسا رو مشاهده نمیکیند با فیلترشکن صفحه رو رفرش کنید
البته یه سری نکات برای افزایش کیفیت این عکس‌ها هست مثلا ترکیب کردن چندتا عکس از یه صحنه برای افزایش کیفیت (Stacking) که میتونید وقتی آماده عکاسی شدید در موردش سرچ کنید و یاد بگیریدش.
روی تقریبا تمام دوربین‌های عکاسی یه همچین چرخونه‌ای هست. شاید هم نرم‌افزاری باشه و مثلا از توی یه منو گزینه‌ها رو انتخاب کنید. بیشتر ما معمولا روی حالت Auto عکاسی میکنیم واسه همین تا حالا درگیر چیزایی مثل نوردهی یا ترازِ سفیدی نشدیم. اما اینجا باید این چرخونه رو بچرخونید روی حرف M یا Manual تا کنترل تمام تنظیمات دست خودمون باشه و بتونیم اونطوری که دلمون میخاد عکس بگیریم نه اونطوری که دوربین تصمیم میگیره. اینکه بقیه حالت ها چیه و چیکار میکنه رو لازم نداریم بدونیم فعلا. اگه دوست داشتید میتونید در مورد حالت‌های عکاسی دوربین خودتون سرچ کنید.
توی عکاسی نور مهم‌ترین چیز هستش و باید اونو کنترل کنیم و وقتی دوربین رو روی حالت Manual گذاشتید میتونید این کارو بکنید. شاید دوست داشته باشیم عکسمون تاریک باشه. شاید بخواهیم عکسی بگیریم که سوژه های اصلیش تاریک شدن و در عوض پس‌زمینه روشنی داره و یا شاید برعکس لازم باشه عکسی بگیریم که همه چی توش روشن باشه و سایه های کمی داشته باشیم. همه اینا رو با نوردهی کنترل میکنیم.
برای تنظیم نوردهی سه تا سوال رو باید جواب بدیم:
۱. چقدر از نور محیط لازمه به حسگر برسه؟
۲. از این مقدار حسگر چقدر رو قبول کنه؟
۳. چه مدت این نور به حسگر برسه؟
بعدا توی قسمت ۳ آموزش دوباره این سوال ها رو میبینیم و دونه دونه بهشون جواب میدیم.
توی عکس بالا اون خط که از همه واضح‌تر ثبت شده رو میگیم فوکوس شده. یعنی تمرکز روی خط وسط هستش. در واقع پرتوهای نوری که از این ناحیه از عکس به سمت دوربین میرن بعد از گذشتن از عدسی‌های لنز روی حسگر متمرکز میشن. ولی پرتوهای نور از ناحیه‌هایی که فوکوس نیستند قبل یا بعد حسگر متمرکز میشن.
توی عکس بالا فقط خط وسط خوب فوکوس شده. در واقع عمق میدانش به اندازه یه خط هست. اما اگه دوربین رو طوری تنظیم میکردیم که هر سه تا خط وسط کامل فوکوس بودن اون موقع ما عمق میدان رو زیاد کرده بودیم. منظور از میدان ناحیه‌ای هست که توی فوکوس قرار داره و هرچی میدان عمیق‌تر باشه فضایی که همزمان میتونه توی فوکوس باشه بیشتر میشه. توی عکاسی طبیعت یا منظره اغلب دوست داریم عمق میدان زیادی داشته باشیم تا کل عکس واضح باشه. اما مثلا توی عکاسی پرتره چون باید تمرکز روی سوژه اصلی باشه عمق میدان رو کم میکنیم که هر چیزی که پشت‌سر یا جلوی سوژمون هست مات بشه.
در قسمت ۳.۱ بیشتر در مورد عمق میدان یاد میگیریم.
این مورد چیزیه که خیلی جاها ممکنه اسمش رو شنیده باشیم. از مشخصات مانیتور جلومون تا مقالات مربوط به مد و انتخاب لباس. در کل کنتراست یعنی اخلاف بین بالاترین سطح و پایین ترین سطح. توی عکس ها فاصله بین رنگ‌های غالب عکس رو میگن کنتراست. بسته به نیازمون بعضی جاها باید عکسمون کنتراست بالایی داشته باشه و بعضی جاها مثلا وقتی نور خورشید شدیده باید کنتراست پایین باشه.
توی قسمت ۳.۳ با یکی از راه‌های کنترل کنتراست آشنا میشیم
حسگر‌های دوربین‌های دیجیتال توی بعضی شرایط موقع دریافت و ثبت سیگنال‌های نور یه مقدار خطا دارن. ما به این خطا‌ها میگیم نویز. مثلا توی عکس بالا نویز به صورت نقاط رنگی که بیشتر قرمز و آبی و سبز هستن خودشو نشون داده. نویز برحسب علت به وجود اومدنش انواع مختلفی داره اما ما اینجا فقط با نویز های رنگی کار داریم.
توی قسمت ۳.۳ بیشتر با نویز و تاثیرش روی عکس آشنا میشیم.
حسگرِ دوربین های دیجیتال بر اساس اندازشون به چند دسته تقسیم میشن. بزرگترین اونا Full-Frame هست با اندازه ۳۶×۲۴ میلی‌متر و کوچیکترین اونا رو هم میتونید توی گوشی‌هاتون پیدا کنید که حداکثر چند میلی‌متر هستن. دسته های دیگه‌ای هم مثل ASP-C وجود دارن که بین این دوتا قرار میگیرن. دوربین‌های فول‌فریم مزیت‌های زیادی نسبت به بقیه دوربین‌ها دارن.
در عکاسی بسته به سوژه‌ای که داریم و شرایط باید از کادر مناسب استفاده کنیم. انواع کادرها به عمودی، افقی یا مربعی تقسیم میشن.
اما در ترکیب بندی ما تصمیم میگیریم که هر کدوم از عناصر تشکیل دهنده تصویر کجای تصویر باشن و سعی میکنیم بین اونا تعادل برقرار کنیم. البته ترکیب بندی مربوط به رنگ‌ها و چیزهای دیگه‌ای مثل بافت عناصر هم میشه. توی شکل بالا چند نمونه از ترکیب بندی ها رو میبینید.
یکی از مسائلی که تفاوت بین عکاس‌های حرفه‌ای و آماتور رو مشخص میکنه نحوه انتخاب کادر و ترکیب بندی هر عکس هست. توی این آموزش بیشتر از همین توضیحات چیزی در موردشون نمیگیم اما شما ازش غافل نشید و حتما در موردش مطالعه کنید.
در مورد بقیه مفاهیم مثل سرعت شاتر، حساسیت و یا دیافراگم به طور کامل‌تر در بخش دوم آموزش صحبت خواهیم کرد.
به طور کلی دو نوع عکاسی نجومی داریم. هنری و علمی. اما اشتباه نکنید. این تقسیم‌بندی نباید باعث این بشه که عکس‌هایی گرفته بشه که تحت عنوان هنری فاقد ارزش علمی باشند. در واقع عکس‌های هنری نباید برای زیباتر شدن دستکاری بشن و بیشتر به علت زیبایی اون صحنه گرفته شدن. اما عکس‌های علمی دارای نکته‌های خاصی مثل مقارنه‌ها یا سایر پدیده‌های نجومی هستند.
پس از همین اول قانون اول رو حفظ کنید :)
ادیت توی عکاسی نجومی فقط تا حدی که به ارزش علمی عکس لطمه‌ای وارد نشه مجاز هست.
عکاسی نجومی رو اگه بر اساس سوژه عکس بررسی کنیم شامل انواع مختلفی مثل عکاسی از ستارگان، عکاسی از رد ستارگان یا star-trail، عکاسی از ماه یا خورشید، عکاسی از کهکشان راه‌شیری، عکاسی از عمق آسمان و یا عکاسی از رویدادهای نجومی مثل کسوف، خسوف، بارش شهابی و... میشه.
در این آموزش عکاسی منظره شب یا Night Scape رو بررسی میکنیم چون پیچیدگی کمتری نسبت به بقیه ژانرها داره.
برای گرفتن هر عکسی باید یه سری تنظیمات انجام بدید که بسته به شرایط یا هدفتون اونا رو تنظیم میکنید. مثلا نوردهی، وایت‌بالانس، فکوس کردن و حتی ترکیب‌بندی(که اینجا درموردش حرفی نمیزنیم) که خب ممکنه خیلیا انتخاب اونا رو به خود دوربین واگذار کنن. اگر شما با تنظیم کردن این موارد آشنا هستید که خب احتیاجی بخش دوم ندارید اما اگر از اون‌هایی هستید که تا الان از حالت‌های خودکار دوربین استفاده می‌کردید اینجا لازمه که دستی این کارها رو انجام بدید چون شرایط نوری در عکاسیِ شب با حالت‌های عادی فرق داره و دوربین نمیتونه عکس خوبی بگیره توی اون شرایط نوری. در بخش دوم این موارد رو اول به طور کلی توضیح میدم و بعد تنظیمات مخصوص عکاسی نجومی رو میگم. پس دوربینتون رو روی حالت Manual بذارید و بقیه آموزش رو دنبال کنید.
قسمت دوم رو میتونید از اینجا بخونید
اگه به نظرتون جایی از آموزش ایراد داره بهم بگید و یا اگه سوالی یا مشکلی داشتید خوشحال میشم کمکتون کنم.
