سلام. من امیر آرانی هستم و قصد دارم اینجا در مورد عکاسی نجومی از صفر بنویسم. اگر چیزی از مبانی نوردهی نمیدونید یا تا حالا نتونستید یه عکس خوب از آسمون شب بگیرید این پست حتما بهت کمک میکنه.
این آموزش از سه بخش تشکیل شده و کلا ۹ قسمت هست. در بخش اول و دوم آموزش با اصطلاحات و مفاهیم اولیه و انواع عکاسی نجومی و همینطور نوردهی آشنا شدیم. بخش سوم که آخرین بخش هم هست به وایت‌بالانس، فوکوس، انتخاب لنز و نکات تکمیلی مرتبط با عکاسی نجومی اختصاص داره. اگه بخش‌های قبل رو نخوندی حتما اول اونها رو بخون چون به چیزایی که اونجا گفتم اینجا احتیاج داریم.
دقت کردید که بعضی از لامپ‌های سفید نور سردتر و بعضیا نور گرم‌تری دارن ولی هر کدوم از این لامپ‌ها روشن باشه چشم ما فقط موقع ورود به اتاق گرم یا سرد بودن نور رو تشخیص میده و بعد از اون اصطلاحا چشم عادت میکنه. ولی خب حسگر دوربین دیجیتال عادت نمیکنه و اگر با تنظیمات یکسان و این دو نوع لامپ از اتاق عکس بگیرید یکی از عکس ها آبی‌تر میشه. بیشتر دوربین ها به صورت خودکار تراز سفیدی رو تنظیم میکنن اما اگه توی عکاسی نجومی به تنظیمات خودکار اکتفا کنید نتیجه عکستون خوب نمیشه. مثلا این عکس که با وایت بالانس اتوماتیک گرفته شده:
نکته مهم اینه که در طبیعت تراز سفیدی رو با عامل ایجاد رنگ‌های طبیعی یعنی نور خورشید تنظیم میکنن و مقدارش هم برابر با ۵۵۰۰ کلوین هست. اگر وایت بالانس رو درست تنظیم کردید نتیجه یه عکس میشه با رنگ‌های واقعی مثل این عکس:
دقت کنید که هر دوتا عکس با یه دوربین و یه لنز گرفته شده ولی رنگ‌ها چقدر تفاوت داره. برای اینکه در مورد تراز سفیدی اطلاعات کامل و دقیق داشته باشید میتونید مقاله رنگ در عکاسی شبرو در سایت آقای ابوالفتح بخونید که منبع خودم هم بوده.
توی عکاسی شب به خاطر نور کم مثل بقیه چیزهایی که گفتیم، امکان فوکوس اتوماتیک هم نیست و باید دستی انجام بدید. روش فوکوس کردن اینطوریه که اول دوربین رو روی سه‌پایه محکم میکنیم و بعد در حالت فوکوس دستی قرار میدیم و به سمت یه جسم نورانی که خیلی دور هست تنظیم میکینم. میتونه ماه یا یه ستاره پر نور باشه. بعد زوم دیجیتال رو کم کم زیاد میکنیم و هربار که زوم کردیم اون جسم نورانی رو سعی میکنیم بیاریم وسط تصویر که وقتی خیلی زوم کردیم گم نشه توی تصویر. به همین ترتیب تا حد امکان زوم دیجیتال رو بیشتر میکنیم تا به حداکثر زوم دیجیتال برسیم. اون موقع فوکوس دستی رو انجام میدیم. وقتی مطمئن شدیم دوربین فوکوس هست میتونیم از زوم خارج بشیم. فقط مراقب باشید که منظور از زوم، زوم اپتیکال نیست.
احتمالا تا اینجای کار خودتون متوجه شدید به چه نوع لنزی احتیاج هست. به لنزهایی با حداکثر گشودگی لنز زیاد (کمتر از f/3.0) و فاصله کانونی کم مثلا زیر ۵۰ میلیمتر (لنز های واید). اما این لنز برای یک نوع عکاسی نجومی که تا اینجا توضیح دادیم یعنی عکاسی منظره شب یا Night Scape مناسب هست. برای سایر ژانر های عکاسی نجومی تجهیزات متفاوتی لازم هست.
از طرفی تنها پارامتر های مهم در خرید لنز مشخصات عددی اون نیست و المان هایی مثل کیفیت ساخت یا شارپنس تصویر هم خیلی مهم هستن. به عنوان پیشنهاد دو لنز زیر رو در نظر بگیرید
Sigma Art series - 14mm f/1.8 - 20mm f/1.4
گفتیم که ضرایب f ترتیب اینطوری دارند
f/0.7 - f/1.0 - f/1.4 - f/2 - f/2.8 - f/4 - f/5.6 ...
اما اینا از کجا اومدن؟ چرا مثل ISO و یا زمان باز بودن شاتر دوبرابر کردن نوردهی با دوبرابر کرد اعداد نیست و ۱ دوبرابر ۰.۷ حساب میشه اینجا؟
اینجا داستان فرق داره یه کم و این اعداد یک تصاعد هندسی با قدرنسبت رادیکال۲ هستند
یه کم دقیق‌تر رابطه بین مقدار دیافراگم (AV) و ضریب f با این فرمول به دست میاد:
F = √(2^AV )
پس اگه مقادیر دیافراگم زیر رو داشته باشم ضرایب f اینطوری به دست میان:
AV: ( -1) - 0 - 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 F/No: 0.7 - 1.0 - 1.4 - 2 - 2.8 - 4 - 5.6 - 8 - 11 - 16 - 22 - 32
نکته مهم دیگه اینه که این فاصله این اعداد یک پله کامل هست و توی دوربین شما احتمالا با یک پله افزایش f نوردهیتون دو برابر نمیشه. احتمالا ۱/۳ بیشتر یا کمتر میشه چون تعداد زیادی از دوربین‌ها برای کنترل بیشتر اجازه میدن با مقیاس دیگه‌ای پله ها رو طی کنید. مثلا با مقیاس یک سوم، ضرایب f اینطوری میشه:
F/No: 0.7 - (0.8 - 0.9) - 1.0 - (1.1 - 1.2) - 1.4 - (1.6 - 1.8) - 2 ...
در واقع اینطوری فاصله بین هر پله رو تقسیم بر سه کردیم و میتونیم نوردهی رو دقیق‌تر تنظیم کنیم
خب گفته بودیم که دوربین حین ثبت عکس اصلا نباید تکون بخوره. یعنی حتی لرزشی که موقع فشار دادن دکمه شاتر هم ایجاد میشه میتونه عکس شما رو خراب کنه. چاره چیه؟ دو راه داریم. راه اول استفاده از ریموت‌ها که به جز اینکه از راه دور میتونید شروع و پایان ثبت عکس رو انجام بدید قابلیت برنامه ریزی هم داره و میتونید ازش توی زمینه‌های دیگه (مثل ثبت تایم‌لپس) استفاده کنید.
راه دوم هم اینه که تایمر خود دوربین رو فعال کنید. مثلا 3 ثانیه بعد از فشار دادن دکمه شاتر عکاسی شروع بشه. اما اگر نوردهی بیشتر از زمانی که دوربینتون داره لازم بود و خواستید از حالت Bulb استفاده کنید باید برای پایان نورگیری یه بار دیگه دکمه شاتر رو فشار بدید و بهتره این بار خیلی با احتیاط این کار رو بکنید.
البته توی خیلی از دوربین های جدید دو راه دیگه هم اضافه شده که نسبتا کار رو آسون کرده. اول استفاده از موبایل به عنوان ریموت و دوم قابلیت برنامه ریزی خود دوربین برای گرفتن یه تعداد مشخص عکس توی یه بازه زمانی مشخص.
منابع خیلی زیادی واسه یاد گرفتن عکاسی نجومی هست. اما باید دقت کرد که از لحاظ علمی دقیق و درست باشن چون اگه مشکلی داشته باشن باعث میشه روند یادگیری شما درست پیش نره. یادتون باشه که در کنار مطالعه در مورد عکاسی نجومی باید عکس خوب هم دید. برای همین من در کنار سایت هایی که به درد خودم خوردن، پیج اینستاگرام چندتا عکاس خوب رو هم به اینجا اضافه میکنم.
اگه به نظرتون جایی از آموزش ایراد داره بهم بگید و اگه سوالی یا مشکلی داشتید خوشحال میشم کمکتون کنم.
