یکی از دغدغه هایی که هر شرکت، سازمان، تیم و یا حتی یک شخص میتواند با آن مواجه شود، مدیریت پروژه و سرعت بخشیدن به روند انجام پروژه است. روندی که بعضی وقت ها در زمان معین به اتمام نمیرسد و باعث عقب ماندن فعالیت های مجموعه میشود. برای حل این مسئله، موضوعی به اسم اسکرام مطرح میشود که در این مقاله به اینکه اسکرام چیست ؟ مفاهیم و روند اسکرام چیست ؟ همچنین افراد در اسکرام و... خواهیم پرداخت.
مفاهیم اسکرام
بدون تردید برای یادگیری هر مبحث جدید، باید آن ها را پیوسته و پشت سر هم فرا بگیرید که آن ها همان مفاهیم، اصطلاحات، فرمول ها و راهکار ها هستند. قبل از پرداختن به مبحث اسکرام هم باید با مفاهیم و اصطلاحاتی که در آن نهفته، آشنا شوید تا درک بهتری از تعریف اسکرام به دست آورید. در ادامه مطلب برای شما اصطلاحات پرکاربرد اسکرام را به صورت مختصر توضیح داده و لیست کرده ایم، این لیست عبارت اند از :
اجایل (Agile : (Agile یا چابک مجموعه ای از روش های پرکاربرد توسعه نرم افزار است که از ابتدای پروژه به صورت پیوسته انجام میشود. برای مثال شما محصول نرم افزاری خود را تا اتمام پروژه، چندین بار به مشتری ارائه میدهید. سپس با گرفتن بازخورد و پیشنهادات از مشتری، نسبت به عملکردتان مطلع خواهید شد. این امر موجب افزایش کیفیت محصول و رضایت مندی مشتریان میشود که یکی از معروف ترین این روش ها، اسکرام (Scrum) است.
پروداکت بلاگ (Product Backlog) : بک لاگ یک لیست از کارهای روند توسعه محصول است که بر اساس الویت در لیست قرار میگیرد. برای مثال اضافه کردن ویژگی های جدید، تغییر ویژگی های نرم افزاری موجود، رفع باگ ها و... از کارهایی است که یک تیم بر اساس الویت بندی آن را انجام میدهد.
اسپرینت پلنینگ (Sprint Planning) : در واقع اسپرینتها بازه های زمانی کوتاهی هستند که معمولا از 2 هفته شروع و حداکثر در 4 هفته (حدودا یک ماه) به پایان میرسند. در این بازه زمانی اسپرینت(Sprint)، افراد تیم موظف به انجام کارهای خود در بازه های زمانی کوتاه هستند. زیرا اگر مدت زمان یک اسپرینت طولانی شود، روند اجرای پروژه ها پیچیده و بی نظم خواهند شد. همچنین اسپرینتها با بررسی مسیر هدف موجب افزایش عملکرد افراد نیز میشوند.
اسکرام چیست ؟
اسکرام به عنوان یک چارچوب یا فریمورک (Framework) بسیار کاربردی در زمینه مدیریت پروژه شناخته میشود که مراحل انجام پروژه را سرعت میبخشد. به این صورت که پروژه ای بزرگ با برنامه ریزی های 2 تا 4 هفته ای در اسپرینت (Sprint) به پروژه های کوچکتر تبدیل میشوند. در واقع هر چه وظایف پروژه کوچک تر شود، روند اجرا و کیفیت آن بهبود می باید. به گفته ابداع کننده Scrum یعنی کن شوئبر (Ken Schwaber)، اسکرام یک متدلوژی نیست، بلکه به عنوان یک فریم ورک بازده کار گروهی افراد را افزایش میدهد.
افراد در اسکرام
مدیر محصول (Product manager) : مدیر محصول یک شرکت یا سازمان وظیفه برنامه ریزی، پیش بینی، تولید یا بازاریابی محصول را بر عهده دارد.
مربی اسکرام (Scrum master) : در واقع اسکرام مستر (Scrum Master) به عنوان یک مربی، مدیریت کار ها و کارکنان را در اسپرینت های مشخص شده بر عهده دارد.
برنامه نویسان (Developers) : برنامه نویسان به عنوان عضوی از تیم میتوانند یک نماینده برای پیشبرد توسعه نرم افزار داشته باشند تا فعالیت های خود را به اسکرام مستر گزارش دهند.
نکته : مسئولیت های افراد در اسکرام میتواند متفاوت باشد، برای مثال تیم مارکتینگ، سئو، کارشناسان فروش و تولید کنندگان محتوا و ... عضوی از افراد تیم محسوب میشوند. توجه داشته باشید که این سبک اسکرام یا چابک در هر سازمانی مورد استفاده قرار میگیرد و فقط محدود به شرکت های حوزه کامپیوتر نمیشود.
روند اسپرینت
در تعریف اسپرینت گفتیم که : بازه های زمانی کوتاهی هستند که معمولا از 2 هفته شروع و حداکثر در 4 هفته (حدودا یک ماه) به پایان میرسند، اما پروسه یا روند اجرا و پیاده سازی آن چگونه است؟ اسپرینت ها به چه بخش هایی تقسیم میشوند؟
جلسات روزانه (Daily) : در واقع جلسه ای روزانه بین افراد تیم برگزار میشود که مدت زمان آن 15 دقیقه است. در این 15 دقیقه مربی اسکرام فعالیت ها را بررسی و هماهنگ میکند و سپس برای 24 ساعت آینده برنامه ریزی میکند. این جلسات معمولا ایستاده برگزار میشود و همکاری و عملکرد تیم را بهینه می کند.
بازبینی (Review) : در انتهای هر بازه زمانی در Sprint ها، یک بررسی اجمالی انجام میگیرد تا تیم Scrum در مورد کارهای انجام شده خود در بازه زمانی اسپرینت صحبت کند. همچنین براساس کار های انجام شده در توسعه محصول به دست اعضای تیم، کارکنان سازمان میتوانند مسئولیت های بیشتری برای ارزشمند تر شدن مجموعه قبول کنند.
داستان کاربر (User story) : داستان کاربر یکی از مهم ترین بخش های هر اسپرینت است که به پیشبرد اهداف تیم و پروژه کمک میکند. اساس کار آن، ثبت و ضبط جزئیات کارکنان است. در واقع پس از گزارش گیری از وضعیت کارکنان، تخمین میزنند که هر عضو از مجموعه چه اندازه کار کرده و اهداف تیم را جلو برده است.(به عبارتی مو را از ماست میکشند !)
به گذشته نگریستن یا همان (Retro) : در پایان هر اسپرینت یک جلسه به اسم Retro برگزار میشود و مربی اسکرام پس از بررسی وظایف کارکنان در طول اسپرینت، به این امر میپردازد که اگر وظیفه ای ناتمام مانده، دلیل آن چه بوده است. در نهایت پس از بررسی دلیل عقب ماندن،به اصطلاحی آن را معاینه میکند، یعنی به کمک آن فرد میپردازد. در کل مفهوم Retro، یک فرصت خیلی خوب برای برقراری ارتباط بین مربی اسکرام و کارکنان اعضای تیم ایجاد کرده تا به انجام روند پروژه، سرعت ببخشد.
جمع بندی
اهمیت اسکرام به قدری زیاد است که سازمان ها، شرکت ها و حتی تیم ها از آن برای چابک تر شدن و سریع تر شدن روند کارهایشان استفاده میکنند. زیرا با انجام این کار بسیاری از هزینه های مجموعه کاهش مییابد، کارکنان تنبلی نمیکنند و ... . اما توجه کنید که اسکرام به تنهایی نمیتواند تمام مشکلات مجموعه را حل کند. شاید در اوایل کار به جای پیشرفت، مجموعه پسرفت کند! اما بعد از گذشت یک زمان و براساس تکرار و استمرار، اسکرام تبدیل به یک فرهنگ همه گیر در شرکت ها خواهد شد. به این ترتیب اعضای تیم از رضایت و خوشحالی بیشتر برخوردار خواهند شد، در نتیجه راندمان مجموعه افزایش پیدا میکند.