بعد از حمله ی روسیه به اوکراین (24 فوریه ی 2022 مطابق با 5 اسفند 1400) نگرانی درباره ی وضعیت ایرانیان ساکن اوکراین هم زیاد شد. اما چند ایرانی در اوکراین زندگی می کنند و به چه هدفی در اوکراین هستند؟ دولت ایران چه اقداماتی برای آنها انجام داده است؟
طبق آمار وزارت امور خارجه ی ایران 4200 ایرانی در اوکراین زندگی می کنند (1399). طبق این آمار اوکراین چهاردهمین کشور اروپایی از نظر جمعیت ایرانیان است. منوچهر مرادی (سفیر ایران در اوکراین) گفته از این تعداد 1100 نفر در مناطق شرقی اوکراین حضور دارند.
طبق اطلاعات سالنامه مهاجرتی ایران (1400) در اوکراین در سال 2017، تعداد 77 هزار دانشجوی بین المللی و در سال 2018 تعداد 72 هزار دانشجوی بین المللی حضور داشتند. دبیر شوراى برنامه ریزی آموزش علوم پزشکی (حسن زاده) می گوید تعداد دانشجویان ایرانی اوکراین 1424 نفر است و حدود هزار نفر آنها دانشجوی علوم پزشکی (عمدتن پزشکی و دندان پزشکی) هستند. رئیس سازمان امور دانشجویان (داداش پور) این آمار را به صورت دقیق تر بیان کرد: 1424 نفر کسانی هستند که در «سامانه ی میخک» وزارت امور خارجه تشکیل پرونده داده اند که از این تعداد 499 نفر مربوط به وزارت علوم و بقیه مربوط به وزارت بهداشت هستند.
وزارت امور خارجه ی ایران 24 بهمن از ایرانیان خواست تا اطلاع ثانوی به اوکراین سفر نکنند و اگر در اوکراین ساکن هستند این کشور را ترک کنند. شماره تلفن سفارت ایران در کی یف (پایتخت اوکراین) و یک شماره تلفن ایرانی هم برای پاسخگویی به سوالات داده شد. در همین روز سفارت ایران در اوکراین اطلاعیه داد که ایرانیان آرامش خود را حفظ کنند و با سفارت در ارتباط بمانند. دو روز بعد وزیر امور خارجه ی ایران (امیر عبداللهیان) با سفیر ایران در اوکراین (منوچهر مرادی) تلفنی صحبت کرد و پیگیر وضعیت ایرانیان مقیم شد.
4 اسفند سفارت ایران در اوکراین از ایرانیان خواست اگر ماندنشان در اوکراین ضرورت ندارد، این کشور را ترک کنند و همچنین خبر از رایزنی با دو دانشگاه کی یف مدیکال و کی یف اینترنشنال برای غیرحضوری شدن کلاس ها داد.. 5 اسفند وزیر امور خارجه تلفنی از سفیر ایران در اوکراین وضعیت ایرانیان در این کشور را جویا شد.
6 اسفند سخنگوی وزارت امور خارجه گفت اقدامات زیر برای ایرانیان اوکراین انجام شده است:
در همین روز وزیر امور خارجه ی ایران با همتای مجارستانی اش (پیتر سیارتو) گفتگو کرد و خواست به خروج ایرانیان از اوکراین از طریق مجارستان کمک کند. او با وزیر امور خارجه ی اسلواکی (ایوان کورکوک) هم درباره ی خروج ایرانیان اوکراین از طریق اسلواکی صحبت کرد. عبدالهیان با وزیر امور خارجه ی روسیه هم درباره ی مسئله‌ی خروج ایرانیان از اوکراین صحبت کرد و سرگئی لاوروف هم گفت «روسیه به حفظ جان مردم و شهروندان کشورهای خارجی و از جمله ایران» اهمیت می دهد.
شش اسفند همچنین سفارت ایران در لهستان و سفارت ایران در رومانی درباره ی روش خروج ایرانیان از اوکراین به این دو کشور اطلاعاتی ارائه دادند.
دبیر انجمن اسلامی دانشجویان ایرانی اوکراین (سلمان زاده) گفت 764 نفر ایرانی در «سامانه ی راه‌اندازی‌شده» ثبت نام کرده اند و درخواست خروج از اوکراین را داشته اند (من اثری از این سامانه نیافتم). او همچنین خبر داد که 50 تا 60 نفر ایرانی در خارکف (شرق اوکراین) حضور دارند. رئیس سازمان امور دانشجویان هم گفت دانشجویان ایرانی اوکراین که مشمول خدمت سربازی هستند می توانند تا سه ماه به ایران بیایند و اگر شرایط جنگی ادامه پیدا کند این مدت سه ماه دیگر تمدید می شود. او بحث هایی هم از امکان ادامه ی تحصیل دانشجویان دانشگاه های اوکراین در ایران با شرایطی خاص مطرح کرد.
هفت اسفند سفارت ایران در بلغارستان گفت ایرانیان مقیم اوکراین که ویزای رومانی گرفته اند می توانند از طریق بلغارستان به ترکیه بروند. دستیار وزیر و مدیرکل مدیترانه و شرق اروپای وزارت امور خارجه (حبیب الله زاده) هم در همین روز با سفیر لهستان در ایران (یولیوش یاسئک گویو) درباره ی تسهیل خروج ایرانیان از طریق لهستان گفتگو کرد.
