ماه‌ها و روزهاست که کشورمون داره شرایط ناراحت‌کننده‌ای رو سپری می‌کنه، و غصه‌های این روزها همه ما رو تحت تاثیر خودش قرار داده. تصمیم ما برای مواجهه با این ناراحتی‌ها چیه؟ از ایران بریم یا بمونیم؟ مشارکت سیاسی داشته باشیم یا نه؟ اصلا کاری برای بهتر شدن شرایط میشه انجام داد؟
احتمالاً همه ما به نوعی این روزها با این سوال‌ها و سوال‌های دیگه‌ای از این دست درگیر بودیم. جواب این سوالات بسیار سخت و کاملاً شخصیه و این مطلب قرار نیست جوابی برای اونها ارائه بده. اما میتونه یک کار دیگه بکنه، و اون اینه که راهنمای مختصری باشه برای سرپا موندن در این روزهای سخت، تا حداقل بتونیم بدون اینکه انرژی‌مون تحلیل بره به دنبال جواب سوالات‌مون بگردیم.
مهم‌ترین کاری که میتونیم برای خودمون، خانواده، و جامعه بکنیم، اینه که خودمون رو به تاریکی‌ها نبازیم! اما چطوری میشه در روزهایی که شاد بودن به نظر غیرممکن میاد، سلامت روان خود رو حفظ کرد؟ بخش اول این مطلب توصیه‌هایی دقیقا برای همین کار ارائه می‌کنه. در بخش دوم، قراره سراغ کتاب‌ها و فیلم‌هایی بریم که میتونن به ما برای ادامه زندگی، انرژی و انگیزه بدن یا به دانش‌مون درباره شرایط فعلی جامعه اضافه کنن. و اما در بخش سوم قراره دنبال جواب یک سوال سخت بریم: از دست ما برای کمک به جامعه چه کاری بر میاد؟ به خوندن ادامه بدید تا ایده‌ها و پیشنهاداتی برای بهتر کردن جامعه ببینید!
بخش ۱: حفظ سلامت روان در روزهای سخت
۱.۱. پذیرش ناراحتی:
برای خیلی از ماها، اولین واکنش به ناراحتی اینه که سریع خودمون رو با کارهای مختلف مشغول کنیم تا یه وقت غصه‌ها از پا درنیارمون . بعضی‌هامون این کارو می‌کنیم تا از غم‌مون فرار کنیم، اما بعضی‌هامون هم صرفا در گذر روزهای شلوغ و پلوغ یاد گرفتیم که اگه حتی یه ذره به ناراحتی‌مون توجه کنیم، کل کارها میمونه رو زمین و بدبخت می‌شیم! شاید برای ناراحتی‌های جزئی، این چندان تکنیک بدی هم نباشه. اما وقتی عزیزی رو از دست میدیم چی؟ وقتی در شوک بحران‌هایی مثل حوادث دو هفته اخیر فرو میریم چی؟ این جور وقت‌ها هرچقدر هم که برای فراموش کردن غصه‌ها سعی کنیم، باز هم سایه‌شون قدم به قدم مارو دنبال خواهند کرد؛ تا زمانی که به نفس عمیق بکشیم، ناراحتی‌مون رو به عنوان یک حس طبیعی بپذیریم و به خودمون اجازه بدیم که اون رو تجربه کنیم! اما چه‌طور میشه ناراحتی رو تجربه کرد، و در عین حال زیر سنگینی عظیم اون از پا نیفتاد؟
صحبت کردن با دوستان: مخصوصاً زمانی که واقعه ناگوار پیش‌آمده، یک تجربه جمعی محسوب میشه، بودن در جمع دوستان و صحبت کردن از حس‌هامون با همدیگه میتونه بار عظیمی از دوشمون برداره. به اشتراک گذاشتن غصه‌مون باعث میشه حرفهامون رو توی خودمون نریزیم، متوجه شیم که در این حس‌های بد تنها نیستیم، و حتی شاید راهکارهای بهتری هم برای مقابله با ناراحتی پیدا کنیم.
صحبت با مشاور و روان‌شناس: اینکه از دیگران برای بهتر شدن کمک بگیریم نشانه ضعف ما نیست، بلکه نشون میده اونقدر با خودمون راحت هستیم که فقط برای اثبات «من میتونم» به خودمون، لجبازی نکنیم و بریم چیزی که میدونیم مفیده رو انجام بدیم. صحبت کردن با کسی که دانش و تخصص‌ش مقابله با بیماری‌های روانه، میتونه کمک خیلی زیادی برای ما باشه؛ به خصوص اگر ناراحتی‌هامون داره خیلی شدید میشه.
۱.۲. تلاش برای حفظ انگیزه زندگی:
کار دیگه‌ای که میتونیم برای حفظ سلامت روان خودمون انجام بدیم، حفظ انرژی و انگیزه خودمون در زندگی هست تا حتی اگه ناراحتیم، حداقل در سیاهچاله غم‌ها گیر نکنیم و بتونیم یه پیامد مثبت هم از غم‌هامون داشته باشیم. برای این منظور چه کارهایی میتونیم انجام بدیم؟
مدیتیشن: احتمالاً اصلاً شهودی نیست، اما تحقیق‌های بسیاری وجود داره که نشون میده انجام ۵ تا ۱۵ دقیقه مدیتیشن در روز، میتونه وضعیت سلامت روان ما رو به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش بده! من خودم برای این کار معمولاً از Noisli استفاده می‌کنم؛ اما اپلیکیشن‌ها و سایت‌های بسیار زیاد دیگه‌ای هم برای این کار وجود دارن. مدیتیشن خیلی ساده است، اما اگر احساس کردین به یه راهنما نیاز دارین میتونین نگاهی به این مطلب بندازین.
ورزش/یوگا: اون لحظه‌هایی که غصه پشتمون رو خم کرده، حتی فکر پاشدن و ورزش کردن هم میتونه به نظر غیرممکن بیاد. اما حقیقت اینه که اگه زورمونو بزنیم و پاشیم، ورزش میتونه انرژی روحی‌مونو از این رو به اون رو کنه؛ حتی از نوع سبکش! اگه حوصله ورزش سنگین ندارید یا اصلا خیلی وقته که ورزش نکردید، می‌تونید سراغ یوگا برید. یوگا نه تنها یک ورزش سبکه، که نوعی مدیتیشن هم هست، به مایندفولنس کمک می‌کنه، و از همه بهتر اینکه خیلی راحت میشه تو خونه انجامش داد: مثلا از طریق این کانال یوتیوب که هم برای مبتدی‌ها و هم برای حرفه‌ای‌ها، ویدیوهای ۲۰ دقیقه‌ای یوگا داره!
پناه بردن به دنیای فیلم و کتاب: کتاب‌ها و فیلم‌های زیادی هستند که بارقه امید رو در دل آدم زنده می‌کنن، با موضوع غصه‌های این روزهای ما سر و کار دارن، یا اینکه میتونن مهارت کافی برای مقابله با سختی‌ها رو بهمون بدن. برخی از اونها رو می‌تونید در بخش دوم این مقاله ببینید؛ اما حتی لازم نیست فیلم یا کتابی مرتبط با این روزها انتخاب کنیم؛ پناه بردن به دنیای هنر، خیال و اندیشه همیشه راه خوبی برای برگردوندن انرژی ذهنی‌مونه!
کمک به جامعه: از خودتون بپرسید «چی کار میتونم بکنم تا این روزهای سخت رو برای یه نفر، فقط یک نفر در دور و اطرافم بهتر کنم؟» فراموش نکنیم کهاگر اوضاع برای ما سخته، کسانی هستن که اوضاع برای اونها به مراتب سخت‌تره! کمک کردن به این افراد میتونه بخشی از دردهای ما رو هم التیام بده، کمک کنه که زندگی معنادارتری رو تجربه کنیم و این حس رو بهمون بده که یه کاری در راستای بهتر شدن شرایط انجام دادیم. ایده‌هایی برای کمک به جامعه رو می‌تونید در بخش سوم این مقاله ببینید.
بخش ۲: فیلم‌ها و کتابهایی برای روزهای کم‌انرژی
من سعی کردم فیلم‌ها و کتابهایی پیشنهاد بدم که به دانش ما درباره جامعه یا به انگیزه‌مون برای زندگی کمک می‌کنن. من همه کتاب‌های این لیست رو نخوندم و برخی از اونها رو به پیشنهاد دوستانم اینجا قرار دادم. اگر شما هم فیلم یا کتابی برای اضافه شدن به این فهرست پیشنهاد دارین در کامنت‌ها بگین.
فیلم‌هایی درباره جنگ:
فهرست شیندلر (Schindler's List) ساخته استیون اسپیلبرگ، محصول ۱۹۹۴
زندگی دیگران (Lives of Others) ساخته فلوریان هنکل فون دونرسمارک، محصول ۲۰۰۶
زندگی معجزه است (Life Is a Miracle) ساخته امیر کوستوریتسا، محصول ۲۰۰۴
اشک‌ها و لبخندها (The Sound of Music) ساخته رابرت وایز، محصول ۱۹۶۵
فیلم‌هایی برای دیدن نور امید در زندگی:
دست نیافتنی‌ها (The Intouchables) ساخته ناکاشه و تولدانو، محصول ۲۰۱۱
اَمِلی (Amélie) ساخته ژان‌پیر ژونه، محصول ۲۰۰۱
پیش از طلوع (Before Sunrise) ساخته ریچارد لینکلیتر، محصول ۱۹۹۵
کتابهایی برای بزرگسالان:
شکستن طلسم وحشت (Exorcising Terror) نوشته آریل دورفمن / درباره سرکوب سیاسی در آمریکای لاتین
انسان در جستجوی معنا (Man's Search for Meaning) نوشته ویکتور فرانکل / درباره تجربه شخصی نویسنده در اردوگاه‌های کار اجباری در جنگ جهانی دوم و نحوه مقابله‌ی فرانکل با شرایط دشوار زندگی در این اردوگاه‌ها
زاده مه: آخرین امپراطوری (Mistborn: The Final Empire) نوشته برندون سندرسون / داستانی فانتزی (از سه‌گانه‌ی Mistborn) درباره زندگی در جهانی دیستوپیایی و قهرمانانی که سر مقابله با وضع موجود دارن
کتابهایی برای سوگواری: در کامنت‌های زیر این توییت، کتاب‌های مفید و جذابی برای راحت‌تر کنار اومدن با مرگ عزیزان و سوگواری برای اونها معرفی شده.
کتابهایی درباره مرگ: بهمن دارالشفایی در این رشته توئیت، ۱۰ کتاب برای گروه‌های سنی بین ۳ تا ۱۵ سال معرفی کرده تا کودکان رو با مرگ آشنا کنیم و اونها رو برای مواجهه با مرگ احتمالی اطرافیان آماده کنیم.
کتابهایی درباره جنگ، صلح و خشونت: مریم محمدخانی در این سه توئیت (یک، دو و سه) ۶ کتاب برای کودکان معرفی کرده تا به کمک اونها با بچه‌ها درباره مفاهیمی مثل صلح، جنگ و خشونت صحبت کنیم.
بخش ۳: راهکارهایی برای کمک به جامعه
همونطور که گفتم، کمک به جامعه بهترین راه برای اینه که «غم بزرگ رو تبدیل کنیم به کار بزرگ» و علاوه بر بهبود حال خودمون، دیگران رو هم بهتر کنیم. این قسمت لیستی از ایده‌های منه برای این کار؛ اما فراموش نکنین که لازم نیست شما از همه این راهکارها خوش‌تون بیاد. حتی ممکنه هیچ کدوم اونها رو برای خودتون مناسب ندونین! این فهرست، بیشتر قراره به شما راهنمایی و جهت بده تا ایده بگیرید و خودتون مسیر خودتون برای کمک به جامعه رو پیدا کنین. امیدوارم بتونه مفید واقع بشه. این شما و این راهکارهایی اولیه برای کمک به جامعه:
۳.۱. کمک مالی یا کار داوطلبانه برای خیریه‌ها:
کمک مالی به خیریه‌ها کاری است که احتمالاً از دست همه ما بر میاد؛ اگر بتونیم این کمک رو تبدیل به یک عادت کنیم و این پرداخت‌ها رو -حتی اگر به مقدار خیلی کوچیک- هر ماه انجام بدیم که چه بهتر! علاوه بر کمک مالی، اکثر این موسسه‌ها از کارهای داوطلبانه آدم‌ها نیز استقبال می‌کنن. در ادامه برخی از سمن‌ها و موسسه‌های خیریه معروف در ایران رو که همگی امکان پرداخت آنلاین هم دارن فهرست کردم:
کمک مالی‌ای که ما میتونیم به خیریه‌ها انجام بدیم مفیده، اما در نهایت مقدارش محدوده. یه ایده مکمل خوب برای کمک مالی، اینه که وقتی میخوایم خرید کنیم، از جایی خریدمون رو انجام بدیم که به طبقات آسیب‌پذیر جامعه هم کمک می‌کنه! به عبارت بهتر، از سایت‌هایی خرید کنیم که کالاهاشون توسط طبقات آسیب‌پذیرتر جامعه تامین میشه. چند تا از این پلتفرم‌ها که من می‌شناسم عبارت‌اند از:
کشمون برای خرید زعفران و عسل مستقیماً از کشاورز و زنبوردار
مامان‌پز برای اینکه از اشتغال‌آفرینی برای زنان خانه‌دار حمایت کنیم
دستادست برای خرید محصولات دست‌سازی که توسط گروه‌های به حاشیه‌رانده شده مثل زنان مهاجر، زنان سرپرست خانوار، روستاییان و معلولین آماده میشن
۳.۳.کمک به پلتفرم‌های تامین مالی جمعی:
پلتفرم‌های تامین مالی جمعی اینطوری کار می‌کنن که افراد پروژه‌های خودشون رو در این سایت‌ها قرار میدن، افراد علاقه‌مند این پروژه‌ها و اطلاعاتشون رو می‌بینن، و میتونن به هر کدوم از پروژه‌ها که براشون جالب بود کمک مالی کنن. پروژه‌هایی که در این سایت‌ها قرار می‌گیرن طیف وسیعی از حوزه‌ها رو در بر می‌گیرند؛ از ساخت انواع گجت‌های هوشمند گرفته تا خرید ویلچر برای معلولان یا حمایت از ساخت یک فیلم کوتاه. نکته مهمی که باید بهش توجه کنین اینه که در بعضی از پروژه‌ها، حمایت مالی شما در اصل خرید یک محصول هست: مثلاً اگه از پروژه‌ای برای ساخت یک بازی تخته‌ای حمایت می‌کنین، خود شما هم یک نسخه از اون بازی رو دریافت خواهید کرد! اما در بعضی از پروژه‌ها (مثلاً حمایت از مدرسه‌سازی در سیستان‌وبلوچستان) شما قرار نیست چیزی در قبال حمایت خودتون دریافت کنید.
سایت‌های معروف تامین مالی جمعی در ایران عبارت‌اند از:
در ادامه برخی ایده‌ها برای انجام کارهای داوطلبانه فهرست شدن:
ایجاد و ویرایش مقاله در ویکی‌پدیای فارسی: فراموش نکنین که مقاله‌های ویکی‌پدیا خود به خود ایجاد نمیشن! اگر ترس خودتون رو کنار بگذارین، یاد گرفتن کار با ویکی‌پدیا هم سخت نیست. و همه‌مون خوب میدونیم که ویکی‌پدیا چقدر به گسترش دانش همه کمک می‌کنه!
فعالیت در پروژه آواهای مشترک موزیلا: هدف این پروژه کمک به ایجاد فناوری صوتی قابل استفاده برای ماشین‌هاست که به شکل آزاد و رایگان در اختیار همه قرار داره! کار با این سامانه خیلی ساده است و وقت کمی از شما میگیره. » مشاهده پروژه
مشارکت در پروژه‌های متن‌باز: اگر برنامه‌نویس هستین، میتونین با حمایت از پروژه‌های متن‌باز زندگی رو برای خودتون و بقیه توسعه‌دهنده‌ها راحت‌تر کنین!
استفاده از تخصص‌تون برای کمک به جامعه: فرقی نمیکنه تخصص شما چیه: از فلسفه، فیزیک و روان‌شناسی گرفته تا دیجیتال مارکتینگ و برنامه‌نویسی، در هر صورت هزاران راه برای کمک به جامعه با عرضه کردن تخصص‌تون وجود داره. ساده‌ترین اونها؟ تولید محتواهای تخصصی مرتبط با حوزه کاری‌تون در قالب پست‌های وبلاگی، ویدئو یا پادکست! اگر محتوایی تولید کنید که یک مهارت رو به دیگران آموزش بده، بر دانش اونها اضافه کنه، یا نکته‌هایی برای زندگی بهتر براشون داشته باشه، آدم‌های زیادی در گذر زمان به جونتون دعا خواهند کرد. یه استفاده مفید دیگه از دانش‌تون، مشاوره دادن هست! به خصوص به کسانی که تازه میخوان کارشون رو شروع کنن، با مشکلات مالی مواجه هستن و...
جلب مشارکت اجتماعی خانواده، همکاران و دوستان: در نهایت پول/وقت همه ما محدوده. اما میتونیم با جلب مشارکت دیگران به انجام کارهای اجتماعی، قدرت اثربخشی خودمون رو چند برابر بیشتر کنیم! چه‌طوری؟ سعی کنین دوستان، خانواده یا همکاراتون رو برای یک پروژه خیر اجتماعی منظم قانع کنین. مثلاً اول هر ماه با همکاراتون یه مبلغ مشخص و ثابتی رو جمع کنین تا به یک خیریه کمک کنین یا کارهایی از این دست.
جمع‌بندی
در این مطلب سعی کردیم سه مسیر برای مواجهه با اوضاع جامعه و کشور رو فهرست کنیم: از راهکارهایی برای حفظ سلامت روان فردی‌مون، تا فیلم‌ها و کتابهایی جذاب برای دنبال کردن و در نهایت راهکارهایی برای کمک به جامعه.
اگر این مطلب رو مفید دیدین، خوشحال میشم اون رو با دیگران هم به اشتراک بذارین. اگر چیزی از قلم افتاده بود هم ممنون میشم که در کامنت‌ها به من اطلاع بدین تا به مطلب اضافه کنم.
