تعریف دقیق «طراحی‌صنعتی»، به دلیل گستردگی موضوعی آن، چندان آسان نیست؛ ولی به طور خلاصه می‌توان گفت:
طراحی‌صنعتی یعنی طراحی جنبه‌های انسانی محصولاتی که قرار است به تولید انبوه برسند.
در اینجا، منظور از جنبه‌های انسانی، مفاهیمی چون زیبایی شناسی، ارگونومی، سهولت استفاده، جامعه‌شناسی، فلسفه، محیط زیست، و تجربه احساسی خوشایند در تعامل انسان با محصول است. تا اینجا این تعریف را قبول کنید تا بعدا آن‌را کامل کنیم.
عنوان طراحی‌صنعتی، چندان گویای محتوای آن نیست و معمولا با نقشه‌کشی صنعتی و مهندسی صنایع اشتباه گرفته میشود. این، یک اشتباه جهان‌شمول است: در مورد عنوان انگلیسی آن یعنی industrial design هم دقیقا همین مشکل وجود دارد! البته در زبان آلمانی، ترجیح می‌دهند که به‌جای Industriedesign (طراحی صنعتی) از عبارت Produktdesign (طراحی محصول) و یا Gestaltung (طراحی/فرم‌دهی) استفاده کنند.
اصل مفهوم طراحی صنعتی، در کلمه "طراحی (دیزاین)" نهفته است. دیزاین یعنی: طراحی خلاقانه‌ی کاربردی. منظور از "صنعتی" هم آن است که: طرح، قابلیت تولیدشدن با روش‌های صنعتی را دارا باشد. پس تا اینجا:
طراحی‌صنعتی = طراحی (خلاقانه، کاربردی، و متناسب با جنبه‌های انسانی) + (برای محصولات قابل تولید با روش‌های) صنعتی
این، تعریف کلاسیک طراحی‌صنعتی است که محدود به طراحی اشیاء فیزیکی (مثلا صندلی) بوده است. در طراحی‌صنعتی امروزی، علاوه بر طراحی اشیاء فیزیکی، به طراحی خدمات و طراحی تجربه کاربری نیز پرداخته میشود. بنابراین، شاید گویاترین عنوان برای طراحی‌صنعتی، همان طراحی محصول آلمانی باشد که در بالا به آن اشاره شد: البته هم محصولات فیزیکی و هم غیر فیزیکی.
طراحی صنعتی، دامنه وسیعی از فعالیت‌ها را در بر می‌گیرد: از طراحی گیره کاغذ تا طراحی هواپیما (البته طراحی زیبایی و ظاهر بدنه، طراحی داخلی، و طراحی اینترفیس کابین خلبان؛ و نه طراحی موتور، شاسی و سیستم هیدرولیک آن). مثلا جورجتو جوجارو (Giorgetto Giugiaro) طراح خودروی ایتالیایی است که علاوه بر طراحی مازراتی، پاستای ماریله را هم طراحی کرده است.
در مورد اهمیت طراحی بدنه مازراتی بحثی نیست ولی آیا واقعا طراحی ماکارونی هم اهمیت دارد؟ بله، دارد. از آنجا که وظیفه طراح صنعتی، ایجاد جذابیت در ظاهر و عملکرد محصول است، جورجتو جوجارو پاستایی را طراحی کرد که علاوه بر زیبایی ظاهری، می‌توانست مقدار کافی از سس را در خود نگه دارد. همچنین این پاستا، از لحاظ فرم و متریال به گونه‌ای طراحی شده بود که امکان تولید صنعتی و انبوه آن فراهم بود.
روند کلی پروژه‌های طراحی صنعتی به این صورت است که ابتدا عنوان کلی پروژه تعریف میشود. پس از انجام تحقیقات مقدماتی و امکان‌سنجی، ایده‌پردازی انجام میشود. ایده‌پردازی معمولا به صورت ترسیم-نوشته است که به آن اسکچ یا اسکیس یا اتود می‌گویند. ایده‌ها ارزیابی و امتیازدهی می‌شوند. ایده نهایی وارد فاز راندو (تصویرسازی حجمی) و ساخت ماکت میشود. اصلاحات احتمالی اعمال می‌شوند. سپس نوبت به طراحی جزییات و ساخت پروتوتایپ (نمونه‌سازی عملکردی) می‌رسد. در نهایت، نقشه‌کشی برای تولید صنعتی انجام میشود.
عناوین کلی دروس طراحی صنعتی عبارتند از: طراحی پایه، راندو (مداد رنگی و ماژیک)، مبانی هنرهای تجسمی، مبانی طراحی‌صنعتی، عکاسی، حجم‌سازی، تاریخ هنر، تاریخ طراحی صنعتی و سبک شناسی، ارگونومی، شناخت مواد و روش‌های ساخت (چوب، فلز، پلاستیک، کامپوزیت، شیشه و سرامیک)، ماکت‌سازی، مدل‌سازی، اقتصاد و مدیریت بازاریابی، جامعه‌شناسی صنعتی، ریاضی پایه، فیزیک پایه، هندسه، نقشه‌کشی صنعتی، طراحی فنی (مقاومت مصالح، طراحی اجزاء، هیدرولیک و پنوماتیک)، ارزیابی تولیدات صنعتی، نرم‌افزارهای کاربردی، پروژه‌های تخصصی در زمینه‌های روند دیزاین، تکنیک‌های ایده‌پردازی، طراحی بسته‌بندی، طراحی مبلمان، محیط زیست، آینده‌پژوهی، بیونیک، و غیره.
نرم‌افزارهای متداول در حوزه طراحی صنعتی عبارتند از:
خیر. طراحی صنعتی از گروه هنر است و عنوان مهندسی ندارد.
آیا تاکنون در ویترین شلوغ یک فروشگاه، محصولی توانسته است نظر شما را چنان به خود جلب کند که بدون توجه به کارایی آن و یا توان خریدتان، با خود گفته باشید: وای (wow)، من باید یکی از آن را داشته باشم!
میزان جلب توجه و جذابیت محصول برای مخاطب، با عاملی به نام wow factor سنجیده میشود که میزان آن، شدیداً وابسته به کیفیت طراحی محصول یا طراحی صنعتی آن کالا است.
وظیفه اصلی طراح صنعتی، ایده‌پردازی است: ایده‌هایی که ارزشمند باشند.
ایده‌ای ارزشمند است که جذاب، قابل اجرا، سودآور، زیبا، انسانی، و دوست‌دار محیط زیست باشد و مشکلی را حل نماید.
طراح باید برای در میان گذاشتن ایده‌ی خود با سایر افراد (کارفرما و تولید کننده)، از ابزارهایی استفاده کند، مثلا: ترسیم ایده، راندو، نقشه، ماکت و پروتوتایپ.
طراح باید برای اثبات ارزشمند بودن ایده‌ی خود و دفاع از آن، از ابزارهایی استفاده کند، مثلا: جدول ارزیابی ایده، محاسبات فنی، و ملاحظات بازاریابی.
اگرچه طراح صنعتی باید ابزارهایی چون راندو، تصویرسازی صنعتی، ماکت سازی، نقشه‌کشی، محاسبات فنی، و کار با نرم افزارهای مختلف را بداند، ولی وظیفه اصلی او ایده پردازی و استفاده از ابزارهای بالا برای بیان آن ایده است.
بازار کار طراحی‌صنعتی کلاسیک، عموما وابسته به دو چیز است:
مورد اول، بدیهی است: محل کار طراحان صنعتی، دفتر تحقیق و توسعه کارخانه‌های صنعتی است. ولی در مورد دوم، اگر الزامی به رعایت قانون کپی رایت وجود نداشته باشد، یا به عبارت دیگر امکان کپی کردن از نمونه محصولات موجود در بازار وجود داشته باشد، بازار کار طراحی با اشکال مواجه میشود: کپی کردن، ارزان‌تر است و ریسک کمتری را متوجه تولید و فروش می‌کند. مورد سوم به این معناست که وجود چند تولیدکننده برای هر محصول، باعث ایجاد رقابت بین تولیدکنندگان برای کسب سهم بیشتر از بازار فروش می شود. در این حالت، نقش دیزاین خوب، بیشتر آشکار می شود.
امروزه، بازار کار طراحی تجربه کاربری (UX) مناسب‌تر است. توسعه اپلیکیشن‌ها و فراگیر شدن صنایع نرم‌افزاری، بازار کار گسترده‌ای را برای طراحان صنعتی در این حوزه فراهم نموده است. اگر به این حوزه علاقمند هستید، نرم‌افزارهای ایلاستریتور، فیگما، افترافکتز و کمی کدنویسی را هم مورد توجه قرار دهید.
حقوق پایه طراحی صنعتی در ایران بین ۴ تا ۸ میلیون تومان در ماه است ولی در برخی کشورها به ۳۰۰۰ تا ۹۰۰۰ دلار در ماه هم می‌رسد.
