تغییرات سریع و مداومی که امروزه در سازمانها و در مسیر موفقیت آنها ایجاد شده منجر به این گردیده که تنها داشتن دانش تخصصی یا دانش مدیریتی و استفاده از ابزارهای کنترلی نتواند برای موفقیت کافی باشد. امروزه کسبوکارها از شیوههای سنتی فاصله گرفتهاند و موفقیت سازمانها به طور مستقیم با اعضای تیم در ارتباط است. این موضوع به این معنا است که موفقیت اعضای تیم موفقیت و پیشرفت سازمان را رقم میزند.
امروزه هر یک از مدیران با هر نقشی لازم است بدانند که چگونه تیم خود را کوچ کنند. به عبارتی میتوان گفت که نقش مدیر در سازمان در حال تبدیلشدن به یک کوچ است. در هیچ دورهای از زمان نیاز به کوچینگ بهاندازه امروز نبوده است. سازمانهایی که از این ابزار استفاده میکنند شانسی دوبرابر دیگر سازمانها برای بهبود عملکرد شغلی و دستیابی به موفقیت دارند. کوچینگ مشاوره یا نصیحتکردن نیست؛ بلکه چیزی فراتر از آن است. این ابزار مجموعه خاصی از مهارتها، رفتارها و شایستگیها را میطلبد. در تعریف آن حتی میتوان گفت که شکوفایی تواناییها و استعدادهای یک انسان دیگر مدنظر است. این ابزار بر روی طرز فکر و رفتار افراد تأثیر میگذارد و منجر به بهبود عملکرد کلی سازمان میشود.
کوچینگ مدیران کمک میکند تا بتوان بهعنوان یک مدیر فضایی صمیمانه و دلنشین را برای کارمندان ایجاد کرد. کوچینگ در ایران نسبت به سایر کشورها هنوز رواج زیادی پیدا نکرده است بنابراین میتوان با بهدستآوردن این مهارت، وجه تمایزی نسبت به دیگر سازمانها پیدا کرد و مسیر موفقیت را سرعت بخشید.
در کوچ مدیر فرایندی صورت میگیرد که به افراد کمک میکند تا بهجای نگاه به گذشته و درگیر بودن با آینده، توجه بیشتری به زمان حال داشته باشند. اما استفاده از این ابزار نیاز به بررسی ویژگیهایی دارد. از جمله مهمترین ویژگیهای مدیر در نقش کوچ میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
یکی از اولین اصول کوچ، اعتماد است. در کوچ مدیر، فرد باید متعهد شود که اطلاعات شخصی افراد را بهصورت محرمانه نگه میدارد. این موضوع یکی از مهمترین جنبههای ایفای نقش کوچ است. افراد تیم در محیطی مطمئن میتوانند کارامدتر باشند و خلاقیت بیشتری بهخرج دهند.
شنونده خوبی بودن
از ویژگیهای مهم مدیر در نقش کوچ گوشدادن به سایر اعضای تیم است. لازم است مدیر شنونده خوبی برای ایدهها و نظرات سایر اعضای تیم باشد و انعطافپذیری لازم را دراینخصوص نشان دهد. طرح سؤال و واکنش صحیح به بازخوردها
مدیر و رهبر باید سؤالاتی را در بین اعضای تیم مطرح کند و به نظرات و بازخوردهای آنها واکنش درستی نشان دهد. مدیران بزرگ، محیطی قابلاعتماد برای اعضا فراهم کرده و شرایطی را ایجاد میکنند که کارکنان بتوانند با ایدههای خود تغییرات بزرگی را رقم بزنند.
در طرح سؤال و پرسشگری لازم است مدیر سؤالاتی را مطرح کند که تأثیر عمیقی در یک موقعیت داشته باشند. ابتدا میتوان با پرسیدن سؤالات ساده و بهموقع قفلها را باز کرد و افراد را به سمتوسوی مشخصی هدایت کرد. بهترین سؤالات، سؤالاتی هستند که ساده باشند، هدف مشخصی را دنبال کرده و مرتبط با موضوع باشند. همچنین لازم است سؤالات بدون جهتگیری خاصی بوده و کسی را کنترل یا بازخواست نکنند.
تأثیرگذاری روی دیگران یکی دیگر از ویژگیهایی است که مدیر باید داشته باشد. برای تأثیرگذاری بیشتر روی افراد باید از تکنیکهایی مانند دوری از نصیحت، اجازهدادن به افراد برای ارائه نظرات و پیشنهاداتشان، خلاصهکردن و جمعبندی مطالب در پایان صحبت و طرح سؤالات بیطرفانه و بدون قصد و غرض استفاده کرد.
گفتگو بین مدیر و کارکنان برنامه مشخصی ندارد و باتوجهبه شرایط میتواند متغیر باشد. نقش گفتگو را باید جدی گرفت. بهعنوان مدیری که از مهارت کوچینگ استفاده میکند باید بتوانید با مطرحکردن موضوعات و سؤالات مناسب بازخورد خوبی را دریافت کنید. بهتر است گفتگوها دارای ویژگیهای زیر باشند:
· بتوانند به مخاطبان شیوه جدیدی را بیاموزند تا از آن استفاده کرده و به آن عمل کنند.
· افراد بعد از پایان گفتگو به صحبتهای بیان شده فکر کنند و بازخوردهای مناسبی ارائه دهند.
· گفتگوها بتوانند نگرش افراد را نسبت به کاری که انجام میدهند تغییر دهند.
· گفتگوها باعث ایجاد ایده و خلاقیت در ذهن کارکنان شوند.
· با طرح پرسش مناسب به اهمیت موضوع پرداخته و مخاطب را از ابتدای گفتگو درگیر موضوع کند.
کوچ مدیران میتواند مزایای زیادی داشته باشد، این ابزار به دیگران کمک میکند تا بتوانند صریح و بیپرده صحبت کنند و ایدهها و افکار خود را مدنظر قرار دهند. از جمله مزایای استفاده از این ابزار میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· ایجاد توازن بین کار و زندگی
· برنامهریزی و توسعه حرفهای مدیران
· یادگیری مهارتهای کوچینگ بهعنوان مدیر
· ایجاد تغییرات رفتاری مثبت
· تقویت مهارتهای اساسی مدیریت
· ایجاد استراتژی اجرایی و تعهد
· بالابردن سطح نقاط قوت و تشخیص نقاط قوت مدیران
· کمککردن به تیم
· انگیزه دادن به افراد
· بهبود عملکرد
· پیداکردن بهترین راهکار برای حل مشکلات و بحرانها
· ارتقای مهارتهای توسعه محور
· افزایش اعتمادبهنفس در محیط کار
بهطورکلی میتوان گفت که تمامی کسبوکارها نیاز به مهارت کوچینگ و مربیگری دارند تا بتوانند به سمت اهداف کسبوکار پیش رفته و درآمد بیشتری را نیز کسب کنند؛ چراکه مربیگری باعث میشود تا کارمندان بتوانند با روحیهای بهتر و دقتی بیشتر به کارهایشان بپردازند و هر یک از اعضای تیم در جایگاه مناسب خود قرار بگیرند. با استفاده از این ابزار میتوان بستری امن برای رشد و گسترش روحیه تیمی فراهم کرد. بهاینترتیب میتوان گفت که از این ابزار میتوان برای هر کسبوکاری استفاده کرد.
استفاده از چنین ابزاری میتواند در تمامی مشاغل کمککننده باشد. از سوی دیگر همه مدیران تمایل دارند تا کسبوکار پررونقی داشته باشند؛ اما نقش خود را نادیده گرفته و به اهمیت آن پی نبردهاند. اشتباهات رفتاری مدیران تأثیر مستقیمی روی رفتار کارمندان و عملکرد آنها و در نهایت موفقیت کسبوکار دارد.
مدیر با ایجاد محیطی سازنده و صمیمی و با استفاده از مهارتهای کوچ میتواند به پرورش استعداد سایر اعضای تیم نیز کمک کند. استفاده از این ابزار منجر به این میگردد که کسبوکار به نتیجه فوقالعادهای دست پیدا کند. مدیران در هر کسبوکاری باید به اهمیت نقش و جایگاه ویژه خود پی برده و تلاش کنند با یادگیری مهارت کوچینگ مسیر موفقیت را در پیش بگیرند.