یکی از بخشهای مهم و اساسی در تجربه کاربری، طراحی تعاملی یا interaction design است که رابط بین کاربران و محصولات محسوب میشود. در اکثر اوقات منظور از طراحی تعاملی نرم افزارها، برنامهها و وب سایتها است. مقصود از طراحی تعاملی، رساندن کاربران به اهدافشان است.
طراحی تعاملی جنبههای مختلف طراحی از جمله طراحی نرمافزار، طراحی محصول، طراحی وب و طراحی واسط کاربر را تحت پوشش قرار میدهد. افرادی که در این حوزه تخصص دارند میبایست با علوم روانشناسی، گرافیک، طراحی صنعتی، انفورماتیک و علوم کتابداری آشنایی داشته باشند. البته این مقوله به ظاهر گسترده و پیچیده به نظر میرسد اما در واقع اینطور نیست.
تعامل بین کاربر و محصول شامل عناصری مانند حرکات، صداها و فضاهای کاری و زیبایی شناختی میشود. در واقع هر کدام از عناصر نام برده شامل فیلدها و بخشهای بیشتری هستند. اما میان طراحی تعاملی و طراحی تجربه کاربری یک هم پوشانی وجود دارد. طراحی کاربری یا UX درباره شکل دادن به تجربه استفاده از یک محصول است و بخش عمده آن شامل تعامل بین کاربر و محصول است. طراحی تجربه کاربری User Experience فراتر از طراحی تعاملی است و شامل تحقیقات کاربری، تست کاربری، تست کاربرپذیری و... است.
طراحی تعاملی دارای پنج بعد اصلی است که بسیار مهم و قابل توجه است و در اصطلاحات دنیای طراحی گنجانده میشوند.
واژهها و اصطلاحات باید ساده و قابل درک باشند تا اطلاعات کافی را به کاربر بدهند و با اطلاعات بیهوده و زیاده گویی باعث سردرگمی کاربران نشوند.
این بعد تکمیل کننده بعد اول است و مربوط به عناصر گرافیکی مانند تصاویر، تایپوگرافی و آیکونهایی است که هر کاربر با آن سر و کار دارد.
3.اشیای فیزیکی یا فضای کاری
در این بعد به ارتباط کاربران با اشیای فیزیکی و محصولات پرداخته میشود. برای مثال کاربران از طریق چه پلتفرمی با محصول در ارتباط هستند؟ لپ تاپ، تلفن هوشمند، انگشتان دست یا ماوس؟ در چه فضای فیزیکی ارتباط کاربران برقرار میشود؟ کاربران در یک محیط شلوغ از برنامه استفاده میکنند یا در محیطی خلوت مانند دفتر کارشان؟ در واقع این موارد بر روی تعامل کاربر و محصول تاثیرگذار هستند.
بعد زمان با اینکه انتزاعی به نظر میرسد اما اغلب مربوط به رسانههایی مانند انیمیشن، صدا و فیلم است که با گذشت زمان در حال تغییر است. این عناصر در تعامل با کاربران نقش مهمی در بازخورد بصری و صوتی دارند.
5.رفتارها
این بعد شامل اجزای تشکیل دهنده یک محصول است و در واقع بازخورد عاطفی کاربران و نحوه تعاملات آنها با محصول را نشان میدهد.
اما در ادامه این مطلب قصد داریم تا شما را با دنیای وسیعتری از اصطلاحات دنیای طراحی آشنا کنیم که در ذیل به آن میپردازیم.
CX به احساسی گفته میشود که مشتری در تعامل با یک شرکت، برند، محصول، سرویس، سایت یا اپلیکیشن دارد. برای مثال یک شرکت فروش اینترنتی را در نظر میگیریم. در ابتدا مشتری تبلیغات شرکت را در سوشال مدیا و یا مکانهای دیگر میبیند و در نهایت تصمیم میگیرد که روی آن کلیک کند. پس از کلیک کردن روی تبلیغ، مشتری به سایت شرکت منتقل میشود و به بازدید از سایت و خواندن مطالب آن میپردازد. در این مرحله مشتری تصمیم میگیرد از سایت خرید کند؛ به صفحه پرداخت منتقل شده و پس از پرداخت، ایمیل تاییدیه را دریافت میکند. به طور کلی تمام این مراحلی که توسط مشتری طی میشود، تجربه مشتری یا Customer Experience نامیده میشود.
تجربه کاربری یا UX به این معنی است که یک کاربر چگونه نسبت به تعاملی که با یک محصول دیجیتال یا یک پروژه (مانند وب سایت، استارتاپ، اپلیکیشن و...) دارد، واکنش نشان میدهد. به عنوان مثال برای ثبت نام در یک سایت، برخی از کاربران دوست ندارند اطلاعات شخصی خود را در اختیار دیگران قرار دهند و همین امر باعث میشود این شخص تجربه خوبی نداشته باشد.
این مبحث مربوط به طراحی واکنشهای رد و بدل شده یا در واقع تعامل میان یک کاربر با یک محصول دیجیتال است که البته از اصطلاحات دنیای طراحی به شمار میرود. به عنوان مثال یک وب سایت خدمات آنلاین با طراحی تعاملی درست میتواند قسمت ثبت نام را طوری طراحی کند که اطلاعات خواسته شده به کاربر این احساس را ندهد که به حریم خصوصیاش دسترسی دارند و کاربر در زمان ورود اطلاعات احساس اطمینان و امنیت بیشتری داشته باشد.
شما هیچگاه نمیتوانید زمانی که درک عمیقی از نیاز کاربران ندارید به حل مشکلات آنها بپردازید. در حقیقت این توجه با نیاز کاربر است که سبب ایجاد راه حلهای هوشمندانه و ایدههای خلاقانه میشود. برای مثال یک فروشگاه اینترنتی میتواند جهت افزایش ارتباط با مشتریان پر مراجعه و بازدهی بیشتر، یک تفکر خلاق را به کار گیرد، یا به عبارتی به شکل ویژهای آنها را مدیریت کرده و با آنها رفتار کند.
طراحی سرویس در واقع شامل طراحی تجربه کلی یک شخص در ارتباط با تعاملی فیزیکی و غیر فیزیکی که با یک شرکت دارد، میشود؛ مانند تجربه تعامل با یک وب سایت، تماس تلفنی و... .
طراحی خدمات دو نکته را در نظر دارد:
1. سود و بهرهوری شرکت و خدمات دهنده
2. افراد، تیمها و گروههایی که خدمات را ارائه میدهند.
سیستمی که برای بخش ارتباط با مشتری و بخش داخلی طراحی شده است، نیازهای هر دو گروه را ساپورت میکند. طراحی باید به نحوی باشد که حتما هر دو طرف سیستم یعنی خدمات دهنده و خدمات گیرنده از تجربه خود رضایت داشته باشند.
یکی دیگر از اصطلاحات دنیای طراحی است که تفاوت آن با طراحی تعاملی (interaction design) در این است که طراحی محصول بسیار کلیتر از طراحی تعاملی است و هم به تعاملات مربوط میشود هم به اجسام و اشیا؛ در واقع طراحی محصول به معنی تعریف کردن از شکل چیزهای فیزیکی و یا دیجیتالی است.
آشنایی با اصطلاحات رایج در هر حرفه میتواند به شما کمک کند به درک بهتری از کاری که انجام میدهید برسید و در نتیجه عملکرد مطلوبتری داشته باشید. بنابراین هیچوقت دست از یادگیری برندارید و همواره به فراگیری مطالب جدید بپردازید.
منبع : استودیو آی دیزاین