لرزش صدا و استرس خیلی زیاد هنگام سخنرانی و صحبت کردن جزو آن دسته از مسائلی است که امکان دارد برای خیلی از افراد رخ دهد.
به طورکلی دلیل لرزش صدا هنگام سخنرانی و صحبت در جمع استرس است و این استرس باعث می شود . این تغیرات در صدای ما به وجود آید .
من رضا محصل مدرس مهارت های ارتباطی سخنوری ،سخنرانی و فن بیان و... سالهاست که به عین دیده ام که اکثر هنرجویان از مشکل استرس خیلی زیاد که باعث لرزش صدا می شود رنج می برند.
اما باتوجه به تمرینات و راهکارهایی که در دوره ها باهم تمرین می کنیم این مشکل به راحتی حل می شود . فقط می بایست. همه تمرینات به صورت دقیق و کارگاهی گام به گام پیش برود.
یکی از مهم ترین و اصولی ترین مواردی که هم در فن بیان خیلی اثر دارد هم در صداسازی ، تنفس دیافراگمی است
اگر ما نتوانیم تنفس درست و صحیحی در هنگام صحبت کردن یا سخنرانی داشته باشیم . با مشکلاتی همچون : نفس کم آوردن ، لرزش صدا ،پایین بودن حجم و برد صدا و ....... روبه رو هستیم.
اگر به شکم یک نوزاد تازه متولد شده نگاه کنید. متوجه می شوید که شکمش در حین نفس کشیدن بالا و پایین می رود این نشان تنفس دیافراگمی است. همه ما در نوزادی به صورت غریزی تنفس دیافراگمی را انجام داده ایم . اما به مرور زمان این از خاطر ما رفته و دیگر از طریق دیافراگم نفس نکشیده ایم .
تنفس دیافراگمی یعنی هدایت هوا به سمت شکم.
بسیاری از ما در هنگام نفس کشیدن تنفسمان به سمت سینه است . یعنی هوا را تا سمت سینه هدایت می کنیم و سپس آن را خارج می کنیم .
نفس کشیدن از سینه به مراتب خیلی راحت تر از نفس کشیدن با دیافراگم است و ما به مرور تنفس دیافراگمی را از یاد میبریم.
نفس کسیدن از طریق سینه به مراتب راحت تر از تنفس دیافراگمی است اما اکسیژن اندکی را به ما می رساند. و همین باعث می شود . که ار صحبت کردن اکسیژن کم بیاوریم و مشکلاتی از قبیل لرزش صدا پیش می آید.
تمام مطالب گفته شده تا الان به این خاطر بود که متوجه اهمیت زیاد تنفس دیافراگمی در صحبت کردن و سخنرانی بشوید. اما الان سراغ سایر نکات می رویم.
تا اینجا فهمیدیم که برای اینکه لرزش صدا را از بین ببریم باید تنفس دیافراگمی داشته باشیم . از این به بعد با نحوه تنفس دیافراگمی آشنا می شویم.
نحوه انجام تنفس دیافراگمی به این شکل است که:
۱- اکسیزن را از بینی به سمت شکم و دیافراگم هدایت می کنیم .
۲- بعد بدون اینکه فشاری وارد کنیم کربن دی اکسید را از دهان به آرامی خارج می کنیم .
توجه : در هنگام اتجام تنفس دیافراگمی سینه و شانه ها نباید تکان بخورد و بالا یا پایین برود.
توجه : در تلاش باشید که در زمان های عادی هم تنفستان به صورت دیافراگمی باشد.
توجه در زمان های عادی (یعنی زمانی که حرف نمی زنید) برای تخلیه هوا می توانید از راه بینی این کار را انجام دهید.
توجه : در حین حرف زدن اجازه دهید بدن شما تصمیم بگیرد که از کدام راه تنفس را انجام دهد.
توجه:به صورت کلی در زمان صحبت کردن ورود و خروج هوا از طریق دهان انجام می شود.
توجه : ممکن است اوایل که تنفستان دیافراگمی شده سرتان گیج برود نگران نباشید این به این خاطر است که اکسیزن کمی به بدن رسیده و بدن عادت به این نوع تنفس ندارد . نگران نباشید با تمرین و تکرار حل می شود.
نکته: اگر دو به شک هستید که تمرین را درست انجام داده ایدیا خیر با ما همراه باشید
۱-سعی کنید روی دو پای خود بایستید
۲- بعد دستانتان را دور کمرتان بگیرید
۳- و سپس حدود ۹۰ درجه از کمر به سمت جلو خم شوید.
۴- و حالا تنمفس دیافراگمی را انجام دهید.
به مدت دو دقیقه این مدل تنفس دیافراگمی را انجام دهید . بعد به مرور زمان برای شما جا میوفتد.
دیافراگم یک پرده غشائی عضلانی است، واضح است که اگر از ماهیچه ها و عضلات بدنمان کار نکشیم قدرت خودشان را از دست خواهند داد.
اگر در هنگام تنفس دیافراگمی شکم شما می لرزد،به این علت است که عضلات دیافراگم شما قدرتش را از دست داده است و نیاز به تقویت دارد.
اصلا نگران این موضوع نباشید.
با انجام مداوم این تمرین می توانید عضلات دیافراگم خود را تقویت کنید.
تمرینات صداسازی برای رفع لرزش صدا بسیار موثر است.
تمرینی که در این مقاله باهم انجام می دهی به شرح زیر است.
۱- در ابتدا با یک آهنگ شروع به همخوانی کردن کنید.
۲- در هنگام شنیدن آهنگ سعی کنید آن را با آوای “اوووم” (با دهانی بسته) زمزمه کنید.
من معمولا زمانی که سخنرانی ، وبیتار ، جلسه کاری و....... دارم قبل از رسیدن به مکان مورد نظر در ماشین پشت فرمون صدای خود را گرم می کنم . گرم کردن صدا قبل از صحبت کردن لرزش صدا را تا حد زیادی از بین می برد.
اگر در حین حرف زدن متوجه شدید که صدایتان می لرزد . سعی کنید در همان موقع یکی دو گام صدای خودتان را بالا تر ببرید بالا بردن صدا باعث می شود . که لرزش آن حس نشود و کاهش پیدا کند.
البته ممکن است تنفستان اجازه ندهد صدای خود را افزایش دهید .
اما اگر اینطور بود نفس عمیق بکشید وصدای خود را بالاتر ببرید.
توجه : شما باید به صدای خود کاملا مسلط باشید و هنگامی که صدای خود را بالا بردید نباید باعث رنجش اطرافیانتان شوید.
بعدازاینکه به تنفس دیافراگمی تسلط کامل پیدا کردید تمرین روخوانی را آغاز کنید.
این تمرین دقیقا همان تمرین زمان کودکی است که در مدرسه از کتاب روخوانی می کردیم.
یعنی به همان صورتی بود که نه داد می زدیم و نه صدای آرامی داشتیم.
تمرین روخوانی علاوه بر اینکه دیافراگم ما را تقویت می کند، باعث تقویت حنجره نیز می شود و در نتیجه باعث می شود که ما یک صدای بلند، رسا و بدون لرزش داشته باشیم .
این تمرین برای رفع لرزش صدا هنگام سخنرانی مثل معجزه عمل می کند.پس سعی کنید حئاقل روزانه 2 تا 3 دقیقه این تمرین را انجام دهید.
در این مقاله چندین راه حل را برای رفع لرزش صدا در سخنرانی و صحبت در مقابل جمع باهم بررسی کردیم . اما در کل موارد زیر کلی هستند.
سعی کتیم تنفسمان را به طور صحیح انجام دهیم .
بعد از آن روی حنجره خود مانور بدهیم.
تا در نهایت یک صدای زیبا ، جذاب رسا و واضح داشته باشیم.
