زانو بزرگ‌ترین مفصل بدن است و مینیسک به این قسمت از بدن تعلق دارد. منیسک داخلی و جانبی دو غضروف بزرگ C شکل هستند که بالای استخوان درشت نی در زانو قرار گرفته‌اند. غضروف داخل مفصل زانو به محافظت مفصل در برابر فشارهای وارد شده روی آن از طریق راه رفتن، دویدن، بالا رفتن و خم شدن کمک می‌کند. پارگی مینیسک زانو به دلیل ضربه ناشی از پیچ خوردن شدید یا خم شدن بیش از حد مفصل زانو ایجاد می‌شود.
علائم پارگی مینیسک شامل زانو درد و تورم است. درمان پارگی مینیسک زانو ممکن است شامل مشاهده و فیزیوتراپی با تقویت عضلات برای تثبیت مفصل زانو باشد. هنگامی که اقدامات محافظه کارانه بی‌اثر است، درمان زانودرد ممکن است شامل جراحی برای ترمیم یا برداشتن غضروف آسیب دیده باشد.
زانو بزرگ‌ترین مفصل بدن است. زانو به پا اجازه می‌دهد در جایی که استخوان ران به درشت نی (استخوان ساق پا) متصل می‌شود، خم شود. زانو خم می‌شود و برای بدن این امکان را فراهم می‌کند که فعالیت‌های زیادی مانند راه رفتن، دویدن، بالا رفتن و چمباتمه زدن را انجام دهد. ساختارهای مختلفی وجود دارد که زانو را احاطه کرده و باعث خم شدن آن می‌شود و از مفصل زانو در برابر آسیب محافظت می‌کنند.
عضلات چهارسر و همسترینگ مسئول حرکت مفصل زانو هستند. هنگامی که ماهیچه‌های چهارسر (که در قسمت جلوی ران قرار دارند) منقبض می‌شوند، زانو کشیده یا راست می‌شود. ماهیچه‌های همسترینگ در پشت ران قرار داشته و مسئولیت خم شدن زانو را بر عهده دارند. این ماهیچه‌ها همچنین در محافظت از زانو برابر آسیب‌دیدگی اهمیت دارند. ماهیچه‌ها با اقدام برای تثبیت زانو و جلوگیری از هل دادن آن به جهاتی که قصد حرکت ندارد، مهم هستند.
چهار رباط وجود دارد که مفصل زانو را در حالت استراحت و حین حرکت تثبیت می‌کنند: رباط‌های جانبی (MCL، LCL) و رباط‌های صلیبی قدامی و خلفی (ACL، PCL).
غضروف داخل مفصل باعث محافظت از استخوان‌ها در برابر فشارهای معمول راه رفتن، دویدن و بالا رفتن می‌شود. مینیسک داخلی و جانبی دو غلاف به شکل گوِه است که در بالای استخوان درشت نی (استخوان ساق پا) متصل شده و (تیبیا) نامیده می‌شود. هر منیسک به شکل C خمیده است. قسمت جلویی غضروف مینیسک را شاخ قدامی و قسمت عقب را شاخ خلفی می‌نامند.
همچنین غضروف مفصلی نیز وجود دارد که سطوح مفصلی استخوان‌ها را داخل زانو قرار می‌دهد، از جمله استخوان درشت نی، استخوان ران و کشکک زانو. اصطلاحات غضروف پاره شده زانو به آسیب یکی از منیسک‌های C شکل زانو بین استخوان ران و درشت نی اشاره دارد.
مانند هرگونه آسیب در بدن، هنگامی که منیسک آسیب می‌بیند، تحریک ایجاد می‌شود. اگر سطحی که به استخوان‌ها اجازه می‌دهد بر مفصل زانو روی یکدیگر سر بخورند دیگر صاف نباشد، با هر خم شدن یا کشیدگی ممکن است زانو درد ایجاد شود. منیسک زانو می‌تواند به دلیل یک رویداد واحد آسیب ببیند یا به دلیل افزایش سن و استفاده بیش از حد به تدریج از بین برود و باعث پارگی دژنراتیو شود.
منیسک پاره شده، پارگی غضروف است که در بالای استخوان درشت نی قرار دارد. این غضروف به ران اجازه می‌دهد تا هنگام حرکت مفصل زانو، استخوان ران سر بخورد. در حالی که معاینه فیزیکی ممکن است منیسک داخلی یا جانبی آسیب دیده را پیش بینی کند، یک روش تشخیصی، مانند MRI یا جراحی آرتروسکوپی، می‌تواند قسمت خاصی از آناتومی غضروف که پاره شده و ظاهر آن را مشخص کند.
از آنجایی که خون‌رسانی به هر قسمت از منیسک متفاوت است، دانستن محل پارگی ممکن است به تصمیم‌گیری نحوه بهبود آسان آسیب (بدون جراحی) کمک کند. هرچه خون‌رسانی بهتر باشد، احتمال بهبودی بیشتر است. لبه بیرونی غضروف خون‌رسانی بهتری نسبت به قسمت مرکزی “C” دارد. خون‌رسانی به غضروف زانو نیز با افزایش سن کاهش می‌یابد.
یک پیچش شدید یا توقف ناگهانی می‌تواند باعث شود که قسمت انتهای استخوان ران در بالای استخوان درشت نی قرار بگیرد و غضروف مینیسک را به هم چسبیده و به طور بالقوه پاره کند.
این آسیب زانو همچنین می‌تواند با چمباتمه زدن یا زانو زدن، به ویژه هنگام بلند کردن یک وزنه سنگین رخ دهد. آسیب‌های پارگی مینیسک زانو اغلب در حین فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهند، این آسیب‌ها به ویژه در ورزش‌های تماسی مانند فوتبال و هاکی شایع هستند.
حرکت‌هایی که به چرخش و توقف ناگهانی نیاز دارند، در ورزش‌هایی مانند تنیس، بسکتبال و گلف نیز می‌توانند باعث آسیب منیسک شوند.
خطر ایجاد منیسک پاره شده با افزایش سن افزایش می‌یابد زیرا غضروف‌ها به تدریج از بین می‌روند و خون و مقاومت خود را از دست می‌دهند. افزایش وزن بدن نیز فشار بیشتری را به منیسک وارد می‌کند.
فعالیت‌های معمول روزانه مانند راه رفتن و بالا رفتن از پله‌ها احتمال سایش، انحطاط و پاره شدن را افزایش می‌دهند. تخمین زده می‌شود که از هر ۱۰ بیمار بالای ۶۵ سال، شش نفر دچار پارگی مینیسک زانو هستند. بسیاری از این پارگی‌ها ممکن است هرگز مشکلی ایجاد نکنند.
از آنجا که برخی از فیبرهای غضروف با رباط‌های اطراف زانو در ارتباط هستند، بسته به مکانیسم آسیب، آسیب‌های مینیسک ممکن است با پارگی رباط‌های جانبی و صلیبی همراه باشد.
در حالی که غضروف معمولی “C” یا هلالی شکل است، شکل متفاوتی وجود دارد که بیضی شکل یا دیسکوئید است. این مینیسک ضخیم‌تر و مستعد آسیب و پارگی است.
در اغلب موارد، این پارگی در زانو علائم یا مشکل ایجاد نمی‌کند. با این حال، برخی از افراد دچار پارگی مینیسک دقیقا می‌دانند چه زمانی به زانو آسیب رسانده‌اند. ممکن است درد حاد زانو شروع شود و بیمار در واقع صدای زانو را بشنود یا احساس کند.
مانند هرگونه آسیب، در این آسیب نیز یک واکنش التهابی از جمله درد و تورم وجود دارد. تورم داخل مفصل زانو از طریق منیسک پاره شده معمولا چند ساعت طول می‌کشد تا ایجاد شود. بسته به میزان درد و تجمع مایع، حرکت زانو ممکن است دشوار شود.
هنگامی که مایع در ناحیه محصور مفصل زانو تجمع می‌یابد، کشیدن یا صاف شدن کامل زانو دشوار و دردناک خواهد شد، زیرا زمانی که زانو در حدود ۱۵ درجه خم می‌شود، بیشترین فضا را در اختیار دارد.
در برخی موارد، ممکن است میزان تورم لزوما به اندازه کافی و مورد توجه نباشد. گاهی اوقات، بیمار از آسیب اولیه آگاه نیست، اما شروع به یادآوری علائم می‌کند که بعدا ظاهر می‌شود. علاوه بر این، ممکن است آسیب حاد وجود نداشته باشد. غضروف زانو امکان دارد در اثر افزایش سن، آرتریت و فرسودگی منیسک دچار پارگی شود.
پس از آسیب، سوزش مفصل زانو ممکن است به تدریج برطرف شود و با برطرف شدن پاسخ التهابی اولیه نسبتا طبیعی به نظر برسد. با این حال، شاید علائم دیگر با گذشت زمان ظاهر شوند و شامل هر یک یا همه موارد زیر باشند:
?
تشخیص آسیب زانو با شرح حال و معاینه فیزیکی آغاز می‌شود. در صورت وجود آسیب حاد، پزشک در مورد مکانیسم آن آسیب می‌پرسد تا به درک تنش‌های وارد شده به زانو کمک کند. در شکایات مزمن زانو، ممکن است آسیب اولیه به یاد نیاید، اما بسیاری از بیمارانی که در رویدادهای ورزشی یا تمرین‌ها شرکت می‌کنند، می‌توانند زمان و جزئیات خاص آسیب را مشخص کنند. افراد غیر ورزشکار ممکن است یک پیچ خوردگی یا خم شدگی زانو در محل کار یا هنگام انجام کارهای خانه را در ذهن داشته باشند.
در معاینه فیزیکی زانو یک هنر واقعی وجود دارد. از طریق بازرسی (نگاه کردن)، لمس کردن (احساس کردن) و اعمال مانورهای تشخیصی خاص، پزشک، مربی یا فیزیوتراپیست اغلب ممکن است پارگی مینیسک زانو را تشخیص دهد.
معاینه فیزیکی اغلب شامل لمس مفصل و نواحی حساس، ارزیابی پایداری رباط‌ها و آزمایش دامنه حرکت مفصل زانو و قدرت عضلات چهارسر و همسترینگ است. آزمایش‌های زیادی برای ارزیابی ساختارهای داخلی زانو انجام می‌شود.
آزمایش مک موری که نام آن برگرفته از نام یک جراح ارتوپدی انگلیسی است، بیش از ۱۰۰ سال است برای تشخیص بالینی پارگی مینیسک استفاده می‌شود. متخصص مراقبت‌های بهداشتی زانو را خم می‌کند و استخوان درشت نی را در حالی که در امتداد مفصل احساس می‌شود می‌چرخاند. در صورت احساس یک کلیک، آزمایش برای پارگی احتمالی مثبت است.
تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یک آزمایش انتخابی برای تایید تشخیص پارگی منیسک است. این یک آزمایش غیرتهاجمی بوده که می‌تواند ساختارهای داخلی زانو، از جمله غضروف و رباط‌ها، سطح استخوان‌ها، ماهیچه‌ها و تاندون‌های اطراف مفصل زانو را تجسم کند. یکی دیگر از مزایای MRI قبل از عمل این است که با آگاهی از آناتومی، جراح ارتوپد می‌تواند یک جراحی بالقوه زانو را برنامه‌ریزی کرده و قبل از شروع عمل، درمان‌های جایگزین را با بیمار توضیح دهد.
نمی‌توان از اشعه ایکس ساده برای تشخیص پارگی مینیسک استفاده کرد، اما ممکن است این روش برای جستجوی تغییرات استخوانی از جمله شکستگی، آرتروز زانو و قطعات شل استخوانی در مفصل مفید باشد. گاهی برای بیماران مسن در حالی که بیمار ایستاده است از هر دو زانو اشعه ایکس گرفته می‌شود. این کار اجازه می‌دهد تا فضاهای مفصلی برای ارزیابی میزان ساییدگی غضروف مقایسه شوند.
غضروف فضای داخلی مفصل را اشغال می‌کند و اگر فضای مفصل تنگ شود، ممکن است نشانگر وجود غضروف کمتری باشد که احتمالا ناشی از بیماری‌های دژنراتیو است. اشعه ایکس ساده همچنین علل دیگر زانو درد، از جمله آرتریت و شبه نقرس را آشکار می‌کند.
قبل از استفاده گسترده از MRI ، از آرتروسکوپی زانو برای تایید تشخیص پارگی منیسک استفاده می‌شد. در آرتروسکوپی، جراح ارتوپد یک وسیله کوچک را وارد زانو کرده و مستقیما به ساختارهای داخل مفصل نگاه می کند. مزیت اضافی آرتروسکوپی این است که ممکن است آسیب هم‌زمان با استفاده از ابزارهای اضافی که در مفصل وارد شده‌اند ترمیم شود. عیب آرتروسکوپی این است که این یک عمل جراحی با تمام خطرات احتمالی خواهد بود.
تشخیص پارگی در منیسک ممکن است توسط ارائه دهنده مراقبت‌های اولیه صورت بگیرد. پس از آن بیمار به جراح ارتوپد ارجاع داده می‌شود تا در تشخیص یا در تصمیم‌گیری‌های درمانی کمک شود.
در حالی که بسیاری از ارائه دهندگان مراقبت‌های بهداشتی می‌توانند پارگی مینیسک زانو را تشخیص داده و درمان کنند، این یک جراح ارتوپد است که جراحی آرتروسکوپی را انجام می‌دهد.
برای کسانی که نیازی به جراحی ندارند یا مجبور به انجام عمل جراحی نیستند، ممکن است مراقبت‌های اولیه توسط جراح ارتوپدی یا متخصص پزشکی ورزشی انجام شود. غالبا یک متخصص فیزیوتراپی هم در این مورد مشارکت می‌کند، چه جراحی بخشی از درمان باشد یا نیازی به آن دیده نشود.
درمان پارگی مینیسک به شدت، محل و بیماری زمینه‌ای در مفصل زانو بستگی دارد. شرایط بیمار نیز ممکن است بر گزینه‌های درمانی تاثیر بگذارد. اغلب می‌توان بدون جراحی با استفاده از داروهای ضدالتهابی و توانبخشی فیزیوتراپی، پارگیهای را به صورت محافظه کارانه درمان کرد. این کار کمک می‌کند ماهیچه‌های اطراف زانو تقویت شوند و از بیثباتی مفصل جلوگیری شود.
اغلب این تنها چیزی است که بیمار به آن نیاز دارد. بیمارانی که در یک ورزش شرکت می‌کنند یا از نظر جسمانی کار سختی دارند، ممکن است برای ادامه فعالیت خود نیاز به جراحی فوری داشته باشند. اکثر بیماران بین دو حالت شدید قرار می‌گیرند و تصمیم برای استفاده از درمان‌های محافظه کارانه یا ادامه عمل باید فردی باشد.
اولین مراحل درمان پارگی مینیسک زانو پس از آسیب حاد معمولا شامل استراحت، یخ، فشرده‌سازی و ارتفاع (RICE) است. این ممکن است به کاهش التهاب ناشی از پارگی منیسک کمک کند. داروهای ضد التهابی، مانند ایبوپروفن (Advil، Motrin) یا ناپروکسن (Aleve) امکان دارد به تسکین درد و التهاب یاری برسانند.
مهم است به خاطر داشته باشید که داروهای بدون نسخه می‌توانند عوارض جانبی و تداخل دارویی ایجاد کنند. منطقی است که از یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی یا داروساز راهنمایی بخواهید که کدام داروی بدون نسخه برای موقعیت خاص فرد مناسب است. استراحت و ارتفاع از دیگر موارد هستند. همچنین شاید بیمار نیاز به استفاده از عصا برای محدود کردن تحمل وزن داشته باشد.
زانوبند طبی اغلب در ابتدا مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. زیرا اکثر آن‌ها زانو را در حالت کشیده کامل (کاملا مستقیم) نگه می‌دارند و این می‌تواند با کاهش فضای داخل مفصل زانو که قادر به جا دادن هرگونه مایعات یا تورم است، درد را بدتر کند. بسیاری از بیماران درمان اولیه محافظه‌کارانه یا غیرجراحی را برای پارگی منیسک انتخاب می‌کنند.
?
هنگامی که علائم جراحت آرام شد، متخصص مراقبت‌های بهداشتی ممکن است برنامه‌های ورزشی خاصی را توصیه کند. فیزیوتراپی به ویژه برای تقویت عضلات اطراف زانو و افزایش ثبات مفصل مفید است. حفظ وزن ایده‌آل بدن به کاهش نیروهایی که می‌توانند به مفصل زانو فشار وارد کنند، کمک می‌کند. ارتزهای کفش برای توزیع نیروهای ایجاد شده از راه رفتن و دویدن، مفید خواهند بود. بریس‌ها موثر نیستند، زیرا آسیب مینیسک باعث نمی‌شود که مفصل زانو از نظر ساختاری ناپایدار شود.
در صورت عدم موفقیت درمان محافظه کارانه، جراحی ممکن است مورد توجه قرار گیرد. آرتروسکوپی زانو به جراح ارتوپد اجازه می‌دهد تا پارگی غضروف را ارزیابی کرده و به طور بالقوه آن را ترمیم کند. در طول یک عملیات، هدف حفظ حداکثر غضروف است. این روش‌ها شامل ترمیم مینیسک (دوختن لبه‌های پاره شده به یکدیگر)، منیسکتومی جزئی (بریدن ناحیه پاره شده و صاف کردن محل آسیب) یا منیسکتومی کامل، برداشتن کل مینیسک به شکل مناسب است.
جراحی میکرو یکی دیگر از گزینه‌های جراحی برای تحریک رشد غضروف جدید است. سوراخ‌های کوچکی در سطح استخوان ایجاد می‌شود و این می‌تواند رشد غضروف مفصلی (اما نه منیسک) را تحریک کند. غضروف مفصلی که در نتیجه جراحی رشد می‌کند به اندازه غضروف مینیسک اصلی ضخیم و قوی نیست.
اگر صدمات در قسمت‌هایی از غضروف رخ دهد که خون‌رسانی بهتری دارند، شانس بیشتری برای التیام نسبت به موارد دارای خون‌رسانی کم خواهند داشت. در صورتی که آسیب‌های مینیسک اتفاق بیفتند، زانو ثابت باشد، علائم همچنان ادامه نداشته باشد و شیوه زندگی را محدود نکند، درمان‌های غیرجراحی گزینه‌ای مناسب هستند.
با این حال تصمیم برای به تعویق انداختن جراحی بستگی به این دارد که آیا مفصل زانو همچنان عملکرد دارد و به بیمار اجازه می‌دهد در فعالیت‌های ترجیحی خود شرکت کند یا خیر.
در صورت استفاده از روش محافظه‌کارانه و غیرجراحی، درد و تورم مینیسک پاره شده باید ظرف چند روز برطرف شود. بهبودی، توانبخشی و همچنین اطمینان از اینکه ماهیچه‌های اطراف زانو برای حفظ ثبات مفصل قوی هستند به یک تعهد بلند مدت تبدیل می‌شود. حفظ وزن ایده‌آل بدن و اجتناب از فعالیت‌هایی که باعث درد می‌شوند، مکمل‌هایی هستند که اغلب توصیه خواهند شد.
اگر آرتروسکوپی زانو انجام شود، روند توانبخشی تورم و بهبود را متعادل می‌کند. هدف این است که دامنه حرکتی را در اسرع وقت به زانو بازگردانیم. فیزیوتراپی بخش مهمی از فرایند جراحی است و اکثر درمانگران با جراح ارتوپدی همکاری می‌کنند تا بیمار در سریع‌ترین زمان ممکن به عملکرد کامل خود بازگردد.
از آنجا که این روش معمولا از قبل برنامه‌ریزی شده است، برخی از متخصصان تمرینات تقویت عضلات چهارسر و همسترینگ را قبل از عمل شروع می‌کنند تا از ضعف معمول ماهیچه‌ای که ممکن است بلافاصله پس از عمل ایجاد شود جلوگیری کنند.
پس از جراحی، هنگامی که تورم در مفصل زانو برطرف شد، هدف درمان افزایش قدرت عضلات اطراف زانو، بازگرداندن دامنه حرکتی به حالت عادی و ارتقا و حفظ ثبات مفصل است.
ورزشکاران نخبه ظرف یک تا دو هفته پس از عمل به تمرین باز می‌گردند، اما آن‌ها گروهی از افراد با انگیزه هستند که هر روز ساعت‌ها را در توانبخشی می‌گذرانند. برای اکثر بیماران دیگر، بازگشت به فعالیت‌های معمول خفیف در کمتر از شش هفته اتفاق می‌افتد.
اکثر بیماران بعد از جراحی خوب عمل می‌کنند. پیش آگاهی بازگشت به فعالیت عادی خوب است، اما بستگی به انگیزه بیمار برای کار سخت با فیزیوتراپیست خود و ادامه کار در خانه پس از اتمام درمان رسمی دارد.
توانبخشی پس از عمل بستگی به فرد بیمار و پاسخ به جراحی دارد. توصیه‌های خاصی در مورد تحمل وزن و تمرین‌ها توسط جراح و درمانگر برای بیمار تنظیم می‌شود. معمولا هدف این است که در عرض چهار تا شش هفته زانو به عملکرد طبیعی خود بازگردد.
?
اکثر بیماران با درمان محافظه کارانه یا جراحی به اهداف خود می‌رسند، به این معنی که آن‌ها قادر به بازگشت به سطح طبیعی عملکرد هستند. این حتی ورزشکاران نخبه و تفریحی را شامل می‌شود که قادر به بازگشت و رقابت در ورزش‌های خود هستند.
ممکن است در حین عمل جراحی عوارضی ایجاد شود. در مورد منیسکتومی، جایی که غضروف آسیب دیده با جراحی برداشته می‌شود، میزان عارضه کمتر از ۲ درصد است. این عوارض شامل عارضه‌های بیهوشی، عفونت، تورم و درد مکرر می‌شود.
عوارض دیگر شامل ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در ساق پا) است. در بیمارانی که تحت ترمیم منیسک قرار می‌گیرند، عوارض می‌تواند برای یک سوم آن‌ها رخ دهد.
در نهایت باید گفت هنگامی که غضروف آسیب می‌بیند، نمی توان آن را به خوبی اولیه ترمیم کرد. به همین دلیل، پیشگیری ممکن است بهترین درمان پارگی مینیسک زانو باشد. تعهد مادام‌العمر به حفظ وزن سالم و اجتناب از آسیب، فشار بر غضروف زانو را در حین فعالیت‌های روزانه کاهش می‌دهد. حفظ قدرت و انعطاف‌پذیری ماهیچه‌ها همچنین به محافظت از مفاصل کمک می‌کند. برای زانو، این مورد نه تنها عضلات چهارسر و همسترینگ را شامل می‌شود، بلکه عضلات مرکزی و پشت را نیز پوشش می‌دهد
منبع : مینیسک زانو چیست؟ ?⚕️ علت+درمان+تشخیص+پیشگیری+جراحی 2021 (sevteb.com)
