کشکک زانو، استخوان کوچکی است که جلوی مفصل قرار دارد و پشت آن، بخش پایینی استخوان ران قرار گرفته است. کشکک زانو یکی از ناحیه‌هایی است که آسیب‌های آن جزو معضلات شایع در مفصل زانو محسوب شده و سبب بروز درد می‌شود. در ادامه بیشتر در مورد کشکک زانو، زانودرد و درمان زانودرد صحبت خواهیم کرد.
کشکک بزرگترین استخوان کنجدی بدن است و در داخل تاندون چهارسر جلو مفصل زانو قرار دارد. مرکز استخوان‌بندی آن دارای طرح کلی گره خورده یا غده‌ای است. کشکک زانو عمدتاً از بافت متراکم اسفنجی تشکیل شده است. کشکک، دارای سطح قدامی و خلفی، سه حاشیه و یک راس است. این استخوان از مراکز استخوان‌سازی متعدد منشاء می‌گیرد که از سن سه تا شش سالگی رشد می‌کنند و به سرعت به هم می‌پیوندند.
کشکک؛ استخوانی ضخیم، مسطح و مثلثی شکل است که راس آن به سمت پایین است. تاندون کشکک، قسمت پایینی زانو را به بالای استخوان ساق پا (درشت نی) متصل می‌کند. تاندون چهار سر ران قسمت بالای زانو را به ماهیچه‌های چهار سر ران متصل می‌کند. وقتی پای خود را خم یا راست می‌کنید، زانو به بالا یا پایین کشیده می‌شود.
استخوان ران دارای شیار تروکلئار برای هدایت کشکک زانو در حال حرکت است. غضروف مفصلی انتهای استخوان ران، شیار تروکلئار و قسمت زیرین کشکک را می‌پوشاند تا به حرکت صاف استخوان‌ها مقابل یکدیگر کمک کند. تاندون کشکک، تاندون چهارسر، ماهیچه‌های چهارسر و شیار تروکلئار با همکاری هم به شما کمک می‌کنند که به راحتی راه بروید، بدوید، بنشینید، بایستید و حرکت کنید.
هنگامی که کاسه زانو در داخل نمی‌ماند یا به زور از شیار خارج می‌شود یا تاندون‌ها ضعیف و پاره می‌شوند، امکان دارد کشکک به طور جزئی یا کلی دچار دررفتگی شود. در این حالت شخص برای درمان زانودرد خود نیاز به اقدامات پزشکی دارد.
معضلات کشکک زانو اغلب هنگامی رخ می‌دهند که سطح زیرین زانو با استخوان ران تماس پیدا کرده و باعث تورم و درد می‌شود. موقعیت غیرطبیعی کاسه زانو، سفتی یا ضعف عضلات مرتبط با زانو، فعالیت زیاد زانو و صافی کف پا ممکن است احتمال ایجاد معضلاتی نظیر کندرومالاسی کشکک را افزایش دهد.
بیماری‌های مربوط به کشکک زانو این مشکلات را ایجاد می‌کنند:
مفصل کشکک زانو به عنوان یک دستگاه قرقره کار می‌کند که به عضلات چهار سر ران یاری می‌رساند تا زانو را به شکل بهتری صاف کنند. ساییدگی کشکک زانو، درد جلو زانو و زیر کشکک، معضلاتی هستند که سبب ایجاد درد در زانو یا پشت کاسه آن می‌شوند. عارضه‌های کشکک و درد زانو می‌توانند به دلیل ساییدگی غضروف و مفصل، معضلات ناشی از شل شدن کاسه زانو، تورم و شکستگی/دررفتگی/جابجایی کاسه زانو بروز کنند.
عارضه سندرم پتلوفمورال یا درد زانوی قدامی نیز موجب درد زیر و اطراف کشکک زانو می‌شود. سندرم درد پاتلوفمورال یکی از رایج‌ترین دلایل درد زانو، به‌ویژه در بین ورزشکاران، جوانان، بزرگ‌سالان و اشخاصی است که فعالیت فیزیکی زیادی دارند. خوشبختانه امروزه طیفی از درمان‌های بدون جراحی برای درمان بی‌ثباتی کشکک زانو و درمان زانودرد وجود دارد.
از آنجایی که کشکک زانو به عنوان سپری برای مفصل زانو عمل می‌کند، در صورت سقوط مستقیم روی زانو یا برخورد آن با داشبورد در برخورد وسیله نقلیه، در معرض شکستگی قرار می‌گیرد. شکستگی کشکک، آسیبی جدی است که می‌تواند صاف شدن زانو یا راه رفتن را دشوار یا حتی غیرممکن کند. برخی از شکستگی‌های ساده کشکک را می‌توان با پوشاندن گچ یا آتل تا زمان بهبود استخوان درمان کرد.
در اکثر شکستگی‌های کشکک، تکه‌های استخوان هنگام بروز آسیب از جای خود خارج می‌شوند. برای این شکستگی‌های پیچیده‌تر، جراحی برای تثبیت کشکک زانو و بازگشت عملکرد طبیعی آن، لازم است.
گاهی ماهیچه‌ها و رباط‌ها نمی‌توانند کشکک را در شیار نگه دارند. وقتی شیار ناهموار یا کم عمق باشد، کشکک ممکن است از شیار خارج شود. یک رویداد آسیب‌زا شامل ضربه مستقیم به جلوی زانو نیز می‌تواند کشکک زانو را از جای خود خارج کند. اگر کشکک کشیده شده باشد و سر جای خود نباشد، معمولاً به سمت خارج ساق، سوق پیدا می‌کند.
در طول معاینه فیزیکی، پزشک می‌تواند راه رفتن شما را مشاهده کند، از شما بخواهد که زانو را صاف و خم کنید و ناحیه اطراف کاسه زانو را لمس کند. ممکن است برای مشاهده نحوه عملکرد یا عدم قرارگیری زانو در شیار آن، اشعه ایکس توصیه شود. اسکن MRI هم پارگی تاندون، غضروف یا رباط زانو را نشان می‌دهد. اگر کاسه زانو دررفته و خارج از شیار خود باشد، پزشک شما ممکن است بستگی به نوع مشکل، به آرامی کاسه زانو را به محل مناسب خود در پای شما بازگرداند.
ممکن است پزشک درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و استفاده از بریس تثبیت کننده را توصیه کند.
اگر بیماری مزمن دارید و زانو همچنان ناپایدار است می توان آن را با جراحی اصلاح کرد و تاندون‌ها را محکم نگه داشت تا کشکک زانو در شیار بماند یا بافت‌هایی که کشکک زانو را از شیار خارج می‌کنند، آزاد شوند. بعد از عمل جراحی، جدول زمانی فیزیوتراپی و تمرینات توانبخشی بسته به زمان ترمیم ناحیه جراحی و اهداف شخصی شما، برای درمان زانودرد تنظیم می‌شود.
?
پوکی استخوان نوجوانان باعث درد در ناحیه قدامی زانو می‌شود. این بیماری در کودکان دوازده تا چهارده ساله و در بین کودکانی که ورزش زیادی انجام می‌دهند، شایع است. در جایی که چهارسر ران روی قاعده کشکک قرار می‌گیرد هم علائم مشابهی وجود دارد.
رفلکس کشکک، کششی است که به آن تکان خوردن زانو نیز گفته می‌شود. در این حالت، انقباض عضله چهار سر ران منجر به گسترش مفصل زانو می‌شود. در این حالت از بیمار خواسته می‌شود که زانوی خود را شل کند و به رباط کشکک ضربه می‌زنند. در بیماران عادی پس از ضربه، زانو باید کمی کشیده شود.
اگر زانو واکنش نشان ندهد، ممکن است نشانه ضایعه پایینی نورون حرکتی باشد. اگر زانو بیش از حد کشیده شود و به سرعت یا به زور گسترش یابد (رفلکس سریع یا اغراق آمیز)، این اتفاق می‌تواند نشانه‌ای از ضایعه نورون حرکتی فوقانی باشد.
این دررفتگی‌ها در بین ورزشکاران، به ویژه ورزشکاران زن جوان، نسبتاً شایع است. استخوان کشکک اغلب در قسمت جانبی دررفتگی پیدا می‌کند زیرا کندیل داخلی استخوان ران از قدامی کندیل کناری استخوان ران بیرون می‌آید. در این حالت، پزشک به سطح داخلی کشکک فشار وارد می‌کند و اگر بیمار دچار دررفتگی شده باشد، درد خود را ابراز می‌کند.
اگر شخص قبلاً دچار دررفتگی نشده باشد، یعنی درد ناشی از دررفتگی را تجربه نکرده باشد، احتمال اینکه دچار درد شود، کمتر است. دررفتگی کشکک در بیمارانی که استراحت طولانی مدت در تخت داشته‌اند نیز شایع است. کشکک در این حالت باریک و کشیده می‌شود بدون درمان زانودرد شخص، او ممکن است در فعالیت‌های روزانه خود دچار مشکل شود.
در این عارضه، درد زمانی ایجاد می‌شود که زانو و استخوان ران با هم سایش پیدا می‌کنند. در این حالت هنگام خم شدن زانو ممکن است درد یا احساس ساییدگی ایجاد شود. افرادی که از درد زانو ناشی از کندرومالاسی کشکک رنج می‌برند، اغلب بهبودی کامل را تجربه می‌کنند. بهبودی می‌تواند بسته به مورد به سرعت یک ماه یا سال‌ها طول بکشد.
بسیاری از بهبودهای طولانی مدت در نوجوانان رخ می‌دهد زیرا استخوان‌های آنها هنوز در حال رشد است. علائم به محض رسیدن به بزرگسالی از بین می‌روند.
افرادی که در معرض ابتلا به عارضه‌های کشکک هستند عبارت‌اند از:
پزشک معاینه فیزیکی زانو را برای تعیین علت درد انجام می دهد. اگر تشخیص واضح نباشد یا علائم بهبود نیابند، پزشک ممکن است یکی از موارد زیر را تجویز کند:
?
معضلات کشکک چگونه درمان می‌شود؟
متداول‌ترین روش برای درمان علائم عارضه‌های کشکک، استراحت زانو است. راه‌های دیگر برای درمان علائم عبارتند از:
خلاصه
آسیب حاد کشکک زانو می‌تواند در اثر ضربه به زانو یا زمین خوردن رخ دهد. در اتفاقاتی از قبیل تصادف کردن، ممکن است به بافت‌های نرم و سخت آسیب وارد شود و معضلاتی نظیر پارگی تاندون یا شکستگی استخوان رخ دهد. علائم ممکن است شامل درد، تورم یا احساس بی‌ثباتی یا قفل شدن مفصل باشد. برخی از انواع جراحات را می‌توان با تمرینات ورزشی و توانبخشی، درمان کرد؛ اما برخی دیگر ممکن است برای درمان زانودرد خود نیاز به جراحی داشته باشند
منبع : کشکک زانو (کاسه زانو) چیست؟ همه چیز در مورد Patella سیوطب (sevteb.com)
