نکات کلیدی این مطلب:
کلینیک روانشناسی و مددکاری آوان – تئوری دلبستگی نشان می‌دهد که نحوه ایجاد پیوندهای عاطفی در اوایل کودکی بر سبک‌های دلبستگی و الگوهای رفتاری ما در بزرگسالی تأثیر می‌گذارد. بر اساس تحقیقات جان بولبی (John Bowlby) و مری آینزورث (Mary Ainsworth)، سه نوع اصلی دلبستگی ناایمن وجود دارد: مضطرب، اجتنابی و بی نظم.
افراد دارای سبک دلبستگی مضطرب و آنهایی که سبک دلبستگی اجتنابی دارند اغلب جذب یکدیگر می شوند. چرا وقتی به نظر می رسد که این سبک های دلبستگی نیازهای متفاوتی دارند، این جذابیت اتفاق می افتد؟
افراد دارای سبک دلبستگی مضطرب از رها شدن می ترسند و به دنبال صمیمیت و اطمینان از شریک زندگی خود هستند. آنها ممکن است زمانی که شریک زندگیشان در دسترس نیست یا دور است احساس اضطراب و ناامنی کنند و اغلب به دنبال تایید و اطمینان دائمی هستند. دلبستگی مضطرب می تواند از مراقبت ناسازگار ایجاد شود، جایی که مراقب کودک به طور متناوب فاصله عاطفی ایجاد می کند.
افراد دارای سبک دلبستگی اجتنابی اغلب از نزدیکی عاطفی ناراحت هستند و ممکن است برای استقلال خود ارزش قائل باشند. آنها ممکن است از صمیمیت احساس ناراحتی کنند و زمانی که روابط خیلی نزدیک یا سخت می شود، ممکن است تمایل داشته باشند که از نظر عاطفی یا فیزیکی فاصله بگیرند. دلبستگی اجتنابی زمانی ایجاد می شود که مراقبان کودک به طور مداوم از نظر عاطفی در دسترس نباشد یا پاسخگو نباشد.
پویایی بین سبک دلبستگی مضطرب و اجتنابی می تواند رابطه “فشار-کشش” ایجاد کند. افراد دارای سبک دلبستگی مضطرب ممکن است به دنبال صمیمیت و اطمینان از طرف شریک خود باشند. در مقابل، افرادی که دارای سبک دلبستگی اجتنابی ممکن است از آنچه به عنوان نیاز یا تقاضا برای صمیمیت درک می کنند احساس قربانی شدن کنند. این تفاوت بین دو سبک دلبستگی می تواند منجر به چرخه ای از تقاضا و فاصله گرفتن شود که در آن هیچ کس نیازهای خود را در رابطه برآورده نمی کند.
جذابیت بین این دو سبک دلبستگی می تواند ناشی از تمایل ناخودآگاه آنها برای برآوردن نیازهای عاطفی برآورده نشده از دوران کودکی باشد. افراد مضطرب ممکن است ناخودآگاه به سوی شرکای اجتنابی کشیده شوند، زیرا آنها چالش یا فرصتی برای دستیابی به ارتباط عاطفی مورد نظرشان هستند. از سوی دیگر، افرادی که دارای دلبستگی اجتنابی هستند ممکن است جذب شرکای مضطرب شوند زیرا تعقیب و نیاز آنها به نزدیکی نیاز فرد اجتنابی به استقلال و اتکا به خود را تقویت می کند.
شرکای مضطرب و اجتنابی نیز ممکن است به دنبال ویژگی‌های شریک زندگی خود باشند زیرا این ویژگی‌ها را در خود می‌خواهند. شریک مضطرب ممکن است بخواهد برای کاهش اضطراب رابطه خود جداتر و مستقل تر شود. در مقابل، شریک اجتنابی ممکن است به دنبال نیاز به صمیمیت باشد زیرا فکر می کند بخش مهمی از روابط صمیمانه را از دست می دهد. با این حال، آنچه هر یک از طرفین به دنبال آن هستند می تواند باعث نابودی آنها شود. آنچه ما را به سوی شخص دیگری جذب می کند، به مرور زمان ما را می بلعد.
پویایی فشار-کشش بین شریک مضطرب و شریک اجتنابی می تواند چالش برانگیز باشد و به چرخه ای از ناامیدی و نارضایتی منجر شود. شریک مضطرب ممکن است به دلیل دوری عاطفی شریک اجتنابی دائماً احساس خطر و ناامنی کند. در مقابل، شریک اجتنابی ممکن است از نیاز شریک مضطرب به صمیمیت کلافه شده و تحت فشار باشد. این پویایی می تواند منجر به چرخه ای از فاصله گذاری عاطفی و تعامل مجدد شود و باعث استرس و بی ثباتی در رابطه شود. یک شریک با وابستگی اجتنابی ممکن است به دلیل احساس نا خوشایند نیاز به دوری موقت از رابطه داشته باشد که باعث می شود شریکی که دلبستگی مضطرب دارد ترس شدید از رها شدن را تجربه کند.
توجه به این نکته مهم است که همه افراد دارای سبک دلبستگی مضطرب یا اجتنابی مجذوب یکدیگر نمی‌شوند و سبک‌های دلبستگی می‌تواند در افراد در طول زمان و در بین روابط متفاوت باشد. اگر فردی بخواهد برای به دست آوردن دلبستگی ایمن اقدام کند، ممکن است نیاز به زمان و تلاش داشته باشد، اما مزایای آن قابل توجه است. اگر می‌خواهید برای دلبستگی ایمن تلاش کنید، با یک متخصص سلامت روان ملاقات کنید تا در مورد اینکه چگونه مسائل مربوط به خانواده می‌تواند منشأ دلبستگی ناایمن باشد، صحبت کنید. یک گام مهم برای حرکت به سمت دلبستگی ایمن، شناسایی ریشه های دلبستگی ناایمن و جستجوی راهنمایی برای برقراری ارتباط باز در روابط است.
افراد دارای دلبستگی ایمن تمایل دارند احساسات خود را کنترل کنند، می توانند نیازها و خواسته های خود را مستقیماً اما محترمانه بیان کنند و اعتماد دارندکه شریک زندگی آنها زمانی که در دسترس نیست، تصمیمات اخلاقی خواهد گرفت. هدف افراد دارای دلبستگی ایمن برای وابستگی متقابل در یک رابطه است، آنها علایق و نظرات های خاص خود را دارند و در عین حال زمان با کیفیتی را با هم می‌گذرانند. کودکانی که دلبستگی ایمن پیدا می کنند، توسط والدین و مراقبان خود احساس آرامش می کنند و به نیازهایشان پاسخ داده می‌شود. افراد دارای دلبستگی ایمن ممکن است به دلیل خودآگاهی از اینکه نیازهایشان در رابطه برآورده نمی شود، با افرادی که وابستگی های اضطرابی یا اجتنابی دارند وارد رابطه نشوند.
توسعه خودآگاهی، درک سبک‌های دلبستگی، کمک گرفتن از متخصص سلامت روان و یادگیری ارتباط مؤثر می‌تواند به افراد کمک کند تا از پویایی‌های روابط “اضطرابی-اجتنابی” گذر کنند و روابط سالم‌تر و ایمن‌تری ایجاد کنند. ایجاد دلبستگی ایمن در یک رابطه به زمان، صبر، تعهد و تلاش هر دو طرف نیاز دارد. اگر همسر شما علاقه مند نیست یا آمادگی ندارد، خودتان به دنبال راهنمایی باشید.
محمد امین مختاریان
مطالب مشابه:
