به مناسبت 50 سالگی اینترنت در این نوشته قصد دارم به داستان ابداع اینترنت و تاریخچه آن و اینترنت در سال های کنونی بپردازم.
29 اکتبر مصادف با پنجاهمین سالگرد وقایعی بود که به ایجاد اینترنت مدرن انجامید. اولین پیوند رایانه ای و همین طور اولین پیام الکترونیکی توسط سیستم دفاع ایالات متحده که با نام آرپانت نیز شناخته می شد، ارسال شد.
شبکه جهانی اینترنت که امروزه همه جا مشاهده میشود، پدیدهای قابل ستایش است که زمینه بسیاری از فناوریهای نوین امروزی را فراهم آورده و انقلاب بزرگی در زمینههای مختلف به راه انداخته است. اگر میخواهید با تاریخچه و داستان ابداع اینترنت آشنا شوید، در ادامه همراه من باشید.
امروزه دیگر اینترنت به عنوان بخش جداییناپذیر زندگی کنونی شناخته میشود و شاید دیگر کسی نتواند ادعا کند که کاری به کار اینترنت ندارد. شاید این موضوع به این دلیل است که این شبکه جهانی به سرعت رشد یافته و حالا که فرزند بالغی شده، همچنان در حال فراگیر شدن است و میتوانیم حضور پررنگ آن را در بخشهای مختلف زندگی با آثاری همچون وبسایتهای گوناگون اینترنتی، اپلیکیشنها و سایر سرویسهای اینترنتی مانند ایمیل، پرداخت الکترونیکی، خرید اینترنتی و … مشاهده کنیم. همین که بسیاری از کسبوکارها اینترنتی شدهاند، دیگر برای پرداختها لازم نیست به بانک مراجعه کنیم و از خانه خود با دوستی در کشوری دیگر هم صحبت شویم همه اینها برای معرفی بزرگی اینترنت کافی است.
درواقع امروزه این شبکه جهانی گسترده و بدون ساختاری مشخص در اختیار همگان قرار دارد. در این راستا شاید به سختی بتوان تصور کرد، اینترنت فناوری محسوب میشود که روزی توسط شخصی ابداع شده است. شاید گراهام بل را به این دلیل مخترع تلفن میدانیم که میتوانیم حاصل تلاشهای این دانشمند را در وسیلهای به نام تلفن مشاهده کنیم. اما اینترنت آنقدر گسترده و البته پیچیده در عین حال ساده است که نمیتوان مخترع مشخصی را برایش معرفی کرد.
در این راستا تنها میتوانیم بگوییم که اینترنت در آغاز پروژهای نظامی در وزارت دفاع آمریکا بود که رفتهرفته از یک پروژه نظامی به پروژهای جهانی تبدیل شد و امروزه کاربران بسیار زیادی در سراسر جهان دارد. روند پیشرفت آن هم بر این اساس بوده که شبکهای از کامپیوترهای مختلف در سراسر جهان که به هم متصل میشوند داشته باشیم. حالا اینترنت در مسیر رشد خود توانسته است به اشتراکگذاری دادهها، ارسال ایمیل، ذخیرهسازی دادهها روی اینترنت، برقراری ارتباط با نقاط مختلف دنیا , افزایش قدرت پردازش کامپیوتر را برای کاربران به ارمغان بیاورد. در ادامه نیز با موضوعات زیر شما را همراهی خواهم کرد و قبل از پرداختن به مطلب اینترنت چیست ویدیویی را در این زمینه برایتان فراهم کردهام که دیدنش خالی از لطف نیست.
شاید بتوانیم اینترنت را اینگونه معنی کنیم که شبکه جهانی اینترنت متشکل از شبکههای کامپیوتری به هم پیوسته براساس پروتکل TCP/IP در سراسر جهان است. درواقع شبکههای یاد شده میتوانند شامل شبکههای خصوصی، عمومی، دانشگاهی، تجاری یا دولتی باشند که با دامنه محلی یا جهانی تشکیل شده است و طیف وسیعی از فناوریهای بی سیم، کابل نوری و شبکههای الکترونیکی را در بر دارد.
با همه این تمهیدات و امکانات، اینترنت خدمات متنوعی را نیز در اختیار کاربرانش قرار میدهد که از این دست میتوان به اطلاعات وسیع در حیطههای مختلف، سرویسهای ارسال و دریافت ایمیل و اپلیکیشنهای متنوع در بستر وبسایتهای خدماتی و برنامههای وب اشاره کرد.
نکته جالب این است که کاربران قادر خواهند بود تا اطلاعات مختلف را با روشهای متنوع نیز با دوستان خود و یا افراد دیگر به اشتراک بگذارند. درواقع اینترنت با ظهور و حضور رو به پیشرفتش باعث شد تا انقلابی دیجیتالی در سراسر دنیا و حیطههای مختلف رخ دهد. از دستاوردهای آموزشی گرفته تا کسب و کارهای مختلف که اینترنت را میتوان تأثیرگذارترین پدیده مؤثر در رشد حوزههای مختلف معرفی کرد.
شاید بتوان آغاز شکلگیری تاریخچه اینترنت را دهه 1960 میلادی بیان کرد. در سال 1961 بود که لئونارد کلینروک مقالهای درباره آرپانت که در ادامه به آن میپردازیم نوشت. این مقاله به جریان اطلاعات در شبکههای ارتباطی بزرگ اشاره میکرد.
در دهه 1960 آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته در وزارت دفاع آمریکا پروژهای به نام آرپا (Arpa) را معرفی کرد. این پروژه یک ایده نظامی بود و هدف از طراحی آن نیز بهرهمندی از قدرت پردازش کامپیوتری در جبهههای جنگ محسوب میشد. در سال 1969 آرپا به یک شبکه کامپیوتری به نام آرپانت تبدیل شد.
این شبکه کامپیوتر اصلی دانشگاهها، آژانسهای دولتی و پیمانکاران دفاعی را در سراسر ایلات متحده به هم پیوند میداد و ارتباط صحیحی را بین سازمانهای یاد شده برقرار میکرد. این شبکه که از وزارت دفاع آمریکا سر برآورده بود تا اواسط دهه 70 میلادی توانست بیش از 60 نقطه را تحت پوشش و ارتباط قرار دهد. در این میان به ندرت همکاریهای بینالمللی و حضور جهانی آرپانت در سایر کشورها اتفاق افتاد. این شبکه نگرانیهایی را برای اروپاییان ایجاد میکرد. درواقع بزگترین ایراد شبکه آرپانت این بود که این شکبه قابل حمل نبود و برای حل آن باید تکنولوژیهای جدیدی ابداع میشد. درواقع شاید بتوان اینگونه گفت برای اینکه از این شبکه بتوان در سازمانها بهرهمند بود مشکلی وجود نداشت اما برای استفاده از آن مثلا توسط سربازان نیاز بود تا این شبکه به صورت عمومیتر در دسترس قرار بگیرد.
خب برای اینکه وزارت دفاع شاهد حضور این شبکه در نقاط مختلف باشد، میبایست دو کار اساسی انجام میداد. یکی ایجاد شبکههای بی سیم بود که دادهها از طریق امواج رادیویی یا ماهوارهای منتقل شوند و دیگری اتصال کامپیوترها به این شبکه بی سیم و استفاده از آرپانت بود تا در نهایت همه از جمله سربازان در جبهههای نبرد میتوانستند از قدرت پردازش ابر کامپیوتر وزارت دفاع بهرهمند شوند. دانشمندان نیز شبکه بهم پیوسته یا Internetworking را بر آن نهاده بودند.
اما ماجرای داستان اینترنت به همین سادگیها نبود چرا که شبکه سازی برای ارتباط کامپیوترها با هم دشوار بود. از طرف دیگر ارتباط بین کامپیوترها دیگر موضوع پیچیده در این میان محسوب میشد. درواقع شبکهها تنوع مختلفی داشتند و زبان واحدی بین آنها وجود نداشت. در این راستا محققین و مهندسین به سراغ ابداع زبانی واحد رفتند که به شبکهها اجازه میداد با هم ارتباط داشته باشند. در این راستا پروتکلی وضع شد که به بیان ساده، قوانینی جهانی را برای برقراری ارتباط یکپارچه بین کامپیوترها را شرح میداد. همه این موارد در فاصله سالهای 1972 تا 1976 ادامه داشت.
شاید در آن زمان چنین ایدهای غیرقابل تصور بود که کامپیوترها از سراسر جهان بتوانند با هم ارتباط داشته باشند؛ اما ایده یاد شده بیان شد، ارتقا یافت و در تابستان 1976 دستاورد آرپانت شکل تازهای به خود گرفته بود و حالا دیگر کم کم اسم اینترنت مخفف عبارت اینترورکینگ برای این شبکه استفاده میشد.
در تاریخچه اینترنت و تا بدین جا، این کودک هنوز نوپا بود و راه درازی را برای تبدیل شدن به آنچه که به عنوان اینترنت امروزی میشناسیم در پی داشت. درواقع در آن زمان برای استفاده از اینترنت به یک ترمینال کامپیوتر نیاز بود که با کابلهایی به دستگاه دیگری متصل میشد. سپس دادهها به تمهیدات اشاره شده، از طریق سیگنالهای رادیویی ارسال و تقویت میشد و به کامپیوتر مرکزی نیز فرستاده میشد. در همین حین بود که موضوع بستههای اطلاعاتی مطرح شد. حالا دادهها بدون هیچ آسیبی در شبکه آرپانت منتقل میشدند.
از این به بعد و در سالهای آتی کم کم وب سایتها و شرکتهای جدیدی براساس اینترنت فعالیت خود را آغاز کردند. در سال 1994 بود که Netscape Community به وجود آمد و مایکروسافت در همین سال مرورگر خود را برای ویندوز 95 عرضه کرد. علاوه بر این در همان سال 1994 نیز وب سایت یاهو راهاندازی شد و بسیاری از وبسایت های مطرح امروزی معرفی شدند. از سال 1996 به بعد مردم بیشتری به اینترنت، علاوه بر این وب سایت و سرویسهای مشهور دسترسی داشتند. درواقع در این سالها اینترنت از ریشههای نظامی خود در آمریکا فاصله گرفته بود و رفته رفته به مقولهای فراگیر تبدیل میشد. در سال 1998 موتور جستجوی گوگل نیز آغاز به کار کرد و شاید دست اندرکارانش تصورش را نمیردند که امروزه گوگل به پیشرفتی اینچنینی دست یابد.
سال 2003 بود که سیستمهای براساس وردپرس مطرح شد و وبلاگ نویسی آغاز گردید. در سال 2004 فیسبوک کار خود را آغاز کرد و مرورگر موزیلا نیز معرفی و اندکی بعد به یکی از مرورگرهای محبوب تبدیل شد و بعد از آن سایتهایی معروفی همچون یوتیوب مطرح شدند. سال 2009 بود که اینترنت 40 امین سال ایجاد خود را جشن میگرفت و حالا شاهد افزایش روز افزون کارابران از اقصی نقاط جهان بود؛ به طوری که کاربران فیسبوک به 400 میلیون نفر در سال 2010 میرسید. از این به بعد سایتهای مربوط به شبکههای اجتماعی مانند پینترست و اینستاگرام شکل گرفتند. همه دستاوردهای اینترنت و سایتهایی که براساس آن شکل گرفتند در طول سالها پیشرفتهای چشمگیری داشتند و توانستند همراه با داستان اینترنت به رشد خود نیز کمک کنند.
حالا در زمانی هستیم که دستیارهای هوشمند گوگل، سیری اپل، کورتانا در مایکروسافت، بیکسبی سامسونگ و الکسای آمازون در پی کمک هر چه بیشتر به کاربران در جهت داشتن تجربه کاربری بهتر و زندگی آسودهتر در حال کار و رقابت هستند. در کنار همه اینها میتوان به فناوریهای ابری، اینترنت اشیا و … نیز اشاره کرد که در بستر اینترنت شکل گرفتهاند امروزه شاهد استفاده از آنها در لوازم خانگی، خودروها، مراکز بهداشتی و درمانی، شرکتهای کوچک و بزرگ و غیره هستیم.
شاید بتوان گفت چیزی که باعث رشد چشمگیر اینترنت از آغاز تاکنون شده است، ویژگی انعطافپذیری این شبکه و رشد بیسابقه فناوریهای مربوطه در سایه همین ویژگی باشد. حالا دیگر اینترنت به عنوان پلی است که فواصل طولانی را کوتاه میکند و اکنون معبر دادههای بسیار زیادی در میان میلیاردها گجت، وب سایت و اپلیکیشن مختلف است.
اینترنت تنها یک دستاوردی فنی نیست، بلکه تصمیم مهمی در طراحی یک شبکه جهانی فراگیر نیز محسوب میشود؛ شبکهای که در هر مرحله از تاریخ برای رفع نیازهای اساسی ایجاد شده است. همانطور که اشاره کردیم تاریخچه اینترنت به وزارت دفاع آمریکا برمیگردد. پروژهای نظامی که بعدها شکل عمومیتری به خود گرفت و اکنون به عنوان یکی از مؤثرترین دستاوردهای قرن حاضر محسوب میشود. شاید هم اگر به داستان اینترنت در همان سالهای پروژه وزارت دفاع آمریکا برگردیم و در آن زمان چنین ادعایی شود، این ادعا غیرقابل باور خواهد بود. اما مهندسین و محققین در تلاش برای برقراری یک جریان مؤثر از دادهها و استفاده از ظرفیتهای فناوریها و تکنولوژیهای موجود بر آن شدند تا موانع را از سر راه بردارند و این دستاورد را مرحله به مرحله گسترش دهند.
امروزه اینترنت به یک فضای دیجیتالی تبدیل شده است که در بستر آن ارتباطات بدون مرز ایجاد میشود؛ بهطوریکه این فضای دیجیتال از سالها پیش تاکنون رشد خود را آغاز کرده است. همانطور که اشاره کردیم امروزه اینترنت از هر جایی قابل استفاده و قابل دسترس است. مخصوصا با ظهور دستگاههای قابل حملی مانند لپ تاپ و علیالخصوص موبایل هوشمند این موضوع بیش از گذشته نیز به چشم میآید. این موضوع باعث ارتباطی گسترده و جهانی شده است به طوری که حالا افراد کافی است در خانه خود باشند و برای شرکتهایی در خارج از محدوده زندگی خود و حتی خارج از کشور کار کنند.
نظر شما درباره این پدیده دوست داشتنی و جدایی ناپذیر زندگی کنونی چیست؟لطفا نظرات ارزشمند خودتان را با من و دیگر خوانندگان ویرگول به اشتراک بگزارید و از دیگر نوشته هایم نیز دیدن فرمایید