مجموعه فیلم‌های مردان ایکس یکی از مجموعه فیلم‌های سینمایی ابر قهرمانی است که بر اساس داستان‌ها و مجلات مصور کمپانی مارول کامیکس به همین نام ساخته شده‌است.
نخستین فیلم زنده از سه‌گانه‌ی نخست "مردان ایکس" در سال 2000 به دلیل آنکه توانست به دنیای پیچیده میوتانت‌های (تغییر یافته‌های ژنتیکی) مشهور مارول وفادار باشد و آنها را درون دنیای قابل‌باوری جای دهد به موفقیت رسید و راه را برای اقتباس‌های كمیك‌بوکی بعدی هموارتر كرد. سپس فیلم "ایکس ۲: اتحاد مردان ایکس" (X2: X-Men United) با بهره‌گیری از افکت‌های ویژه‌ی بهتر، کاراکترهای اصلی و فرعی بیشتر و داستانی گیراتر، چشم‌ها را خیره کرد و باعث شد تا فرنچایز ایکس من کاملا برای تماشاچیان سینما شناخته بشه. تا به حال فراز و نشیب های زیادی در این فرنچایز شاهد بوده ایم و 12 فیلم از این سری ساخته شده است.
دنیای مردان ایکس (X-Men) فاکس شاید به بزرگی دنیای سنمایی مارول (MCU) نباشد، اما نه تنها از The Avengers بلکه از Spider-Man سم ریمی، The Fantastic Four و حتی فیلم‌های DC قدمت بیشتری دارد. سال 2000 پروفسور ایکس، وولورین و دیگر برو بچه‌های ایکس من طوفانی در هالیوود به پا کردند و مسیر فیلم‌های سینمایی اقتباسی از کمیک بوک را تغییر دادند.
پس از آن 12 فیلم از فرنچایز و یک ریبوت ضعیف از Fantastic Four ساخته شد. البته برخی از این فیلم‌ها با استقبال زیادی از سوی منتقدین و مخاطبین روبرو شدند: Logan توانست %93 در Rotten Tomatoes به دست بیاورد و Days of Future Past با %90 در رتبه بعدی قرار گرفت. در حالی که فرنچایز دوران بدی هم با فیلم‌هایی مثل X-Men Origins داشته که امتیاز %37 در Rotten Tomatoes کسب کرده و تیشه به ریشه مردان ایکس زده است.اما تنها این فیلم نیست که فرنچایز باید از آن پشیمان باشد.
فیلم جدید مردان ایکس ققنوس تاریک به تازگی اکران شده و با شکست افتضاحی چه در باکس آفیس و چه در نقدها مواجه شده است.برای بررسی و نگاهی به این فیلم جدید مردان ایکس و چگونگی شکستش و همچنین بدترین بخش‌های سری ایکس من می توانید به این مطلب مراجعه کنید.
فیلم مردان ایکس در سال 2000 توسط برایان سینگر و بر اساس فیلمنامه دیوید هیتر کارگردانی و ساخته شد. این فیلم که اولین فیلم از مجموعه فیلم های مردان ایکس است هرچند از ابرقهرمانان دنیای مارول تشکیل می شود، اما امتیاز آن و سایر فیلم های این مجموعه از مارول کامیکس در دست کمپانی فاکس قرن بیستم است و تنها یک کاراکتر این مجموعه یعنی کوئیک سیلور در سایر فیلم های کمپانی مارول حضور دارد.
ماجرای فیلم مردان ایکس از جایی آغاز می شود که پروفسور X (پاتریک استوارت) مدرسه ای برای آموزش راه و رسم کنترل و استفاده از قدرت‌های ویژه به جهش یافته‌های جوانی که مردم بی‌رحمانه آنها را عجیب‌الخلقه میخوانند راه اندازی میکند، در این میان گروهی از جهش یافته‌ها به رهبری مگنیتو (یان مکلین) تهدید به از بین بردن منهتن و تسلط بر نژاد بشر می‌کنند و میوتنت‌ها ناچار به کشف دوباره خود، تصمیم‌گیری در برابر قضاوت های سنگدلانه جامعه ای که آن ها را از خود رانده و انتخاب طرف خود می‌شوند. پروفسور اگزویه که این طردشدگان جامعه را پذیرفته و همچون خانواده‌ای آنها را آموزش می‌دهد، یا مگنیتو که در آتش انتقام تلاش میکند تا بر دنیای انسان‌هایی که از جهش‌یافته‌ها دوری می‌جویند و آزارشان می‌دهند، سلطه گر شود. در این میان، گروه اول که با نام مردان ایکس علیه جنایات می‌جنگند، با کمک نیروهای جدید خود، مردی به نام لوگان (هیو جکمن) که به نام ولورین نیز شناخته می‌شود و دختری به نام روگ (آنا پاکین) که با تماس سمی نفرین شده است، در مقابله با مگنیتو و یارانش برمی‌آیند.
همانند بتمن تیم برتون، مردان ایکس نیز فراتر از جنبه‌های سرگرم‌کننده فیلم‌های ابرقهرمانی (که هالیوود نشان داده چطور عاشق آنهاست) موضوعات مهم اجتماعی چون جنبش‌های حقوق مدنی، تعصب و قضاوت زودهنگام را در زیر لایه‌های ماجراجویانه جهش‌یافته‌ها و قدرت‌های خارق‌العاده‌شان زمینه داستانی خود قرار داده است. از این رو X-men چیزی بیش از اکشن و جلوه‌های ویژه پر زرق و برق است.
تاکنون ۱۲ قسمت از این مجموعه فیلم‌ها ساخته شده‌است و برنامه برای ساخت چند قسمت دیگر نیز هست. سری فیلم‌های مردان ایکس جز پرفروش‌ترین مجموعه فیلم‌های تاریخ محسوب می‌شود.
در ادامه به ترتیب زمان پخش به بررسی و معرفی مجموعه فیلم های مردان ایکس می پردازم.
در طول حدود 2 دهه و 12 فیلم، فیلم های مردان ایکس داستان نبردهای بین انسان‌های جهش یافته را بازگو کرده‌اند. البته قضیه به این سادگی‌ها هم نیست و اتفاقات این فیلم‌ها در دو خط زمانی متفاوت رخ می‌دهد و دانستن ترتیب فیلم های ایکس من کار سختی است. می‌توان گفت که مجموعه مردان ایکس اولین تلاش برای ایجاد یک دنیای سینمایی ابرقهرمانی بود.
با اینکه این مجموعه کارش را با یک سه گانه ابرقهرمانی ساده آغاز کرد، اما فاکس قرن بیستم تصمیم گرفت تا این فرنچایز را ادامه دهد و در 20 سال گذشته، همه چیز از دنباله گرفته تا پیش درآمد و اسپین آف برای آن عرضه کرده است. این کمپانی زمانی که اتفاقات بیش از پیش پیچیده شد، از ویژگی سفر در زمان در فیلم مردان ایکس روزهای گذشته آینده (X-Men: Days of Future Past) استفاده کرد تا داستان‌های جدیدی را بازگو کند.
این یعنی دو خط زمانی اصلی در فیلم های مردان ایکس وجود دارد که در فیلم مردان ایکس روزهای گذشته آینده از هم جدا می‌شوند. با این وجود Deadpool و Logan به خوبی در هیچ کدام از آنها جای نمی‌گیرند. در زیر می‌توانید ترتیب فیلم های ایکس من را ببینید:
خط زمانی نامشخص Deadpool
ترتیب زمانی فیلم‌های «ایکس-من» X-Men به‌شدت سردرگم کننده است؛ اما ما برای آن دسته از طرفدارانی که می‌خواهند از اول تا آخر این فیلم‌ها را ببینند در ادامه ترتیب دیدن و معرفی مختصری از این مجموعه فیلم را تهیه کرده ام:
۱-X-Men: First Class
در سال ۱۹۶۲ چارلز خاویر Charles Xavier (جیمز مک‌آووی James McAvoy) و دوست دوران کودکی‌اش ریون دارخولمه / میستیک Raven Darkholme/Mystique (جنیفر لارنس Jennifer Lawrence) با جهش‌یافته و بازمانده‌ی هولوکاستی به نام مگنیتو Magneto (مایکل فاسبندر Michael Fassbender) برای اولین بار ملاقات کردند. آنها گروه ایکس-من X-Men را شکل می‌دهند؛ اما میستیک و مگنیتو درباره‌ی آینده‌ی جهش‌یافته‌ها با پروفسور ایکس هم‌نظر نیستند و او را رها می‌کنند.
۲-X-Men: Days of Future Past
در سال ۱۹۷۳ دانشمند ارتش بولیوار ترسک Bolivar Trask (پیتر دینکلیج Peter Dinklage) ارتشی از ربات‌ها به نام سنتینل‌ها Sentinel را شکل می‌دهد تا جلوی تهدید جهش‌یافته‌ها را بگیرد. مگنیتو نیز از زندانی زیر پنتاگون Pentagon نجات داده می‌شود. در این حین میستیک که متوجه می‌شود ترسک در حال آزمایش بر روی جهش‌یافته‌ها بوده است، سعی میکند او را از بین ببرد.
از این به بعد دو ترتیب متفاوت را خواهیم داشت:
جدول زمانی الف:
میستیک شکست می‌خورد. او دستگیر شده و آزمایش‌هایی بر روی او انجام می‌شود. این آزمایش‌ها دهه‌ها بعد به ساخت سنتینل‌هایی پیشرفته‌تر کمک میکند، سنتینل‌هایی که درنهایت جهش‌یافته‌ها را تا مرز نابودی پیش می‌برند.
۳- الف: X-Men: Origins Wolverine
در این فیلم با لوگان Logan (هیو جکمن Hugh Jackman) آشنا می‌شویم. او که وارد ارتش جهش‌یافته‌ها شده است بعد از مدتی با اعضای تیم به مشکل خورده و از آنها جدا می‌شود؛ اما بعدازآن گول خورده و حاضر می‌شود آدامانتیوم adamantium به استخوان‌هایش تزریق شود. لوگان که مقاومت میکند موفق می‌شود قاتل جهش‌یافته‌ی ارتش را بکشد اما درنهایت به خاطر گلوله‌ای در سرش دچار فراموشی می‌شود.
۴- الف: X-Men
ولورین Wolverine (لوگان) جهش‌یافته‌ی جوانی به نام روگ Rogue (آنا پاکوین Anna Paquin) را پیدا کرده که نمی‌تواند قدرت‌هایش را کنترل کند. مگنیتو (حالا با بازی ایان مک‌کلن Ian McKellen) و تیم جدید ایکس-من آنها را از حمله‌ای نجات می‌دهد.
۵- الف: X۲: X-Men United
ویلیام استرایکر William Stryker (برایان کاکس Brian Cox) عضوی از ارتش که مخالف با جهش‌یافته‌هاست، برگشته است. او به کمک پسر جهش‌یافته‌اش جیسون Jason که می‌تواند ذهن‌ها را کنترل کند به مدرسه‌ی خاویر حمله میکند.
به تیم مگنیتو پیوسته و مانع کشته شدن تمام جهش‌یافته‌های روی زمین می‌شوند. جین گری Jean Grey (فامکه یانسن Famke Janssen) در هنگام فرار ایکس-منها عقب می‌ماند تا همه را فراری دهد و به نظر می‌رسد که نتوانسته است زنده بماند.
۶- الف: X-Men: The Last Stand
جین با کمک قدرت‌هایش برگشته و سایکلاپس Cyclops و خاویر را می‌کشد و به مگنیتو می‌پیوندد.
ساخت ترکیبی برای درمان جهش‌یافته‌ها به نبردی میان متحدان مگنیتو و ایکس-من می‌انجامد و مگنیتو قدرت‌هایش از دست می‌دهد. جین ولورین را متقاعد میکند او (جین) را بکشد. این درمان از بین رفته و قدرت‌های مگنیتو برمی‌گردد و خاویر نیز دوباره زنده می‌شود.
۷- الف: The Wolverine
لوگان که به خاطر مرگ جین در عذاب است در سرزمین‌های دورافتاده‌ی کانادا به سر میبرد. فردی که لوگان جان او را در جریان بمباران ناکازاکی Nagasak جنگ جهانی دوم World War II نجات داده بود با او تماس می‌گیرد و ولورین به ژاپن می‌رود. او در آنجا درگیر تله‌ای برای دزدیده شدن ماده‌ی درمانی درون بدنش می‌شود.
۸- الف: X-Men: Days of Future Past (ترتیب آینده)
در آینده‌ای که تقریباً جهش‌یافته‌ها منقرض شدند، سنتینل‌ها ایکس-منها را تحت‌فشار قرار داده‌اند. کیتی پراید Kitty Pryde (الن پیج Ellen Page) ذهن ولورین را به درون بدن جوان‌اش در سال ۱۹۷۳ می‌فرستد تا جلوی اتفاقات هولناک آینده را بگیرد.
جدول زمانی ب:
۳- ب: X-Men: Days of Future Past (ترتیب گذشته)
لوگان جلوی میستیک را گرفته و مانع کشته شدن ترسک و دستگیری میستیک می‌شود. درنتیجه روال زمانی متفاوتی خلق می‌شود که در آن سنتینل‌ها قصد نابود کردن جهش‌یافته‌ها را ندارند.
میستیک رئیس‌جمهور نیکسون Nixon را نجات داده و به‌عنوان یک قهرمان شناخته شده و درنتیجه ذهنیت عموم نسبت به جهش‌یافته‌ها تغییر میکند. ولورین سال ۱۹۷۳ هم به دست استرایکر جوان دستگیر می‌شود.
۴- ب: X-Men: Apocalypse
در سال ۱۹۸۳ میستیک قهرمان جهش‌یافته‌ها شده است. او برخلاف میلش رهبر ایکس-منها شده تا در مقابل جهش‌یافته‌ی قدیمی به نام آخرالزمان Apocalypse (اسکار آیزاک Oscar Isaac) بجنگند.
استرایکر این تیم را دستگیر کرده و ایکس-من جدید و جوانی به نام جین، سایکلاپس و شبگرد Nightcrawler (کدی اسمیت مک-فی Kodi Smit McPhee) برای نجات آنها دست‌به‌کار می‌شوند. آخرالزمان سعی میکند بدن خاویر را بدزدد، جین تبدیل به ققنوسی شده و او را از بین میبرد.
۵- ب: X-Men: Dark Phoenix
در مورد این فیلم جدید به‌جز دید تازه‌ای آن به ماجرای ققنوس شدن جین گری، اطلاعات تازه‌ای نداریم. تنها چیزی که می‌دانیم این است که داستان فیلم در دهه‌ی ۹۰ میلادی اتفاق می‌افتد.
۶- ب: Deadpool
در قرن بیست و یکم مزدور بددهنی به نام وید ویلسون Wade Wilson (رایان رینولدز Ryan Reynolds) عاشق زنی به نام ونسا Vanessa (مورنا باکرین Morena Baccarin) شده است. وقتی وید متوجه می‌شود سرطان دارد حاضر می‌شود تحت درمانی آزمایشی قرار بگیرد. بعدازاین اتفاق با ژن‌هایی جهش‌یافته در بدنش به هوش می‌آید. وید با چند ایکس-من دیگر همراه شده تا دشمنش آژاکس Ajax (اد اسکرین Ed Skrein) را بکشد.
۷- ب: Deadpool ۲
تمام ماجرای قسمت دوم این فیلم در زمان حال و کمی بعد از قسمت اول روایت می‌شود. بااین‌حال به خاطر وجود ماشین زمان و صحنه‌‌ای بعد از تیتراژ این فیلم که به زمان گذشته برمی‌گردد، احتمالاً در آینده اوضاع حسابی گیج‌کننده شود.
۸- ب: Logan
پروفسور ایکس که حالا پا به سن گذاشته است کنترل قدرت‌هایش را از دست داده و بیشتر ایکس-منها را می‌کشد.
ولورین هم به دنبال خاویر می‌گردد و وقتی با دختر کوچکی (دافنه کین Dafne Keen) که از دی‌ان‌ای او درست شده است آشنا می‌شود به دنبال سرپناه امنی برای خودشان می‌گردد. خاویر و لوگان تا آخر این سفر دوام نمی‌آورند اما لااقل نسل جوانی از جهش‌یافته‌ها را به سمت آزادی سوق می‌دهند.
درست است که تمام سری فیلم های ایکس من بی نظیر نیستند، اما حداقل می توانیم بگوییم که این فیلم ها موفق به الهام بخشی بسیاری از مردم شده و سوالات زیادی را در مورد تحمل و تاب آوری، مسئولیت پذیری و فانی بودن پاسخ داده است.
نظر شما درباره ی مجموعه فیلم های پرطرفدار مردان ایکس چیست؟لطفا نظرات خودتون را با من و دیگر کاربران ویرگول به اشتراگ بگذارید و از دیگر نوشته هایم نیز دیدن فرمایید.
تهیه و گردآوری شده از مجله پلازا (Plaza.ir/mag)
