بسته بندی مواد غذایی یکی از مراحل مهمتر قبل از تولید است! بسته بندی، کیفیت محصول را در طی ذخیرهسازی، حمل و نقل و استفاده نهایی حفظ میکند. بنابراین، میتوانیم بگوییم که بسته بندی به عنوان یک حفاظتکار عمل میکند و مانع از تغییرات کیفیت محصولات غذایی به دلیل تأثیرات محیطی میشود. همچنین، بستهبندی موجب راحتی در توزیع، فروش و مصرف بهتر این محصولات میشود.
بسته بندی مواد غذایی یک سیستم پویاست که شامل محصول غذایی، مواد بستهبندی، طراحی بسته بندی و ساختاری، حمل و نقل و توزیع میشود. در ادامه با تمامی این موارد بطور خلاصه آشنا خواهیم شد.
البته دلایل دیگری هم هستند که در صنعت بسته بندی مواد غذایی مهم است که ما شما را برای خواندن 18 دلیل مهم درباره اهمیت بسته بندی هدایت میکنیم.
بسته بندی مواد غذایی به منظور نگهداری و حفاظت از غذاها طراحی میشود و همچنین اطلاعات مورد نیاز در مورد غذا را فراهم میکند و استفاده از غذا را به راحتی ممکن میسازد، دقیقاً از توزیع تا رسیدن به سفره مصرفکننده و استفاده آن. عمده وظایف بسته بندی غذایی، حفظ و نگهداری محصولات غذایی بهطور ایمن تا زمان مصرف است. در طول توزیع، کیفیت محصول غذایی میتواند رشد زیستی و شیمیایی و همچنین فیزیکی را تحت تأثیر قرار دهد.
اگر قرار باشد از مواد پلاستیکی برای بسته بندی مواد غذایی استفاده شود، از مواد مقاوم مثل پلاستیکهای HDPE پلی اتیلن با چگالی بالا، PET ترفتالات پلیات، PPپلی پروپیلنو یا فومهای سرخود مورد استفاده قرار میگیرند چرا که بستهبندی را در برابر ضربه، فشار، شوک و ارتعاشات ماشینی محافظت میکنند.
طراحی فقط برای زیبایی بسته بندی نیست، بسته بندی مواد غذایی باید با مخاطب تعامل داشته باشد. مواردی مثل نام محصول، نشان تجاری آن، تاریخ انقضاء، دستور مصرف، مواد تشکیل دهنده (اگر ترکیبی است)، جدول سلامت و …. و در انتها دیزاین به بسته بندی کمک میکند تا تمامی این موارد به بهترین شکل ارائه شود و با ظاهر بصری جذاب، باعث جذب مخاطب هدف خود شود.
هنگام انتخاب متریال برای بسته بندی مواد غذایی، به مواردی مثل محافظ در برابر نور خورشید، گرد و خاک و چاپ و مراحل بعد از چاپ دقت کنید، مثلاً در مورد چاپ بعضی از از موادها بخاطر ماندگاری در سطح متریال انتخابی و جذب مواد رنگی، بهتر است پوشیده شود که مواد رنگی و شیمیایی چاپی به محصول غذایی آسیب نزند و در حمل نقل، آثار چاپی یا جوهر آن از بین نرود.
برای مثال اگر از مقوا برای بسته بندی مواد غذایی استفاده میشود بهتر است که مرحله سلفونکشی به کار اضافه شود یا لایه درونی را از جنس ورق آلمینیوم محافظ محصول استفاده کنیم و به مقوا یا بدنه بسته بندی لمینت کنیم دقیقاً مثل بسته بندی محصولات لبنی.
خیلی مهم است که مواد تشکیل دهنده بسته بندی مواد غذایی چه متریالی باشد. اگر قصد تهیه بسته بندی برای یک رستوران داشته باشیم که برای غذاهای بیرونبر مثل، پیتزا و سیب زمینی استفاده میشود، بایستی به انتخاب متریال یا جنس بسته بندی توجه کنیم.
بیشتر بسته بندیهای بیرونبر از جنس مقوا استاندارد و بهداشتی هستند اما بعضی از آنها از مواد بازیافتی تهیه میشوند که بهداشتی نیست و سلامت مصرف کننده را به خطر میاندازد، این موضوع در رابطه با پلاستیکها و پلیمرها نیز مشابه است.
ویژگیهای سطحی پلیمرهای بسته بندی مواد غذایی، مانند تراکمپذیری، قابلیت درب بندی، قابلیت چاپ، جذب ماده رنگی، مقاومت در برابر براق کردن و چسبندگی به سطح مواد غذایی یا سایر پلیمرها، با توجه به عمر محصول، ظاهر و کنترل کیفیت، برای طراحان و مهندسان بسته بندی مواد غذایی بسیار مهم هستند.
بهعنوان مثال، پلی اتیلن PE یک پلیمر شفاف، انعطافپذیر و ضد رطوبت است که برای بسته بندی مواد غذایی مایع مانند آب، شیر استفاده میشود، البته نوع مواد پلی برای مصارف مختلف مثل مواد شوینده مثل بسته بندی شامپو و بسته بندی روغن موتور و… ساخته میشوند و استفاده نادرست از بعضی از این نوع جنس در صنعت غذایی بسیار خطرناک است، چرا که ممکن است واکنش شیمیایی رخ دهد.
در اکثر محصولات غذایی تجاری، کاغذ و مقوا و پلاستیک به عنوان مواد بسته بندی اصلی استفاده میشوند. همچنین، برای محصولات غذایی مایع و نیمه جامد، فلز و شیشه نیز به طور گسترده استفاده میشود. مسائل پایداری در صنعت غذا، که به طور کلی یک موضوع جهانی پرطرفدار است، استفاده بیشتری از مواد بستهبندی پایدار مانند بیوپلاستیک و مواد بیوبر از جمله مواد سینتتیک و یا طبیعی تولید شده را تقویت میکند.
انتخاب صحیح مواد تشکیل دهنده بسته بندی یکی از مهمترین عوامل تضمین ایمنی و کیفیت محصولات غذایی است. معمولاً، این فرآیند بر اساس ویژگیهای مهم مواد بستهبندی اصلی مانند کاغذ و مقوا، پلاستیک، شیشه و فلز، و سازگاری آنها با محصولات غذایی انجام میشود. بنابراین، ویژگیهای کلی مواد بسته بندی اصلی غذا و کاربردهای صنعتی آنها را قبل از تولید باید بدانیم.
اگر تصمیم به تولید مواد غذایی دارید بایستی یکسری از اشتباهات را قبل از تولید مرتکب نشوید، ما برای شما مقالهای آماده کردیم تا 14 اشتباه رایج در بسته بندی محصول مرور کنید و تصمیم بهتری در انتخاب متریال داشته باشید.
برای مثال پلی پروپیلن PP در برابر رطوبت، روغن، و حرارت مقاوم است و برای بستهبندی محصولات مانند منجمدات، مواد غذایی چسبنده، و محصولات شیمیایی استفاده میشود.
امیدواریم که مقاله 4 نکته مهم در بسته بندی مواد غذایی به شما کمک کند که محصول بهتری تولید کنید.
منبع: آژانس بالی