نویسنده: میلاد مهرآرام
یکی از لحظات جذاب و چالش برانگیز رویدادهای کارآفرینی در ایران، لحظاتی ست که مربی یا منتور مدل درآمدی تیمی را به چالش کشیده و اعضای آن تیم تازه به این رسیده اند که مدل درآمدی آنها یا صحیح نیست یا اصلا نوع کسب و کار آنها باعث درآمدی نمی شود. خیلی از تیم ها در آن لحظات استیصال و از این جهت که عاشق ایده خود شده اند بعد از چند دقیقه چالش خسته شده و برای فرار از بحران مدل درآمدی می گویند: خب ما استارتاپ خیریه هستیم! و تازه آنجاست که بحث فلسفه استارتاپهای خیریه و غیرانتفاعی آن مطرح می شود.
برای اینکه بتوانیم با مفهوم سازمانهای غیرانتفاعی بیشتر دست و پنجه نرم کنیم پیشنهاد می کنم تعریف آنها را یک بار با هم بخوانیم.
?سازمان غیرانتفاعی:
◀️یک سازمان غیر انتفاعی یک نهاد تشکیل شده برای پاسخگویی به هدف خاص معاف از مالیات است که هدف آن بهره گیری از مردم، گروه خاصی از افراد یا عضویت در جهتی غیرانتفاعی است. سازمان های غیر انتفاعی از تولید درآمد ممنوع هستند، اما در عوض درآمد بیش از حد به شکل سرمایه کار آن سازمان در می آید و به صاحبان و سرمایه گذاران آن برنمی گردد.▶️
?در حالی که هدف از رویدادهای کارآفرینی و ایجاد این رویدادها رونق کسب و کارهای نوپا در جهت ایجاد شغل و درآمد برای صاحبان آنهاست.شرکت کننده به امید پیدا کردن راه شغلی و درآمد به این رویداد می آید و سرمایه گذار نیز به امید یافتن تیمی برای سرمایه گذاری و افزایش سود و سرمایه خود.
اگر نگاهی به استارتاپهای خیریه بکنیم به راحتی چند خصوصیت مشترک را در آنها می بینیم. ساده بودن و مشخص بودن روش دریافت پول یا کالا از مردم، ایجاد ارزشی که جامعه در آن برهه به آن احتیاج داشته است و گستردگی مخاطبان آنها.پس این ادعا که برخی تیم ها در تنگ آمدن قافیه به آن پناه می برند ادعایی ست احساسی.
?از سوی دیگر بومی که در رویدادهای کارآفرینی از آن استفاده می شود بوم کسب و کار است یا بوم ناب در حالیکه امروزه در دنیای کارآفرینی خدمات اجتماعی دارای بوم خاص خود بوده که یکی از قسمتهای مهم آن قسمت Type of intervention می باشد. در این قسمت به نوع انجام مداخله شما در امور اجتماعی می پردازد که بطور مثال می تواند برگزاری ورکشاپ،ارائه سرویس یا محصول باشد.که تیم های شرکت کننده در یک رویداد به دنبال ارائه خدمت به شکل ورکشاپ نیستند و ساخت محصول هم در کمتر رویداد کارآفرینی مورد تاکید و تمرکز است.
اینگونه به نظر می رسد که وقت آن رسیده که بیش از آنکه به تیم ها استارتاپ بودن و استارتاپ شدن را تاکید کنیم، مروجان کارآفرینی زمان بیشتری را برای آموزش مدلهای درآمدی کارا بگذارند تا نبود دانش جریان های درآمدی قربانی های کمتری بگیرد و تیم های خروجی از این رویدادها در جلسات سرمایه گذاری مجبور به توجیه ایده خود با عباراتی همچون ارزش آفرینی و خدمت به جامعه نشوند.