در هر سنی که باشید، احتمالاً با نام بیماری آلزایمر یا همان فراموشی آشنا هستید. آلزایمر یک بیماری غیرقابل درمان است که برای نخستین بار در سال ۱۹۰۶ توسط روانپزشک آلمانی، آلویز آلزایمر، شناسایی شد. ممکن است تصور کنید که این بیماری فقط افراد مسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اما این تصور همیشه صحیح نیست. هرچند آلزایمر بیشتر در میان افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد، اما در جوانان نیز می‌تواند دیده شود که در این صورت، به آن آلزایمر زودرس گفته می‌شود. در ادامه این مطلب از برنا اندیشان، به بررسی این بیماری، علائم آن، و روش‌های تشخیص و درمان آن خواهیم پرداخت.
به‌تازگی متوجه شده‌اید که بسیاری از چیزها از ذهنتان می‌روند و این فقط یک فراموشی معمولی مانند به خاطر نیاوردن نام، تاریخ یا جا گذاشتن کلیدها نیست. بلکه حتی افراد و رویدادهای مهم زندگی‌تان را هم به یاد نمی‌آورید. گاهی ممکن است مسیر خانه به محل کار برایتان غریبه به‌نظر برسد. وقتی به آشپزخانه می‌روید تا شام آماده کنید، متوجه می‌شوید که نمی‌توانید به درستی مراحل تهیه غذا را به یاد بیاورید. در گذشته همیشه قبض‌هایتان را به موقع پرداخت می‌کردید و هیچ وقت بدهکار نمی‌شدید، اما اخیراً به علت پرداخت‌های معوقه، اخطار قطع آب و برق دریافت کرده‌اید.
اما شما در اواخر دهه ۴۰ زندگی خود هستید، پس ممکن است فکر کنید که این مشکلات نمی‌توانند به بیماری آلزایمر مربوط باشند، درست است؟
شاید نه! این فراموشی‌ها ممکن است گاه‌به‌گاه برای هر کسی رخ دهند، اما در برخی موارد می‌توانند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر، مانند آلزایمر زودرس، باشند.
آلزایمر زودرس یا همان آلزایمر در جوانی، قبل از ۶۵ سالگی تشخیص داده می‌شود. این موضوع می‌تواند شوک‌آور باشد و به این معناست که باید از همین حالا برای تغییرات مهمی که در پیش رو دارید برنامه‌ریزی کنید تا مطمئن شوید که در آینده، مراقبت‌های لازم را دریافت خواهید کرد.
آلزایمر زودرس معمولاً در دهه ۴۰ و ۵۰ زندگی بروز می‌کند، اما در موارد نادری، افراد حتی در دهه ۳۰ زندگی خود نیز ممکن است به آن مبتلا شوند.
از آنجا که آلزایمر به تدریج توانایی حافظه، قدرت تفکر، و در نهایت توانایی مراقبت از خود را کاهش می‌دهد، به یک سیستم حمایتی قوی نیاز خواهید داشت. برای برنامه‌ریزی بهتر برای آینده، از اعضای خانواده، دوستان و دفتر انجمن آلزایمر در محل زندگی‌تان کمک بگیرید.
طبق آمار انجمن آلزایمر، بیش از ۵ میلیون نفر در ایالات متحده به بیماری آلزایمر مبتلا هستند. در حالی که این بیماری عمدتاً در افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد، اما حدود ۵ درصد از مبتلایان به آلزایمر، به نوع زودرس آن مبتلا هستند. به این معنا که بیماری این افراد در دهه ۴۰ یا ۵۰ زندگی‌شان تشخیص داده می‌شود.
تشخیص آلزایمر در سنین جوانی می‌تواند چالش‌برانگیز باشد، زیرا بسیاری از علائم آلزایمر زودرس ممکن است به اشتباه به رویدادهای معمولی زندگی مانند استرس نسبت داده شوند. با تأثیر این بیماری بر مغز، توانایی‌های حافظه، قدرت استدلال و تفکر ممکن است کاهش یابد. این کاهش معمولاً به‌تدریج رخ می‌دهد، اما سرعت آن می‌تواند در هر فرد متفاوت باشد.
بیماری آلزایمر (AD) رایج‌ترین نوع زوال عقل به‌شمار می‌رود. زوال عقل یک اصطلاح کلی برای توصیف از دست دادن عملکرد حافظه یا سایر توانایی‌های ذهنی است که بر زندگی روزمره تاثیر می‌گذارند.
وجود یک یا چند مورد از علائم زیر ممکن است نشان‌دهنده‌ی ابتلا به آلزایمر باشد:
ممکن است متوجه شوید که بیشتر از معمول دچار فراموشی می‌شوید، مانند فراموش کردن تاریخ‌ها یا رویدادهای مهم به‌طور مکرر. اگر دایماً با فراموشی مواجه هستید و نیاز به یادآوری‌های مداوم دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
اگر شما یا یکی از نزدیکان‌تان در برنامه‌ریزی یا پیگیری برنامه‌ها دچار مشکل هستید، این می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به آلزایمر باشد. در این حالت، کار کردن با اعداد ممکن است برایتان دشوار شود. این مشکل معمولاً زمانی بروز می‌کند که بخواهید قبض‌های ماهیانه یا دسته‌چک‌تان را بررسی کنید، و در این موقعیت‌ها حل مسائل و انجام محاسبات ریاضی برایتان به چالش تبدیل می‌شود.
برخی از افراد مبتلا به این اختلال با مشکل تمرکز مواجه می‌شوند. با پیشرفت بیماری، ممکن است انجام کارهای عادی روزمره که نیاز به تمرکز و تفکر دارند، زمان بیشتری ببرد. این اختلال می‌تواند به توانایی رانندگی نیز تأثیر بگذارد. اگر در هنگام رانندگی در مسیرهای آشنا دچار سردرگمی شوید، توجه داشته باشید که این می‌تواند یکی از نشانه‌های آلزایمر زودرس باشد.
عدم توانایی در پیگیری تاریخ‌ها و درک نادرست از گذر زمان از جمله علائم رایج آلزایمر زودرس هستند. برنامه‌ریزی برای رویدادهای آینده می‌تواند برای مبتلایان به آلزایمر دشوار باشد، زیرا این رویدادها ممکن است به سرعت اتفاق نیفتند. با پیشرفت بیماری، افراد مبتلا ممکن است به شدت فراموشکار شوند درباره جایی که هستند، چگونگی رسیدن به آنجا، یا دلیل حضورشان در آن مکان.
مشکلات بینایی نیز می‌توانند از جمله علائم بیماری باشند. ممکن است در هنگام مطالعه یا در تشخیص فاصله، رنگ و کنتراست هنگام رانندگی، با مشکل مواجه شوید.
آغاز یا ادامه مکالمه‌ها می‌تواند برای افرادی که به آلزایمر مبتلا هستند، چالش‌برانگیز باشد. آنها ممکن است ناگهان در میانه صحبت کردن متوقف شوند، زیرا فراموش می‌کنند چگونه جمله خود را به پایان برسانند. به همین دلیل، اغلب مجبور به تکرار حرفهای خود می‌شوند. همچنین، ممکن است در پیدا کردن کلمات مناسب برای بیان موضوعات خاص دچار مشکل شوند.
اگر به آلزایمر زودرس مبتلا باشید، ممکن است وسایل را در مکان‌های غیرمعمول و اشتباهی بگذارید. در این شرایط، به یاد آوردن جایی که وسیله را قرار داده‌اید، بسیار دشوار می‌شود و ممکن است به اشتباه فکر کنید که کسی در حال دزدی از شماست. با پیشرفت بیماری، این مشکل به طور مکرر اتفاق می‌افتد.
افراد مبتلا به آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی) ممکن است در اتخاذ تصمیمات مالی دچار مشکل شوند. این مشکل می‌تواند منجر به انتخاب‌های مالی اشتباه و زیان‌آور گردد، مانند پرداخت مبالغ زیادتر از حد لازم به فروشنده هنگام خرید. همچنین، توجه به بهداشت فردی نیز ممکن است کاهش یابد؛ به‌طور مثال، ممکن است تعداد دفعات حمام کردن او به‌طور قابل توجهی کاهش یابد یا تمایلی به تعویض لباس‌های کثیف نداشته باشد.
با بروز علائم بیماری، ممکن است مشاهده کنید که به تدریج از فعالیت‌های اجتماعی، پروژه‌های کاری، یا سرگرمی‌هایی که قبلاً برایتان جالب بودند، فاصله می‌گیرید. این تمایل به کناره‌گیری معمولاً با شدت گرفتن علائم بیماری بیشتر می‌شود.
افراد مبتلا به آلزایمر زودرس ممکن است تغییرات شدیدی در خلق‌وخو و شخصیت خود تجربه کنند. برخی از تغییرات بارز در خلق‌وخو شامل موارد زیر است:
ممکن است متوجه شوید که در مواجهه با موقعیت‌های غیرعادی، به سرعت تحریک‌پذیر و خشمگین می‌شوید.
علت دقیق آلزایمر زودرس (آلزایمر در جوانی) به‌طور کامل مشخص نیست. بسیاری از پژوهشگران معتقدند که این بیماری ناشی از ترکیبی از عوامل مختلف است، نه یک عامل خاص.
پژوهشگران ژن‌های نادری را شناسایی کرده‌اند که ممکن است به‌طور مستقیم موجب آلزایمر شوند یا در ابتلا به آن نقش داشته باشند. این ژن‌ها ممکن است از نسلی به نسل بعد منتقل شوند و می‌توانند باعث شوند که بزرگسالان زیر ۶۵ سال، زودتر از حد انتظار علائم آلزایمر را نشان دهند. تخمین‌ها نشان می‌دهد که کمتر از ۵ درصد از موارد آلزایمر شناسایی‌شده به‌دلیل این ژن‌ها است. تحقیقات در این حوزه همچنان ادامه دارد.
اگرچه بیماری آلزایمر به طور قطعی به افزایش سن مرتبط نیست، اما احتمال ابتلا به آن با بالا رفتن سن افزایش می‌یابد. ریسک ابتلا به آلزایمر در بزرگسالان بالای ۸۵ سال نزدیک به ۵۰ درصد است.
علاوه بر این، اگر یکی از والدین، خواهر یا برادر، یا فرزندان شما به آلزایمر مبتلا باشند، احتمال ابتلای شما به این بیماری نیز افزایش می‌یابد. در صورتی که چندین عضو از خانواده به آلزایمر مبتلا باشند، احتمال ابتلا در شما به مراتب بیشتر خواهد بود.
برای تشخیص آلزایمر زودرس، آزمایش واحدی وجود ندارد که به‌طور قطعی ابتلای شما به این بیماری را تایید کند. اما پزشک شما از چندین روش مختلف برای بررسی احتمال ابتلا به آلزایمر زودرس استفاده خواهد کرد.
اولاً، پزشک درباره‌ی تاریخچه پزشکی شما و هر گونه علائمی که در حال حاضر تجربه می‌کنید، سوال خواهد کرد. سپس، ممکن است تست‌هایی برای ارزیابی حافظه و توانایی شما در حل مسائل انجام دهد.
علاوه بر این، ممکن است تحت آزمایش‌های تصویربرداری قرار بگیرید تا تغییرات در مغز شما بررسی و سایر علل احتمالی علائم شما رد شوند. این تست‌ها می‌توانند شامل سی‌تی‌اسکن یا ام‌آر‌آی باشند.
پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را نیز پیشنهاد کند که به شناسایی تغییرات در ژن‌هایی بپردازد که با آلزایمر زودرس مرتبط هستند.
بیشتر کارشناسان بر این باورند که آلزایمر به دلیل تجمع پروتئینی به نام آمیلوئید در مغز بروز می‌کند. افزایش سطح این پروتئین می‌تواند بر عملکرد ذهنی شما تاثیر بگذارد.
با این حال، هنوز کاملاً روشن نیست که چرا این بیماری در برخی افراد زودتر از معمول آغاز می‌شود و تحقیقات بیشتری برای درک این مسئله لازم است.
در برخی موارد، این بیماری می‌تواند جنبه ارثی داشته باشد و به دلیل تغییرات در ژن‌هایی که از والدین به ارث می‌برید، بروز کند.
در حال حاضر، درمانی قطعی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. با این حال، برخی از علائم این بیماری می‌توانند با داروهایی که به بهبود حافظه یا کاهش اختلالات خواب کمک می‌کنند، تسکین یابند. تحقیقات در زمینه درمان‌های جایگزین برای آلزایمر همچنان ادامه دارد.
کنترل بیماری شما به میزان زیادی به حفظ نگرش مثبت بستگی دارد. به فعالیت‌هایی که هنوز از آنها لذت می‌برید، ادامه دهید و روش‌هایی مانند یوگا یا تنفس عمیق را برای آرامش و کاهش استرس امتحان کنید.
برای حفظ سلامتی و تناسب اندام خود، تغذیه سالم را رعایت کرده و به طور منظم ورزش کنید.
داروهایی وجود دارند که می‌توانند به کاهش برخی از علائم آلزایمر زودرس کمک کنند. پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کند کردن روند افت حافظه تجویز کند، از جمله:
این داروها می‌توانند به تأخیر انداختن یا بهبود علائم شما به مدت چند ماه تا چند سال کمک کنند و ممکن است به شما زمان بیشتری برای حفظ استقلال زندگی بدهند.
پزشک شما همچنین ممکن است برای مدیریت مشکلاتی مانند بی‌خوابی، هراس شبانه، اضطراب و دیگر مسائل مرتبط با آلزایمر، استفاده از قرص‌های خواب، داروهای ضدافسردگی یا آرام‌بخش‌ها را توصیه کند.
برای آماده‌سازی برای آینده، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید از همین حالا انجام دهید تا در آینده به کمک شما بیایند. به عنوان مثال، مراجعه به یک وکیل و مشورت درباره تدابیر مورد نیاز برای آینده، می‌تواند بسیار مفید باشد. انتخاب یک فرد قابل‌اعتماد برای وکالت به شما این امکان را می‌دهد که در صورت عدم توانایی برای اتخاذ تصمیمات مالی و سلامتی، او به نمایندگی از شما تصمیم‌گیری کند.
همچنین، مهم است که به روش‌های پرداخت هزینه‌های آینده مربوط به سلامت‌تان فکر کنید. به مواردی مانند تجهیزات ایمنی مورد نیاز در خانه یا خدمات پرستاری حرفهای توجه داشته باشید. برگزاری جلسه‌ای با اعضای خانواده برای بررسی امور مالی و مقدار پول مورد نیاز برای دریافت مراقبت‌های مناسب، نیز ایده خوبی است.
تشکیل یک گروه حمایتی نیز از اقدامات مهم است. این گروه می‌تواند شامل بستگان، دوستان، همسایه‌ها و متخصصان بهداشت و سلامت باشد. اعضای خانواده و پزشک شما می‌توانند در تشکیل این گروه به شما کمک کنند. نکته مهم این است که نیازهای خود را شناسایی کرده، برنامه‌ای مشخص و واقع‌بینانه تدوین کنید و آن را با اطرافیان‌تان به اشتراک بگذارید.
علائم بیماری آلزایمر معمولاً به تدریج شدت می‌یابند. برای بسیاری از افراد، از زمان شروع علائم تا تشخیص رسمی بیماری توسط پزشک، بین ۲ تا ۴ سال طول می‌کشد. این دوره به طور معمول مرحله اولیه نامیده می‌شود. پس از تشخیص آلزایمر، فرد وارد مرحله دوم بیماری می‌شود که شامل اختلالات شناختی خفیف است و می‌تواند بین ۲ تا ۱۰ سال به طول بیانجامد. در مرحله نهایی، ممکن است زوال عقل شدیدتر اتفاق بیفتد. در این مرحله، فرد ممکن است به طور کامل حافظه خود را از دست بدهد و به کمک در کارهایی مانند مدیریت مالی، رانندگی و مراقبت از خود نیاز پیدا کند.
اگر به بیماری آلزایمر مبتلا هستید، منابع زیادی برای ارائه اطلاعات و معرفی خدمات پشتیبانی وجود دارد. یکی از این منابع، انجمن آلزایمر است که اطلاعات جامع و به‌روزی درباره این بیماری ارائه می‌دهد. دفاتر این انجمن در شهرهای مختلف می‌توانند شما را به مراکز درمانی معتبر و پرستاران آموزش‌دیده معرفی کنند و به شما در دسترسی به خدمات مورد نیاز کمک نمایند.
بیماری آلزایمر زودرس، که در سنین پایین‌تر از ۶۵ سال بروز می‌کند، چالشی جدی است که تأثیرات قابل توجهی بر زندگی فرد و اطرافیان او می‌گذارد. با اینکه درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد، روش‌های مختلفی برای مدیریت و کاهش علائم آن در دسترس است. داروهایی که به کند کردن روند پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کنند، و استراتژی‌هایی برای برنامه‌ریزی آینده و تشکیل سیستم حمایتی قوی، از جمله اقدامات کلیدی هستند که می‌توانند به افراد مبتلا و خانواده‌هایشان کمک کنند.
آلزایمر زودرس ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عوامل ژنتیکی و تجمع پروتئین‌های خاص در مغز بروز کند. شناسایی زودهنگام علائم و اقدام به موقع برای دریافت مشاوره و درمان، می‌تواند به بهبود وضعیت فرد کمک کرده و زمان بیشتری برای حفظ استقلال زندگی فراهم آورد.
همچنین، آگاهی از گزینه‌های پشتیبانی و منابع موجود، مانند انجمن آلزایمر، می‌تواند به شما در دستیابی به خدمات و اطلاعات ضروری کمک کند. با حفظ نگرش مثبت، ادامه دادن به فعالیت‌هایی که از آنها لذت می‌برید، و برنامه‌ریزی برای آینده، می‌توانید با چالش‌های این بیماری به بهترین شکل ممکن مواجه شوید و کیفیت زندگی خود را بهبود ببخشید.
