تعریف
تله وابستگی یک وضعیت ناخوشایند است که در آن فردی به شخص دیگری بسیار وابسته می‌شود و نمی‌تواند بدون او زندگی کند.
"شاید بهترین تعریف از طرحواره وابستگی این باشد که:« به تنهایی هیچ کاری را نمی‌توانم انجام دهم!». افراد زیادی وجود دارند که با این طرحواره درگیرند و خودشان را برای تنها انجام دادن کارها ناتوان می‌دانند.شعاری که افراد دارای طرحواره وابستگی با آن زندگی می‌کنند این است که «نمی‌توانم به تنهایی گلیم خودم را از آب بیرون بکشم و به دیگران نیازمندم»".
این وابستگی اغلب سمی و ناسالم است. فرد وابسته هویت خود را فدای دیگری می‌کند و از فرصت رشد و تعالی محروم می‌شود. این وضعیت باعث افسردگی، اضطراب و عزت نفس پایین در او می‌گردد.
بنابراین، برای رهایی از تله وابستگی باید عزت نفس خود را بازیابی کرد و به استقلال و آزادی شخصی خویش دست پیدا نمود.
تله وابستگی؛ یعنی زندانی کردن خود در قفس طلایی دیگری!
در این جمله منظور از قفس طلایی استعاره‌ای است برای یک وضعیت ظاهراً مطلوب ولی در واقع محدود کننده است. وقتی فردی به شدت به دیگری وابسته می‌شود، گویی خود را در قفسی طلایی اسیر کرده است. از بیرون به نظر می‌رسد وضعیت عالی است، اما درون قفس محدودیت‌ها و زندانی بودن وجود دارد.
فرد وابسته آزادی و استقلال خود را از دست می‌دهد و تنها به دنبال خوشنود کردن شخص مقابل است. پس گویی خود را در قفس طلایی "دیگری" زندانی کرده است.
نمونه
برخی مادرها به قدری به فرزند وابسته می‌شوند که گویی تمام هویت و زندگی شان در گرو فرزند است. آنها حتی پس از بزرگ شدن فرزند نیز اجازه رشد مستقل به او نمی‌دهند. این امر موجب می‌شود فرزند نتواند به طور مستقل زندگی کند. او همیشه احساس می‌کند باید مادر را خوشحال نگه دارد وگرنه احساس گناه می‌کند.
بنابراین بهتر است مادران فرزندان خود را به استقلال ترغیب کنند. آنها را در تصمیم‌گیری‌ها شریک و اجازه دهند زندگی مستقلی داشته باشند تا از تله وابستگی رها شوند.
راهکارها
چند راهکار مفید برای پیشگیری و رهایی از تله وابستگی عبارتند از:
با به کارگیری این راهکارها می‌توان از ورود به تله وابستگی جلوگیری کرد و یا خود را از آن رها نمود. مهم پرورش استقلال و حفظ هویت فردی در کنار دیگران است.
نویسنده : محمدباقر کالجی - معلم و روانشناس
