علاقه و پول کافی نیست
چه عواملی باعث می‌شوند که یک شغل از نظر شما رضایت بخش باشند؟ آیا حقوق عامل اصلی است؟ امتیازهای شغل؟ دفتر شیک و زیبا؟ عنوان شغلی؟ ممکن است این ها مواردی باشند که در ابتدا برای ما عوامل اصلی برای انتخاب شغل باشند اما مطالعات زیادی نشان داده اند که این موارد نمیتوانند در بلند مدت انگیزه ما را حفظ کنند و طبق تحقیقات به عمل آمده افرادی که رضایت بخشترین شغل ها را دارند، معیارهای کاملا متفاوتی دارند و شغلشان را بر مبنای همان انتخاب کردند و با انگیزه ادامه می‌دهند.
همه شغلشان را دوست ندارند. طی یک مطالعه در سال 2017 نشان داده شده که تنها 50 درصد از مردم از نحوه گذراندن روزهای کاری خود راضی هستند. شغل این 50 درصد چه ویژگی دارد که باعث رضایت آنها شده است؟
قبل از اینکه به این ویژگی ها بپردازیم، بیایید دو باوری که در مورد رضایت شغلی وجود دارد و بسیار هم فراگیر است را بررسی کنیم. در واقع می‌خواهیم به دو سوال پاسخ دهیم:
آیا رفتن به دنبال علاقه، می‌تواند رضایت شغلی را تضمین کند؟
شاید در مقاطعی از زندگی افرادی به شما گفته‌اند: "برو دنبال علاقه ات"؛ و به احتمال زیاد نیت آنها خیر بوده اما لزوما نتیجه برای شما آن طوری که باید نشده باشد.
وقتی ما با توجه به معیارهای خودمان شغل دلخواهمان را تصور می‌کنیم به نظر منطقی می‌آید ولی با توجه به نتایج حاصل از تحقیقات مشخص شده است که ما چقدر در پیش بینی چیزهایی که ما را خوشحال میکند، افتضاح عمل می‌کنیم.
همچنین تحقیقاتی که توسط روانشناسان دانشگاه استنفورد انجام شده نشان می‌دهد که: کسانی که برای انتخاب شغل فقط علاقه خود را دنبال می‌کنند، دچار محدودیت می‌شوند و به احتمال زیاد به سرعت علاقه خود را به شغل از دست می‌دهند و در نهایت رضایت کمتری دارند.
آیا پول به تنهایی می‌تواند موجب رضایت شغلی شود؟
بیشتر مردم بعد از علاقه، پول را عامل اصلی در رضایت بخش بودن شغلشان مطرح می‌کنند. بله درست است، پول بیشتر می‌تواند شما را شادتر کند اما تا چه حد؟ از یک جایی به بعد دیگر خیلی تاثیری ندارد.
دانیل کانمن، روانشناس برنده جایزه نوبل، تاثیرات درآمد خانوار روی میزان شادی را مطالعه کرد؛ او متوجه شد که بیشتر از حدود 50000 دلار درآمد در سال، خیلی تاثیر محسوسی در شادی روزانه افراد ندارد!
شاید سوال پیش بیاید که این چطور ممکن است؟ یکی از بزرگترین عوامل استرسزا در زندگی ما، مباحث مربوط به پول است؛ بنابراین کاملا منطقی است که ما از کاری که به کاهش استرس کمک میکند، رضایت بیشتری داشته باشیم؛ موافقید؟
همچنین تحقیقات او نشان داد افراد بعد از تامین نیازهای اصلی شان -مسکن، غذا، حمل و نقل- پول بیشتر خیلی به رضایت افراد از شغلشان اضافه نمی‌کند.
با توجه به توضیحاتی که دادیم علاقه و پول آنقدر هم نمیتوانند در میزان رضایت بخش بودن یک شغل موثر باشند، پس ویژگی های اصلی شغل ایده آل چیست؟
شش ویژگی اصلی شغل ایده آل
1.درگیرکنندگی و جذابیت
بنجامین تاد، نویسنده و بنیانگذار 80000ساعت، نتایج شصت مطالعه در مورد رضایت شغلی را مرور کرد و سپس گفت: کار باید جذاب و درگیرکننده باشد؛ به این صورت که مهارت ها، علایق، و تمرکز شما با چالش های کاری شغلتان تطابق داشته باشد. درست مثل یک بازی می‌ماند یعنی زمانی که شما یک بازی را بلد نیستید، ممکن است خیلی برایتان جذاب نباشد اما وقتی که بازی را خوب بلد باشید و جز علاقه مندی هایتان باشد، آن بازی برای شما بسیار جذاب است و بشدت درگیر آن می‌شوید و حتی ممکن است ساعت ها مشغول آن شوید بدون این که متوجه گذر زمان شوید.
2. منفعت رسانی به دیگران
همیشه از والدین خود می‌شنویم که هیچ وقت کمک به هم نوعان را نباید فراموش کرد. و این موضوع تاثیر بسیار زیادی در رضایت شغلی دارد؛ یعنی اگر شغل شما طوری باشد که منجر به سود رساندن به دیگران هم بشود به حس رضایت شما از شغلتان می‌افزاید.
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد کمک به دیگران یک عنصر کلیدی برای رضایت از زندگی است و افرادی روحیه خیرخواهانه دارند و به صورت داوطلب برای کمک به دیگران اقدام می‌کنند، کمتر افسرده می‌شوند و سالم‌ترند.
شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد افرادی که داوطلب می‌شوند کمتر افسرده و سالم تر هستند.
و جالب است بدانید که در مطالعه‌ای روی کارگران در پنج نسل، یکی از رایج‌ترین جملات در مورد رضایت شغلی «کمک به دیگران» بود.
3. حفظ کردن ارزش های شخصی
شغل ایده آل شغلی است که شما را همان‌طور که هستید بپذیرد و تا جایی که می‌شود به خواسته هایتان احترام بگذارد و خللی در اوقات فراغت شما و برنامه هایی که دارید ایجاد نکند، مثلا شاید بخواهید زمان بیشتری را در کنار خانوادهتان بگذرانید یا بخواهید روی پروژه های شخصیتان تمرکز کنید.
همچنین این فرصت را برای شما فراهم کند تا بتوانید رفته رفته بهتر شوید. چون لزوما قرار نیست فرد کاری را انجام دهد که در آن مهارت کامل دارد بلکه گاهی ممکن است فرد ظرفیت بالایی دارد و نیاز به زمان دارد تا بتواند کیفیت لازم را ارائه دهد و این فرصت برای بهتر شدن خود یکی از عوامل موثر در رضایت شغلی است.
4. انعطاف پذیری
انعطاف پذیری شرایط کاری به افراد این امکان را می‌دهد تا بین زندگی و کار خود تعادل ایجاد کنند و بتواند موضوعات غیر کاری خود را بهتر مدیریت کنند. منعطف بودن چگونگی، زمان و مکان انجام کار باعث افزایش مشارکت، بهره وری، شادی و تمرکز افراد می‌شود.
5. عدم وجود مسائل منفی اساسی
در حالی که بیشتر صحبت هایی که مطرح می‌کنیم موارد لازم برای رضایت داشتن از شغل است، کمبودهای موجود در روند کاری شما هم اهمیت بالایی دارد.
برخی از مهمترین مسائل نارضایتی کاری عبارتند از:
6. شانس داشتن همکاران خوب
همکاران شما می‌توانند منبع حس خوب یا استرس در محل کار باشند. قطعا اگر با همکاران خود ارتباط خوبی داشته باشید و بدانید که در صورت نیاز می‌توانید روی کمک آنها حساب کنید، در محل کار خود احساس رضایت بالایی خواهید داشت و به دور از استرس به کار خود مشغول خواهید بود.
حالا نوبت شماست تا از خودتان بپرسید
همه ما می‌خواهیم نسبت به کاری که انجام می‌دهیم احساس خوبی داشته باشیم، اما همیشه ساده نیست. رضایت شغلی عمیقاً شخصی است و نمی‌توان برای همه نسخه یکسان نوشت ولی مواردی که گفته شد در بسیاری از افرادی که شغلشان را رضایت بخشترین شغل دنیا می‌دانند، مشترک است. حالا شما این سوال ها را از خودتان بپرسید و در مورد جوابشان فکر کنید.
شغل شما چیست؟ آیا درگیرکننده و جذاب است؟ آیا به دیگران هم سود می‌رساند؟ آیا انعطاف پذیری لازم را دارد؟ آیا مورد منفی وجود دارد که بتواند تغییرش دهید؟ یک تغییر کوچک در یکی از این ها می‌تواند تاثیر بسیار زیادی بر احساس شما در پایان روز بگذارد.
راستی، به نظر شما شغل ایده‌آل باید چه ویژگی هایی غیر از این موارد داشته باشد؟
