غرقه گی یا مجذوبیت (flow)
وقتی که مغز شما درگیر فعالیتی میشه که به شدت برایتان لذت بخشه اغلب حس بودن در مکان و گذر زمان رو از دست میدین،انگار که زمان به سرعت گذشته و این گذر رو حس نکردین، رسیدن به این سطح از لحاظ روانی جریان (flow) گفته میشود. مثلا گاهی مواقع که ما در حال مطالعه هستیم و یک دفعه متوجه می شویم که چقدر از زمان گذشته و ما غرق در مطالعه بوده ایم.
غرقگی حالتی از خلسه است که وقتی فردی کاری را با عشق و علاقه انجام میدهد، اتفاق میافتد.
غرقگی تجربه روانی مثبتی است که در آن فرد خود را به فراموشی میسپارد و این فراموشی همراه لذت و سرخوشی است.
تجارب غرقگی زمانی رخ میدهند که ما در حال انجام تکالیف یا فعالیتهایی هستیم که کنترلپذیر اما چالشبرانگیزند، انجام آنها مستلزم داشتن مهارت قابل ملاحظهای بوده و با انگیزه درونی همراهند. به چنین تجاربی تجارب بهینه گفته میشود.
اکثر ما فکر میکنیم وضعیت آرمانی شادی و رضایت زمانی است که هیچ کار سختی انجام ندهیم و همهچیز برای ما فراهم باشد درحالیکه در علم روانشناسی مدرن ثابت شده چنین وضعیتی به کسالت و بیحوصلگی میانجامد و بالاترین حد رضایت برای فرد زمانی رخ میدهد که در حال تجربه فلو یا غرقگی (Flow) است.
چه کسانی غرقگی را تجربه می کنند و آیا راه خاصی برای به وجود آوردن این وضعیت هست؟
هر کاری میتواند منجر به تجربه غرقگی شود و هر کسی میتواند این وضعیت را تجربه کند. نکته مهم این است که یک راه و روش یکسان برای همه وجود ندارد. برای دانستن راه و روش شخصی خود به آخرین باری فکر کنید که در کاری کاملاً غرق شدید به طوری که گذر زمان را فراموش کردید و کاملاً بر کارتان متمرکز شدید. این کار چه بود؟ برای انجامش چه مهارتهایی لازم بود؟ آیا از اول در این کار غرقگی را تجربه میکردید یا پس از مدتی به این حالت دستیافتید؟
دقت کنید که غرقگی با تجربهای ارزان یا دم دستی روبهرو نیستید و برای دست یافتن به آن نیاز به سطح خاصی از مهارت دارید.
اگر به شما کار سادهای بدهند که چالشی در آن نباشد، مانند یک کار ساده در یک کارخانه، شما دچار بیتفاوتی یا سر رفتن حوصله میشوید. همین طور اگر سطح سختی چالش خیلی بالا باشد و مهارت شما پایین، دچار اضطراب و دلشوره میشوید. اما وقتی سطح سختی چالش نسبتاً بالاست و شما هم مهارت بالایی دارید وارد وضعیت تمرکز و تسلط خاصی میشوید و جاری شدن را تجربه میکنید که بهنوبه خود منجر به شادی و رضایت میشود. پس مهم این است که برای این موضوع وقت بگذارید و مهارتتان را بالا ببرید و کارهایی پیدا کنید که برای شما چالش برانگیز باشند.
پس لازم است:
۱. استعدادهای خود را شناسایی کنید و آن ها را به مهارت تبدیل کنید.
۲.به موقعیتهایی فکر کنید که در آن غرقگی برای شما رخداده و سعی کنید زندگیتان را طوری سامان دهید که حداقل یکبار در روز چنین تجربههایی به سراغ شما بیاید.