هدی مسعود/ دانشجوی دوره‌ی کارشناسی رشته‌ی مهندسی شیمی دانشگاه صنعتی شریف
تا به حال، آثار سینمایی متنوعی با محوریت مسأله‌ی «آب» ساخته شده‌اند؛ فیلم‌هایی با موضوع بلاهای طبیعی مانند The Wave و یا مانندWater World با موضوع اصلی فاجعه‌های محیط زیستی که انسان‌ها عامل اصلی آن هستند. حتی فیلم ابرقهرمانی Aquaman هم به نحوی سعی کرده است معضل آلودگی دریاها و اقیانوس‌ها را در خود جای دهد.
همچنین فیلم‌های بسیاری با موضوع «کمبود آب» خلق شده‌اند؛ از جمله Mad Max: Fury Road و یا پویانمایی Rango که نشان می‌دهند چگونه قدرت‌ها با کنترل آب، می‌توانند بر مردم تسلط یابند.
البته یکی از فاکتورهای رایج فیلم‌هایی که پادآرمان‌شهرها را به تصویر می‌کشند، مبحث خشکسالی است. مانند فیلم‌های Blade Runner و Zombie Apocalypse. از این مجموعه، به معرفی و بررسی دو فیلم Water World وMad Max: Fury Road می‌پردازیم.
Water World (1995)
این فیلم، داستان سرگردانی انسان‌ها را برروی آب‌ها پس از ذوب‌شدن یخ‌های قطبی به تصویر می‌کشد که سخت به دنبال زمینی خشک برای سکونت هستند؛ ماجرا مربوط است به فردی به نام مارینر (کوین کوستنر) که برای محافظت از دختربچه‌ای به نام فلونا (تینا ماجورینو) و زنی به نام هلن (جنی تریپلهورن) تلاش می‌کند. این فیلم، امتیاز نه‌چندان بالای 1/6 را در سایت IMDb کسب کرده است اما از دیدگاه بسیاری از تماشاگران و منتقدین اثری خوب و ارزشمند است.
شاید برای کسانی که بیست‌وچهار سال قبل، این فیلم را تماشا می‌کردند، مسئله‌ی گرمایش زمین و آب‌شدن یخ‌های قطبی، چندان پررنگ و بااهمیت نبود؛ آن‌ها تصور می‌کردند رخ‌دادن این اتفاق بعید است و یا حداقل نسل خودشان آن را تجربه نخواهد کرد. اما اگر این فیلم را امروز ببینیم، قطعا احساس متفاوتی خواهیم داشت. احساس ترس و نگرانی از اینکه اگر بشر چاره‌ای برای حل این بحران نیندیشد، به زودی شاهد اتفاقی مشابه خواهد بود. برای درک بهتر این موضوع، خوب است بدانیم که بنابر گزارش سایت ناسا، مساحت یخ‌های قطبی در سال 1979، 05/7 میلیون کیلومترمکعب بوده‌است؛ در حالی که در سال 2019، این رقم به 32/4 رسیده است و حتی در سال 2015 رقم 75/3 را نیز تجربه کرده‌ایم. مضافا اینکه از سال 1995 تا 2019، سطح آب دریاها، حدود 140 میلی‌متر افزایش یافته است.
گرچه حتی اگر تمام یخ‌های قطبی آب شوند، ارتفاع دریاها حدود 66 متر افزایش می‌یابد و تمام سرزمین‌ها را آب فرا نخواهد گرفت، اما شهرهایی مانند لندن، استکهلم، ونیز و بسیاری از شهرهای دیگر به زیر آب خواهند رفت و تنها خاطره‌ای از آن‌ها باقی خواهد ماند [۱].
Mad Max: Fury Road (2015)
این فیلم، چهارمین فیلم از مجموعه‌ی Mad Max به کارگردانی «جورج میلر» است. البته تقریبا ارتباطی بین این فیلم‌ها دیده نمی‌شود اما هرکدام بخشی از دنیایی است که جورج میلر خلق کرده و این دنیا قوانین خاص خود را دارد [۲].
این فیلم، آینده‌ای را از جهان نشان می‌دهد که نه تنها روشن نیست، بلکه پادآرمان‌شهری است که بوی مرگ می‌دهد. داستان، زمانی رخ می‌دهد که حیات انسان‌ها رو به نابودی است و از زمین چیزی جز بیایان باقی نمانده است.
Immortan Joe (کیز براین)، رئیس یک مستمعره است که مردم برای حفظ بقا در آن جمع شده‌اند و «جو»، به عنوان برده و دارایی‌اش به آن‌ها نگاه می‌کند[2].
یکی از فاکتورهای مهمی که باعث می‌شود او در قدرت باقی بماند، دردست‌داشتن کنترل مخازن آب است. او هر از چند گاهی، کمی آب در اختیار مردم قرار می‌دهد و مردم با خشونت علیه یکدیگر سعی دارند به ذره‌ای آب دست یابند. ایمورتن جو در دیالوگی می‌گوید:«دوستان من، به آب معتاد نشوید؛ چرا که کنترل شما را به دست خواهد گرفت سپس از نبود آن خشمگین می‌شوید!»
در فیلم، به وضوح، تغییرات اقلیمی دلیل اصلی خشکسالی و رو به نابودی‌رفتن انسان‌ها معرفی می‌شود اما در طول ماجرا متوجه می‌شویم که شاید این تنها دلیل این رخداد نیست، بلکه شاید همچنان آب کافی وجود داشته باشد اما «سیاست» جو این است که آن‌را در اختیار مردم قرار ندهد تا همچنان بتواند آن‌ها را مورد استعمار خود قرار دهد.
او علاوه بر به‌دست‌گرفتن قدرت، خود را نجات‌دهنده‌ی مردم نیز معرفی می‌کند: «من نجات‌دهنده‌ی شما هستم، شما به دست من از خاکستر‌های این جهان برمی‌خیزید» و سربازهای او نیز شخصیت «جو» را به‌گونه‌ای مقدس می‌بینند.
شاید برای کسانی که 24 سال قبل، Water World را تماشا می‌کردند، مسئله‌ی گرمایش زمین و آب‌شدن یخ‌ها چندان پررنگ و بااهمیت نبود. آن‌ها تصور می‌کردند رخ‌دادن این اتفاق بعید است و یا حداقل نسل خودشان آن را تجربه نخواهد کرد.
خط داستان بدین صورت ادامه می‌یابد که گروهی از همسران جو به همراه Imperator Furiosa (چارلیز ترون) از دست او به سمت سرزمین موعود می‌گریزند.Mad Max (تام هاردی) نیز که همسر و فرزند خود را از دست داده است و به دست سربازان جو افتاده، با آن‌ها در این مسیر همراه شده و به ایشان کمک می‌کند.
این فیلم در سایت IMDb از کاربران امتیاز 8.1 را گرفته‌است. همچنین منتقدان نیز نظرات مثبتی به آن داشتند. 3500 استوری بورد، 480 ساعت فیلم خام و استفاده از فریم‌های چندگانه، تصاویری دیدنی را رقم زده است که مغزتان را ذوب می‌کند [3].
مراجع:
what the world would look like if all the ice melted, National Geographic Society, 2013
Review; “Mad Max: Fury Road, Still angry after all these years, A.O Scott, 2015
Mad Max: Fury Road Review, Ian Nathan, 2015
برای ورود به کانال پیام‌رسان تلگرام دوهفته‌نامه‌ی دانشجویی «داد» کلیک کنید.
