کبد بزرگترین اندام داخلی بدن است و چند عملکرد حیاتی را انجام میدهد، از جمله: پردازش مواد مغذی، داروها و هورمونها، تولید صفرا که به جذب چربیها و ویتامینهای محلول در چربی کمک میکند، ساخت پروتئینهایی که در لخته شدن خون نقش دارند، حذف باکتریها و سموم از خون و تنظیم فعالیت سیستم ایمنی. اگر کبد به شدت آسیب ببیند و از کار بیفتد، بیمار به پیوند کبد نیاز پیدا میکند. پیوند کبد یک نوع جراحی است که طی آن کبد آسیبدیده با کبد سالم یک فرد فوتشده یا بخشی از کبد سالم یک اهداکننده زنده جایگزین میشود. پیوند کبد عوارض قابلتوجهی دارد، اما غالبا موفقیتآمیز است و به افزایش طول عمر بیماران کمک میکند. برای اینکه درباره طول عمر بیماران پیوند کبد اطلاعات بیشتری کسب کنید، توصیه میکنیم این مقاله را تا انتها بخوانید.
بیشتر بخوانید: درمان قطعی سیروز کبدی
نارسایی کبد (از کار افتادن کبد) ممکن است به سرعت یا طی یک دوره زمانی طولانی رخ دهد. به نارسایی کبدی که به سرعت و در عرض چند هفته رخ میدهد، «نارسایی حاد کبد» میگویند. اگر این عارضه به آرامی و طی چند سال اتفاق بیفتد، «نارسایی مزمن کبد» نامیده میشود.
نارسایی حاد معمولا در اثر عوارض بعضی از داروها ایجاد میشود. اما نارسایی مزمن دلایل مختلفی دارد که سیروز شایعترین علت آن است. عواملی که به سیروز و در نهایت نارسایی کبد و پیوند کبد منجر میشوند عبارتاند از: هپاتیت B و C، مصرف زیاد الکل، بیماری کبد چرب غیر الکلی، بیماریهای ژنتیکی موثر بر کبد شامل هموکروماتوز (تجمع بیش از حد آهن در کبد) و بیماری ویلسون ( تجمع بیش از حد مس در کبد) و بیماریهایی که روی مجراهای صفراوی تاثیر میگذارند.
بیماران مبتلا به نارسایی حاد کبد غالبا علائم زیر را تجربه میکنند:
زندگی بدون کبد ممکن نیست. با این حال، اغلب افراد میتوانند با کبدی که به درستی کار نمیکند زندگی کنند. طول عمر افراد مبتلا به بیماری کبدی به شدت آسیب، علت آن و سلامت کلی فرد بستگی دارد.
بر اساس تحقیقات، بیماری کبد چرب غیر الکلی که نوع خفیف بیماری کبدی محسوب میشود، امید به زندگی را به طور متوسط چهار سال کاهش میدهد. اما سیروز که نوع شدیدتری از بیماری کبدی است، تاثیر قابلتوجهی روی طول عمر دارد. اگر این بیماریهای زمینهای به موقع درمان نشوند، کبد از کار میافتد و فرد به نارسایی کبد مبتلا میشود. این بیماری باید به سرعت درمان شود، چرا که بین از کار افتادن کبد و مرگ ارتباط وجود دارد و بدون درمان، بیمار فقط برای یک یا ۲ روز زنده میماند.
درمان از کار افتادن کبد به حاد یا مزمن بودن آن بستگی دارد و شامل اصلاح سبک زندگی، دارودرمانی و تزریق مایعات داخل وریدی است. گاهیاوقات هم پزشکان پیوند کبد را برای درمان این بیماری توصیه میکنند.
بیشتر بخوانید: کبد در کجای بدن قرار دارد؟
به دلیل پیچیده بودن جراحی پیوند کبد، تقریبا غیر ممکن است که بتوان به طور دقیق شانس موفقیتآمیز بودن آن یا مدت زمان زنده ماندن بیمار را پیشبینی کرد. با این حال، موسسه ملی دیابت و بیماریهای گوارشی و کلیوی آمریکا (NIDDK) میانگین نرخ بقای این بیماران را به صورت زیر اعلام کرده است:
شانس موفقیت پیوند کبد بالا است، اما مدت زمان زنده ماندن بیمار بعد از انجام آن به ترکیبی از عوامل حیاتی بستگی دارد، از جمله:
سن و BMI از مهمترین عواملی هستند که روی طول عمر بیماران پیوند کبد تاثیر میگذارند. بر اساس تحقیقات، سالمندان و کسانی که BMI آنها بالاتر از حد طبیعی است، در مقایسه با سایر بیماران، طول عمر کمتری دارند.
محققان بر این باورند که علت نارسایی کبد روی نتیجه جراحی تاثیر میگذارد. تحقیقات نشان دادهاند که کودکان و بزرگسالانی که به دلیل بیماریهای ژنتیکی به نارسایی کبد مبتلا میشوند، در مقایسه با افرادی که بیماری آنها به دلیل سبک زندگی نادرست یا عفونت ایجاد شده است، نرخ بقای بالاتری دارند.
پیوند کبد یک جراحی بزرگ است که میتواند خطرات و عوارض متعددی داشته باشد. این عوارض هم روی طول عمر بیماران پیوند کبد تاثیر دارند. از عوارض جراحی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
افرادی که پیوند کبد انجام میدهند باید تغییرات خاصی در سبک زندگیشان ایجاد کنند تا کبد جدید خود را سالم نگه دارند. این تغییرات شامل موارد زیر هستند:
عوامل زیادی مثل وزن بدن و سبک زندگی میتوانند روی طول عمر بیماران پیوند کبد تاثیر بگذارند. تا زمانی که این بیماران از داروهای تجویزشده دقیقا طبق دستور پزشک استفاده میکنند و سبک زندگی سالم دارند، میتوانند برای چند دهه پس از جراحی از زندگی فعال و باکیفیت برخوردار باشند.
اگر در مورد طول عمر بیماران پیوند کبد یا نحوه انجام این جراحی سوال دارید، میتوانید با مراجعه به سایت درمانکده با مشاوره آنلاین متخصص گوارش و کبد مشورت کنید.
منابع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/321754
https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/liver-transplant/about/pac-20384842
https://www.medicalnewstoday.com/articles/can-you-live-without-a-liver