بسیار خب! اینم از قسمت دوم آموزش تئوری موسیقی! ?
توی قسمت قبلی ما از اینکه صدا، نت و pitch چی هست شروع کردیم و با accidental ها و زمانبندی ها به پایان رسوندیم. توی این قسمت که قسمت آخر هم هست میخوام درمورد یکسری موارد توضیح بدم که هیچ آموزش فارسی درموردش ندیدم و از پایه ای ترین اصول ساخت آهنگ هست.
فرض رو بر این میذارم که قسمت اول آموزش رو مطالعه کردید و به همه مطالبش مسلط هستید. پس این آموزش دیگه سطح ابتدایی محسوب نمیشه و intermediate هست ? این آموزش از قسمت قبلی خیلی پیچیده تر هست و مباحث پیشرفته داخلش مطرح شده. پس سعی نکنید همه مطالب رو یکجا یاد بگیرید و در کنار خوندن این مقاله دائما باید تمرین و تحقیق کنید. اگر سوالی براتون پیش اومد بپرسید و سعی میکنم جوابتون رو بدم.
برای مطالعه قسمت اول کلیک کنید
همچنین یک مقاله کوتاه درمورد اینکه چطور متن آهنگ بنویسید نوشتم برای خوندنش اینجا کلیک کنید.
من یک نکته رو درمورد زمانبندی ها توی قسمت قبلی فراموش کردم بنویسم (نکته ی مهمی هم بود ?) معذرت میخوام! پس اولین قسمت آموزش، همین نکته ی جا افتاده هست ?♂️
و در نهایت باز هم مثل مقاله قبلی تاکید میکنم این یک آموزش خیلی کوتاه و فقط برای آشنایی با یکسری از مفاهیم هست. ساخت آهنگ یک علم پیچیده هست و اگر علاقه دارید باید درموردش خیلی مطالعه کنید و شاید سال ها براش زمان صرف کنید.
قسمت فراموش شده?♂️:
بسیار خب! ما باهم بررسی کردیم که چند نوع نت داریم و از نظر ارزش زمانی هر کدومشون چه مقداری دارند. - هر کدوم از این انواع نت سکوت مخصوص خودشون رو هم دارن - فقط برای مرور اسمشون رو میگم:
ولی چیزی که بررسی نکردیم این بود که حالا که ما ارزش زمانی نت ها رو متوجه شدیم، دقیقا هر نت چند ثانیه باید نواخته بشه!؟؟
اگر شما یک music sheet رو نگاه کنید به احتمال زیاد بالا سر کلید G و time signature، این عبارت رو میبینید:
به این عبارت میگن Tempo. سمت چپ علامت مساوی، نت مرجع قرار داره (که اکثرا نت quarter هست) و سمت راست علامت مساوی همیشه یک عدد هست.
عدد نشون میده که توی یک دقیقه چند تا از نت مرجع باید نواخته بشه. توی مثال بالا، هر دقیقه باید ۱۴۰ نت quarter نواخته بشه. واحد tempo بیت در دقیقه هست. یعنی Beat per minute یا BPM. مثال بالا 140 BPM هست.
پس بنابر این در مثال بالا هر نت half یا سفید چند بار در دقیقه باید نواخته بشه؟!
بله درسته، ۷۰ بار! (امیدوارم درسته گفته باشید ? - هر نت quarter از نظر زمانی دوبرابر نت half هست. پس ۱۴۰ تقسیم بر دو میشه)
یک سوال دیگه. هر نت eighth یا یک لاچنگ در مثال بالا چند بار در دقیقه نواخته میشه؟
بله بازم درسته، ۲۸۰ بار! (درست گفتید؟ ?♂️ هر نت eighth از نظر زمانی دو برابر نت quarter هست. بنابر این ۱۴۰ ضرب در دو میشه)
این تمرین رو برای بقیه ی انواع نت انجام بدید، همچنین tempo هایی با اعداد مختلف رو هم بررسی کنید. خیلی خوب میشه که تحقیق کنید و ببینید آهنگ های معروف چه tempo یی دارند که کامل براتون این موضوع روشن بشه.
توی ۹۹ درصد آهنگ ها tempo همیشه ثابت هست ولی ممکنه به صورت موقت توی یکسری از آهنگ ها tempo تغییر بکنه. تنها آهنگی که یادم میاد و اینطوری هست آهنگ باحال Despacito از Luis Fonsi هست. احتمالا خیلی ها این آهنگ رو شنیدن. همه جای این آهنگ tempo برای نت quarter عدد ۸۹ هست. ولی وقتی میرسه به جاهایی که داخل lyrics میگه "Despacito" یهویی tempo میره پایین تر و با سرعت کمتر نواخته میشه. بعد از اینکه این کلمه تموم شد باز هم tempo برمیگرده به عدد ۸۹. (و این زیرکی آهنگ ساز رو نشون میده چون Despacito به اسپانیایی یعنی آهسته ?)
بسیار خب! ولی چطوری میشه همزمان با نواختن ساز حساب کرد که نت ها با چه زمانی باید نواخته بشن!!؟؟
برای این منظور یک ابزاری اختراع شده به اسم Metronome (تلفظ میشه مِترونوم). شما نت مرجع و عدد tempo رو به این ابزار میدی و سر هر نت مرجع بوق میزنه! داخل گوگل پلی یا اپ استور هزاران نرم افزار metronome وجود داره میتونید همین الان دانلود کنید و تست کنید.
البته دستگاه های metronome هم توی مغازه های فروش تجهیزات موسیقی هست. اگر هم توی google سرچ کنید metronome یک ابزار ساده مترونوم توی صفحه سرچ ظاهر میشه و میتونید ازش استفاده کنید!
اگر هم قرار هست توی یک گروه موسیقی نوازنده باشید، ساز Drum set نقش همون مترونوم رو بازی میکنه ? برای همین معمولا اولین کسی که توی band های موسیقی شروع به نواختن میکنه درامر هست. (اگر به درامر ها دقت کرده باشید معمولا قبل از اینکه آهنگ شروع بشه و شروع به نواختن کنن چوب های درامشون رو طبق tempo آهنگ به هم دیگه میکوبن و به بقیه اعضای band آماده باش میدن ?)
یک آشپز موقع آشپزی، وقتی میخواد یک غذا رو آماده کنه از مواد مصرفی مشخصی استفاده میکنه. در واقع هر چی تو آشپزخونه پیدا میشه رو نمیریزه توی دیگ ?
موقع ساخت آهنگ هم آهنگساز یکسری از note های خاص رو برای شکل دادن به آهنگ استفاده میکنه. و از همه ی note ها استفاده نمیکنه!
اینجاست که مفهوم scale میاد وسط. (تلفظ میشه اِسکِیل - البته درست تر میشه سْکِیل -)
این scale ها در واقع یکسری از نت ها هستند که با یک چینش خاص و قانونی مشخص کنار هم قرار گرفتن
دونوع scale وجود داره. در واقع دونوع قانون برای انتخاب نت ها کنار هم وجود داره:
(البته باز هم scale های دیگه ای وجود داره ولی جاش توی این مقاله نیست. اگر خواستید خودتون درموردش تحقیق کنید. مثلا این مقاله رو مطالعه کنید. مهم ترین scale ها همین دوتایی بود که گفتم. بقیه scale ها یکجورایی مشتقات همین دو scale هستند.)
خب قبل از اینکه ادامه بدیم یک یادآوری درمورد pitch ها داشته باشیم! بیاید از اول بنویسیم اونهارو. (همراه accidental ها یا همون فلت ها b و شارپ ها #)
به فاصله ی بین دو نت اصلی میگن یک قدم کامل (یا whole step) - به استثنای نت ها B و C و همینطور نت های E و F - و به نصف فاصله ی یک قدم، میگن نصف قدم (یا half step)
مثلا چند مثال از whole step ها و half step ها:
اگر براتون روشن نشد یک بار دیگه قسمت accidental یا تغییر دهنده های مقاله ی قبلی رو مطالعه کنید. برای خوندن ادامه این مقاله خیلی مهم هست که این مفهوم رو درک کنید. پس مطمعن بشید متوجه شدید! ?
این نوع اسکیل از ترتیب زیر برای انتخاب نت ها استفاده میکنه:
Whole - Whole - Half - Whole - Whole - Whole - Half
و معروفه به قانون WWHWWWH
بذارید یک نت رو برای شروع در نظر بگیریم تا ازش یک اسکیل major بسازیم. مثلا نت C رو فرض کنید.
طبق فاصله های قانون Major یا WWHWWWH پیش میریم و نت ها رو پیدا میکنیم. اول خود نت C رو مینویسیم:
C
بعد طبق قانون Major اولین قدمی که باید بردارید یک قدم کامل هست WWHWWWH. بنابر این یک قدم کامل بعد از نت C میشه نت D. پس اون رو هم مینویسیم:
C, D
دومین قدم هم یک قدم کامل هست WWHWWWH بنابر این یک قدم کامل دوباره پیش میریم و اون رو مینویسیم. قدم کامل بعد از D میشه E:
C, D, E
قدم بعدی قانون Major، یک نیمه قدم هست WWHWWWH بنابر این یک half step از E جلو تر میریم و به F میرسیم و اون رو مینویسیم:
C, D, E, F
و همینطور تا آخر ادامه میدیم:
به اولین نتی که انتخاب میشه برای ساخت scale میگن کلید یا Key. بنابر این کاری که ما توی مثال بالا انجام دادیم، اسکیل C Major رو نوشتیم. C Major متشکل از این نت ها هست:
C Major: C, D, E, F, G, A, B, C
خب حالا مثلا نت های G Major رو میخوایم بنویسیم:
بنابر این نت های اسکیل G Major میشه:
G Major: G, A, B, C, D, E, F#, G
میخوایم نت های اسکیل F# Major رو بنویسیم:
پس نت های F# Major میشه (پر از # هست ?):
F# Major: F#, G#, A#, B, C#, D#, E#, F#
و برای آخرین مثال میخوایم نت های Bb Major رو بنویسیم:
پس نت های Bb Major میشه:
Bb Major: Bb, C, D, Eb, F, G, A, Bb
شاید اگر برای اولین بار این اسکیل ها رو دیده باشید و نحوه ساختنشون دچار سرگیجه شده باشید ? و تنها راه درمان این سرگیجه تمرینه!!
پس این تمرین هارو برای خودتون انجام بدید. همچنین اگر خیلی پیگیر بودید یک دفتر بردارید و هرروز تمرین کنید. یک نوازنده یا آهنگ ساز حرفه ای باید تمام scale ها رو از حفظ باشه (ولی خیلی سخت نگیرید. به مرور زمان حفظ میشید)!
اسکیل های minor هم دقیقا مثل اسکیل های Major دارای یک قانون برای انتخاب نت ها هستند.
قانون اسکیل minor اینطوری هست:
Whole - Half - Whole - Whole - Half - Whole - Whole
و معروفه به قانون WHWWHWW
برای به دست آوردن نت ها توی یک اسکیل minor هم مثل قبل عمل میکنیم.
مثلا نت های اسکیل A minor:
پس بنابر این نت های اسکیل A minor یا به اختصار Am عبارتند از:
Am: A, B, C, D, E, F, G, A
اگه دقت کنید نت های Am و C Major شبیه به هم هستند. ولی آیا میشه گفت این دوتا scale یکی هستند؟
این دوتا scale اصلا شبیه به هم نیستند و جلو تر بیشتر بررسیشون میکنیم.
یه مثال دیگه، نت های اسکیل Bm:
پس نت های Bm عبارتند از:
Bm: B, C#, D, E, F#, G, A, B
بسیار خب، من برای جلوگیری از طولانی شدن بی مورد مقاله از مثال های دیگه ی اسکیل های Minor صرف نظر میکنم. ولی حتما این تمرین هارو انجام بدید:
مفهوم chord به این معنی هست که شما چند نت رو باهم بنوازید!
در واقع اینطوری:
مثلا وقتی چند کلید پیانو رو باهم فشار میدید یا چند سیم گیتار رو باهم مینوازید در واقع شما یک Chord نواختید. این Chord ها قطعات سازنده ی آهنگ هستند و یکی از اولین قدم های ساخت آهنگ انتخاب پروسه ی Chord ها یا Chord progression هست که در ادامه بررسی میشه.
نت هایی که در یک Chord نواخته میشن حتما باید متعلق به یک scale باشن. و نمیشه که نت های دو یا چند scale متفاوت در یک chord نواخته بشه.
مثلا فرض کنید میخوایم روی یک ساز، یک C Major Chord رو بنوازیم. یعنی چند نت متعلق به اسکیل C Major رو در یک زمان بنوازیم. چه نت هایی رو میتونیم با هم بنوازیم؟ بله این نت ها:
C, D, E, F, G, A, B
بنابر این فشار دادن کلید های (A,C,F) یا (D,E,B) یا (G,A,C) یا (A,G,F,B) و... روی صفحه کلید پیانو، به ما یک chord در اسکیل C Major میده. به همین راحتی!
ولی یک قانونی وجود داره در مورد انتخاب نت های یک اسکیل برای Chord. و این قانون میگه بهتره از سه تا نت برای نواختن Chord استفاده بشه. اولین نت scale، سومین نت scale و پنجمین نت scale.
مثلا وقتی میگیم C Major Chord منظورمون نواختن همزمان اولین، سومین و پنجمین نت اسکیل C Major هست. یعنی:
C Major Chord: (C, E, G)
و یا وقتی میگیم A minor Chord منظورمون نواختن این سه نت با هم هست:
A minor Chord: (A, C, E)
و اگه بالاتر دقت کرده باشید گفتم C major و A minor اصلا مثل هم نیستند. این یکی از اولین تفاوت های این دو scale بود.
یک نکته ی جالبی درمورد Chord های minor و Major وجود داره.
اگر پیانو دارید الان میتونید امتحان کنید و ببینید منظورم چیه. (یا یک پیانوی مجازی روش گوشیتون نصب کنید و یک کورد minor و یک کورد major رو بنوازید تا حس و حال هر دو رو متوجه بشید. مثلا Am و A major)
از حال هوای chord ها میشه برای احساسی کردن آهنگی که میسازید استفاده کرد.
برای اینکه مطالبی که تا الان گفتیم خیلی خوب براتون جا بیفته میتونید این تمرین هارو انجام بدید:
دایره پنجم ها یا Circle of fifths در واقع یکی از مهمترین مفاهیم موسیقی هست و تمام آهنگ ها با استفاده از این ابزار بسیار بسیار کاربردی و زیبا ساخته میشن.
متاسفانه هیچ آموزش فارسی بدرد بخوری در مورد این مفهوم وجود نداره. باعث تاسفه ? سعی میکنم بهترین آموزش فارسی رو در این مورد بنویسم. انقدر عجایب این دایره زیاده که میشه درموردش کتاب نوشت ?
این دایره کاربرد های خیلی زیاده داره ولی ما فعلا فقط با دوتا از کاربرد هاش سر و کار داریم.
اول عکس این دایره رو ببینیم:
این دایره درواقع یک نمودار هست برای نشون دادن روابط بین تمام Pitch ها.
اگر در جهت عقربه های ساعت روی این دایره حرکت کنیم، هر نت ۵ درجه با نت قبلی فاصله داره. یعنی مثلا اگر از بالای دایره یا نت C شروع کنیم، نت بعدی میشه نت G (پنج درجه فاصله داره: C,D,E,F,G) و همینطور تا آخر. پس میشه:
C, G, D, A, E, Cb(B), Gb(F#), Db(C#), Ab, Eb, Bb, F
و جالبه که اگه خلاف عقربه های ساعت روی دایره حرکت کنیم، فاصله نت ها دیگه ۵ درجه نیست و میشه ۴ درجه!
اگر توی تصویر دایره نگاه کنید، دو سری نماد هست. دایره ی خارجی همگی Major هستند و دایره داخلی همگی Minor هستند.
یادتونه اسکیل های C Major و A minor نت های یکسانی داشتند؟ حالا با دقت بیشتری به عکس نگاه کنید میبینید که این دوتا scale دقیقا زیر هم هستند!
پس میشه نتیجه گرفت که مثلا نت های اسکیل G major و E minor هم مثل هم هستند! و الی آخر...
همینطور که قبلا گفتیم یک آهنگ ساز برای آهنگش باید یک کلید (یا همون اسکیل) رو انتخاب کنه و آهنگش رو بر مبنای اون بسازه. نماد Key signature یا key یک آهنگ درواقع بعد از کلید G نوشته میشه و نشون میده که کل اون آهنگ بر مبنای چه scale یی نوشته شده.
مثلا کلید تصویر بالا نشون میده که scale این آهنگ Ab major یا F minor هست! چطوری میشه فهمید؟
جواب: Circle of fifths!
همینطور که میبینید هر چی از بالای دایره به سمت پایین حرکت میکنیم، یک شارپ یا یک فلت به Key signature اضافه میشه.
پس اگر نماد Key signature یک آهنگ فقط یک # داشت، یعنی کلید اون آهنگ G major یا E minor هست.
یا اگر سه نماد b (فلت) داشت یعنی کلید اون آهنگ Eb major یا C minor هست.
به همین راحتی!
پس یکی از کاربرد های circle of fifths پیدا کردن key signature ها هست.
یک آهنگ ساز یا نوازنده ی حرفه ای باید نماد همه ی key signature هارو حفظ باشه. ولی سخت نگیرید. به مرور زمان اگر تمرین کنید و ازشون استفاده کنید حفظ میشید.
کلید هر کدوم از این آهنگ هارو بررسی کنید:
۱- آهنگ My heart will go on یا همون آهنگ فیلم Titanic
۲- آهنگ Perfect از Ed Sheeran
۳- آهنگ Bad Guy از Billie Eilish
گفتیم یکی دیگه از کاربرد های این دایره معروف، chord progression هست (تلفظ میشه کورد پروگریشن).
درواقع chord progression به این معنی هست که طبق scale و کلیدی که برای آهنگتون انتخاب کردید، chord ها با چه ترتیبی نواخته بشن.
این اولین قدم برای ساختن یک آهنگ هست. وقتی chord progression خودتون رو ساختید، تا آخر آهنگ به همین ترتیب همه نت ها چیده میشن و ملودی ساخته میشه.
خب چطوری میتونید یک chord progression برای آهنگتون بسازید؟
جواب: circle of fifths !
فرض کنید که کلید آهنگی که میخوایم بسازیم C هست. (وقتی چیزی جلوی scale ننویسم اون اسکیل major هست. پس اسکیل C یعنی C major)
حالا ما به C عدد I رو اختصاص میدیم (عدد یک به یونانی) - همیشه شماره chord progression هارو با اعداد یونانی نشون میدن. I, II, II, IV, V, VI , VII
خب اگر یادتون باشه گفتم C major chord رو اگه بخوایم بنوازیم متشکل از این سه نت هست:
C Chord: (C, E, G)
اگر همه ی نت ها رو یک درجه افزایش بدیم، تبدیل میشه به:
C Chord + 1: (D, F, A)
حالا چند لحظه فکر کنید که این سری نت به دست آمده چه chord یی میتونه باشه؟ (با پیانو مجازی یا واقعی بنوازیدش ببینید صدایی که میده major هست یا minor؟)
خب chord جدید به دست آمده هست D minor یا Dm.
بسیار خب. ما به C عدد I رو اختصاص دادیم. و وقتی یک درجه به همه ی نت های C chord اضافه کردیم، نت Dm به دست اومد که بهش عدد ii رو اختصاص میدیم (چون C یک اسکیل major بود عددش رو با حروف بزرگ نشون میدیم. و Dm چون minor هست با حروف کوچیک نشون میدیم.)
بسیار خب، حالا دوباره همین کار رو برای Dm تکرار میکنیم. یک درجه به نت ها اضافه میکنیم:
Dm chord + 1: (E, G, B)
الان chord جدید به دست اومده هست Em و عدد iii رو بهش اختصاص میدیم.
حالا همین کار رو تا عدد هفت یونانی انجام میدیم و چیزی که به دست میاد به این صورت هست:
C = I [Major]
D = ii [minor]
E = iii [minor]
F = IV [Major]
G = V [Major]
A = vi [minor]
B = vii [minor]
حالا بیاید به جای C یک نت دیگه رو I قرار بدیم. مثلا G. اگر مراحل بالا رو برای این نت اجرا کنیم اینطور جواب میده:
G = I [Major]
A = ii [minor]
B = iii [minor]
C = IV [Major]
D = V [Major]
E = vi [minor]
F = vii [minor]
متوجه اتفاق جادویی شدید؟!
همیشه اعداد یونانی (از نظر major یا minor بودن) به این صورت هستند:
فرق نداره کلید چی باشه. همیشه همین اتفاق میفته. خب حالا این اتفاق رو ببریم روی دایره معروفمون تا ببینم چه شکلی میشه.
فرض کنید کلید انتخابی ما C باشه، بنابراین دایره به این صورت میشه:
و اگر کلید انتخابی ما G باشه دایره به این صورت میشه:
و یا مثلا اگر کلید انتخابی ما B باشه دایره به این صورت میشه:
همینطور که دیدید ترتیب اعداد یونانی تغییری نمیکنن و فقط توی جدول میچرخن.
حالا میتونم توضیح بدم chord progression چطوری انتخاب و نوشته میشه!
این چند نمونه، chord progression هستند:
I ii IV iii I
ii V I iii
vi V iii I IV
مبنای ساخت آهنگ همین هست. مثلا اولین chord progressionیی که مثال زدیم رو درنظر بگیرید. اگر کلید آهنگ ما C باشه بنابر این chord progression به این صورت نواخته میشه برای کل آهنگ:
I ii IV iii I
= C Dm F Em C
و یا برای همین chord progression اگر کلید رو D در نظر بگیریم به این صورت میشه:
D Em G Fm D
همه ی آهنگ های دنیا chord progression دارن. به طور مثال این دو آهنگ معروف:
یکم پیچیده نبود ?؟ به هر حال اگر ساده بود که همه آهنگ میساختن. یاد گرفتن هر هنری سخته!
برای اینکه خستگی در کنید و همزمان بیشتر با chord progression آشنا بشید با این سایت کمی بازی کنید : chordchord.com ?
این سایت Chord progression میسازه و در واقع میتونید در حد چند ثانیه برای خودتون یک آهنگ ساده بسازید ?
بسیار خب، حالا که با ساخت Chord progression آشنا شدیم، وقتشه قدم دوم ساخت آهنگ رو برداریم! ساخت ملودی.
ملودی یکسری از نت های تکی هستند که کنار هم قرار میگیرن.
مثلا ملودی Happy birthday to you:
هیچ chordیی توش وجود نداره و همش متشکل از نت های تکی هست.
ساخت ملودی مثل نقاشی کردنه! یعنی این قسمت از ساخت یک آهنگ کاملا بستگی به خلاقیت شما داره.
با این حال یکسری اصول هست که رعایت کردنش باعث میشه ملودی شما خیلی زیبا تر بشه. و خیلی خیلی ریزه کاری داره در حدی که میشه یک مقاله طولانی جدا درموردش نوشت. پس خیلی کلی و در حدی که آشنا بشید درموردش توضیح میدم. حتما خودتون درموردش تحقیق کنید. من نکاتی اصلی که برای ساخت ملودی نیاز هست رو بهتون توضیح میدم.
خب شاید براتون سوال باشه که چطور باید نت های ملودی و pitch ها رو انتخاب کرد؟
سه تا روش وجود داره که قبلا به دوتاش اشاره کردم.
اولین مورد انتخاب نت ها بر اساس Chord هست. بذارید با یک مثال توضیح بدم.
فرض کنید دارید یک آهنگی میسازید که با کلید Bb هست. و chord progression یی هم که انتخاب کردید به این صورته:
I - ii - IV - V
بنابر این Chord progression برای کلید Bb میشه:
Bb - Cm - Eb - F
و تصمیم گرفتید توی ملودی که مینویسید، نت ها رو بر اساس chord ها انتخاب کنید.
خب بنابر این هر بار که chord توی آهنگ شروع میشه به نواختن scale نت های ملودی هم تغییر میکنه.
یعنی مثلا هر جایی که chord اول یا Bb اجرا میشه، اسکیل نت هایی که انتخاب میکنید هم Bb میشه. بنابر این شما میتونید از این نت ها توی آهنگتون وقتی که chord مورد نظر نواخته میشه استفاده کنید:
Bb: (Bb, C, D, Eb, F, G, A)
Cm: (C, D, Eb, F, G, Ab, Bb)
Eb: (Eb, F, G, Ab, Bb, C, D)
بنابراین مثلا اگر قرار هست توی هر دو measure یکی از Chord ها نواخته بشه، توی اون دو measure اسکیل نت ها طبق chord تغییر میکنه.
روش بعدی استفاده از scale هست. یعنی همون Key signature اول آهنگ. اگر کلید آهنگ Bb هست تا آخر هم از همین scale برای نوشتن ملودی استفاده میشه.
و در نهایت روش انتخاب آزاد نت ها هست. که توی سبک هیپ هاپ خیلی رایجه. بدون هیچ قانون مشخصی شما میتونی هر scale رو دوست داشتی انتخاب کنی ? و هر موقع هم خواستی عوضش کنی.
بعد از اینکه مشخص شد از چه نت هایی میشه استفاده کرد در قسمت های مختلف آهنگ وقتشه که شما خلاقیت خودتون رو نشون بدید!
باید اول Lyrics مورد نظر تون رو بنویسد. و ساختار کلی آهنگتون رو مشخص کنید (مقاله من در این مورد)
و بعد از اون باید برای Lyrics تون یک ملودی بنویسید!
باید خیلی از آهنگ هارو بررسی کنید تا ببینید هر کدوم از چه روش هایی برای تبدیل متن به Lyrics استفاده کردن. بی نهایت روش وجود داره و بسته به خلاقیت شماست.
ولی معمولا همه ی اون ها هر سیبلاب رو توی کلمات lyric معادل یک نت قرار دادن.
هر ملودی معمولا یک نقطه ای داره به اسم Focal point و این نقطه ای هست که melody یکبار اون رو لمس میکنه و دیگه بهش نزدیک نمیشه. یا همون نقطه اوج. البته آهنگتون میتونه دارای چندین Focal point باشه.
نکته ی دیگه ای که باید بهش توجه کنید اینکه بهتره فاصله ی هر Pitch بیش از ۱ قدم نشه. مثلا از A نپره به F! این میتونه از زیبایی ملودی کم بکنه (با این حال باز هم بستگی به خودتون داره. ممکنه یک ملودی بسازید که فاصله Pitch ها زیاده ولی همچنان زیبا باشه!)
نکته بعدی اینکه هر بار که یک تیکه از ملودی قراره تکرار بشه (مثلا توی هر chorus) دقیقا مثل دفعه قبلیش نباشه! کمی اگر تغییر بدید خیلی آهنگ رو زیبا تر و زنده تر میکنه!
و در نهایت باید به طور تخصصی خیلی از آهنگ های آهنگساز های مورد علاقتون رو بررسی کنید و ببینید از چه روش هایی استفاده کردن! میتونید از اونها الهام بگیرید.
اگر قرار باشه همیشه همه ی آهنگساز ها از قوانین ساخت آهنگ پیروی کنن که همه آهنگ های دنیا مثل هم میشد!
گاهی قوانین رو بشکنید و از خلاقیتتون استفاده کنید. مثلا اگر کلید دو تا از measure های آهنگتون #C هست، سعی کنید یک یا دوتا از نت ها رو از یک scale دیگه انتخاب کنید مثلا Bb و داخلش قرار بدید (با تعداد کمی از نت ها اینکار رو انجام بدید و گرنه آهنگتون خراب میشه ?)
یا گاهی اصلا از Chord progression پیروی نکنید! مخصوصا توی قسمت Bridge آهنگتون. مثلا اگر این chord progression اصلی آهنگتون باشه:
I - iii - V - ii
جاهای مخصوصی از آهنگتون از این استفاده کنید:
I - IV - V - iii
خلاصه همیشه مثل بچه هایی که اول کلاس میشینن از قوانین معلم و مدرسه پیروی نکنید وگرنه آهنگتون کسل کننده میشه ?
شما الان اونقدری دانش درمورد ساخت آهنگ دارید که میتوند از نرم افزار های DAW استفاده کنید.
کلمه ی DAW مخفف Digital audio workstation هست. نرم افزار هایی که مخصوص ساخت آهنگ هست.
خیلی امکانات جالب و تخصصی در مورد ساخت موزیک داخلشون میتونید پیدا کنید. مثلا میتونید chord progression رو بسازید، بعد یک پیانو اضافه کنید به محیط کار و با پیانو chord progression رو اجرا کنید.
بعد یک گیتار اضافه کنید و ملودی باهاش بسازید و همزمان با پیانو شروع به نواختن کنه.
وقتی برید توی این مسیر دیگه نمیتونید ازش دربیاید ? من هم از نصب یک DAW ساده شروع کردم و الان اتاقم رو دارم تبدیل میکنم به استودیو ضبط موسیقی. خودمم نفهمیدم چطور شد اینطور شد ? مثلا کمی که با DAW کار کنید میبینید که نیاز دارید به یک کارت صدا ی خوب. بعد نیاز دارید به یک کیبورد MIDI بعد نیاز پیدا میکنید به میکروفون خیلی خوب. بعد اتاق رو آکوستیک و ضد صدا میکنید و... ?
نرم افزار های DAW مختلفی هست که میتونید باهاش شروع به کار کنید و براشون صدها ساعت آموزش رایگان میتونید پیدا کنید.
من سیستم عاملی که استفاده میکنم لینکوس هست و از نرم افزار LMMS استفاده میکنم.
اگر شما ویندوز هستید توصیه میکنم از FLStudio استفاده کنید.
راستش خیلی موارد دیگه هم بود که هی به ذهنم میرسید و میخواستم اضافه کنم به مقاله. ولی نخواستم باز هم مقاله رو طولانی و پیچیدش کنم. بنابراین تصمیم گرفتم یک مقاله جدا بنویسم درمورد ساخت یک آهنگ با استفاده از یک DAW و از همه ی مطالبی که توی سه تا مقاله ای که درمورد موزیک نوشتم استفاده کنم.
یعنی نوشتن یک Lyrics (البته از یکی از lyric های که قبلا نوشتم استفاده میکنم ?)، ساخت chord progression و ملودی و اضافه کردن جزییات به آهنگ مثل ساز های مختلف و افکت های متفاوت.
ممنونم بخاطر مطالعه این مقاله ?
