چگونه متن آهنگ بنویسیم؟

من قبلا داخل ویرگول درمورد تئوری موسیقی یک مقاله نوشتم که استقبال خوبی شد. و قرار شد که قسمت دوم اون مقاله رو هم به زودی منتشر کنم (که ادامه ی قسمت اول هست و به نوشتن یک آهنگ ختم میشه). با خودم فکر کردم و گفتم چقدر خوب میشه که شما آهنگ یک متنی رو بسازید کنید که خودتون نوشتید!

پس این مقاله بین قسمت ۱ و ۲ مبانی موسیقی قرار میگیره و درمورد نوشتن متن آهنگ (یا Lyric) هست.

راستش من خیلی مخفیانه و بدون اینکه کسی بدونه متن آهنگ مینویسم و یه جایی برای خودم مخفیش میکنم ?. اینکار برای من خیلی لذت بخش هست. چون باعث میشه احساساتم رو منعکس کنم توی کلمات. و با خوندن مجددشون حالم خیلی خوب میشه.

سعی کردم اصول خیلی کلی رو توضیح بدم که به هر زبانی که علاقه دارید Lyric خودتون رو بنویسید. ولی من هیچ وقت Lyric فارسی ننوشتم و همه ی متون آهنگی که نوشتم به زبان انگلیسی هست. پس مبنای آموزش زبان انگلیسی هست.

این نکته رو هم اضافه کنم که نوشتن lyric کار راحتی نیست و اگر فکر میکنید میتونید یکی دوروزه lyric بنویسید سخت در اشتباهید! ممکنه ماه ها ازتون زمان بگیره!

نوشتن lyrics خودش یک علم و یک هنر کامل هست که اگر خیلی علاقه دارید باید کتاب های مرتبط با این موضوع رو جدی مطالعه کنید و این مقاله صرفا یک روش تجربی هست.

و از اساتید این حوزه هم معذرت خواهی میکنم. من یک برنامه نویس هستم و فقط به نوشتن قطعات ادبی علاقه دارم و به خاطر اینکه تا الان تعداد زیادی lyric نوشتم به خودم جرات دادم در این مورد مقاله بنویسم و امیدوار باشم کسی با تجربیات من بتونه احساساتش رو بنویسه و حالش بهتر بشه ?

قبل از اینکه ادامه بدیم باید مطمعن بشیم که تفاوت شعر و lyric رو میدونیم.

• هر lyric دارای یکسری اجزاء مشخص هست و این ساختار، ساختار استاندارد یک آهنگ هست. مثل intro، verse، chorus، outro و bridge
• متن lyric کوتاه تر از شعر هست، و معمولا تکرار میشه
• بر خلاف شعر که میتونه وزن مشخصی نداشته باشه، lyric باید همیشه وزن داشته باشه

مهم ترین قسمت: منبع الهام یا Inspiration

این اولین و مهم ترین قدم نوشتن Lyric هست. بدون این قدم هیچ آهنگی نوشته نمیشه! تا وقتی که یک احساس خالصی توی قلبتون نباشه نمیتونید هیچ چیزی بنویسید و هر تلاشی برای نوشتن منجر به شکست میشه. این احساس خالص میتونه هر نوعی باشه.

این احساس خالص توی قلبتون هست که راه رو برای ذهنتون روشن میکنه برای نوشتن یک قطعه ادبی. شما نمیتونید مغزتون رو توی تاریکی رها کنید و انتظار داشته باشید یک متن دلنشین و پر معنی بنویسه.

پس توصیه من به شما اینکه همیشه آماده نوشتن باشید. چون ممکنه هر لحظه این احساس الهام بخش توی قلبتون شکل بگیره. کلمات خیلی قدرتمند هستند! اگر شما واقعا یک منبع الهام توی قلبتون پیدا کنید میتونید این احساس رو بدون کم و کاست به وسیله کلمات به همه منتقل کنید.

خواندن Lyrics دیگران

خوندن قطعات ادبی دیگر هنرمند ها به طرز باورنکردنی ذهنتون رو باز میکنه و با چینش جدید کلمات آشناتون میکنه. باعث میشه خیلی خلاق تر بشید و مهارتتون توی استفاده از کلمات بسیار بالاتر میره.

توصیه میکنم متن اون آهنگ رو مطالعه کنید، نه اینکه از توی آهنگ اون رو بشنوید! چون اولا باعث میشه تمرکزتون رو برای درک lyric از دست بدید و همچنین اگر بخواید برای متنی که نوشتید یک آهنگ هم بنویسید دچار bias میشید و نمیتونید خلاقانه آهنگ رو بسازید.

احساسات رو تصور کنید

بعد از اینکه منبع الهام رو پیدا کردید، باید اون رو توی ذهنتون تصور کنید. منبع الهام همیشه چیز قابل تصوری هست، یک تکه از خاطرات، یک لمس، یک بو، یک مزه، یک حرکت، چهره یک شخص خاص، یک رویا و .....

هر چی جزییاتتون تصورتون بیشتر باشه میتونید متن زیبا تری بنویسید.

مثلا اگر درمورد کسی که دوستش دارید میخواید Lyric بنویسید بهترین خاطره تون رو تصور کنید. زیبا ترین حالتی که توی اون شخص دیدید رو تصور کنید.

این جزییات توی ذهنتون دست به دست حال و هوای احساساتتون میدن و تبدیل میشن به موجودیت های جدید که میتونید توی اشعارتون ازشون استفاده کنید.

مثلا اگر یک Lyric عاشقانه درمورد کسی که دوستش دارید مینویسید، و خنده ی اون شخص رو تصور میکنید، این خنده روی صورتش میتونه توی ذهنتون تبدیل بشه به یک نسیم خنک صبح گاهی که دریای آروم احساسات شما رو به اون شخص نوازش میکنه و نا آروم میکنه... یا تبدیل میشه به نوای یک پرنده ی خوش صدا که سکوت بی رحمانه قلبتون رو میشکنه و.....

این قول رو میدم که اگه واقعا منبع الهام قویی داشته باشید و بتونید اون احساسات رو خوب تصور بکنید تشبیهات و کلمات خیلی قشنگی به ذهنتون میرسه که خودتون هم دچار شوک میشید ? پس نیازی نیست درمورد انتخاب کلمات و تشبیهات Overthinking کنید. همه تشبیهات و کلمات ناخوداگاه توی ذهنتون جاری میشن. (به شرط اینکه ذهن آماده ای داشته باشید و مطالعه داشته باشید)

خودتون باشید!

هر چیزی که به ذهنتون رسید رو بنویسید و اصلا به قافیه دار بودنش فکر نکنید. در ادامه شروع به کار کردن روی این متن میکنید و بهش وزن و قافیه اضافه میکنید. فقط بنویسید!

اصلا تلاش نکنید همون اول یک متن ادبی خیلی پیچیده بنویسید! یعنی هیچ وقت تلاش نکنید متن ادبی پیچیده بنویسید. چون چیزی lyric که نوشتید رو زیبا میکنه، شخصیت خود شماست. طوری lyric رو بنویسید که انگار میخواید برای یک گروه کوچیک از دوستاتون تعریفش کنید.

متنی که مینویسید باید کلمه به کلمش امضای خودتون باشه.

کوتاه و مختصر

متنی که مینویسید باید کوتاه و مختصر باشه. چون اگر طول متنتون بیش تر از حد معمول باشه قرار دادنش توی یک ساختار استاندارد مشکل میشه و دیگه زیبایی و ظرافت یک lyric رو نخواهد داشت.

اصولا اگر متنی که نوشتید از احساسات الهام بخشی که حرفش رو زدیم باشه، نمیتونه طولانی باشه. ناخوداگاه همه ی اون جزییاتی که تصور کردید منعکس میشن توی یکسری جملات کوتاه ولی بسیار پر احساس.

صبر!

نوشتن lyric کار یک روز و دوروز نیست. ممکنه روز ها، هفته ها یا ماه ها ازتون زمان بگیره. پس صبر داشته باشید، پشتکار داشته باشید و خسته نشید.

ممکنه نوشتن متن آهنگ با یک جرقه شروع بشه ولی پروسه ی تکمیل اون متن یک پروسه ی طولانی هست که باید براش وقت و تمرکز کافی صرف بشه.

البته این نکته رو هم بگم که هر وقت احساس کردید متنی که نوشتید بالغ شده دیگه روش کار نکنید و تمومش بکنید. بعضا خود من دچار این اشتباه میشم و انقدر روی یک متن کار میکنم که دیگه ازش خسته میشم. درصورتی که دیگه بیش از این دچار بلوغ نمیشده.

اگر دیدید متنی که نوشتید احساسات رو به طور کامل منتقل میکنه و خوندنش براتون لذت بخش هست با افتخار بنویسیدش توی دفتر اشعارتون و برید سراغ lyric بعدی ?.

وزن یا rhythm

خب سخت ترین قسمت کار. جایی که متن معمولی تبدیل به یک متن هنری میشه!

وزن یک lyric فقط این نیست که آخر کلمات هر جمله با یک آهنگ تموم بشه. درواقع این هست که متن یک الگوی منظم داشته باشه و آواهای هر جمله با جملات دیگه زیاد تفاوتی نداشته باشه.

وزن برای Lyric خیلی اهمیت داره چون موقع ساخت آهنگ برای lyric، وزن تعیین کننده ی انتخاب chord progression و ساختار melody هست. (توی مقاله ی بعدی - قسمت دوم مقاله آموزش تئوری موسیقی - این مفاهیم توضیح داده میشن)

تفاوت lyric با شعر در همین هست. ما میتونیم اشعاری داشته باشیم که وزن نداشته باشن. ولی نمیتونیم lyric بنویسم که بدون وزن باشه.

اگر مقاله ی قبلی من درمورد موسقی رو خونده باشید (اینجا کلیک کنید) میدونید یک Note چی هست. هر سیلاب توی متن تبدیل میشه به یک note یا سکوت توی melody آهنگی که مینویسیم. پس داشتن یک الگو برای نوشتن جملات توی ساخت melody آهنگ بسیار تعیین کننده هست.

شاید این قسمت سخت ترین و طولانی ترین قسمت نوشتن یک lyric باشه. بذارید با یک مثال براتون توضیح بدم. (این مثال از خودم نیست و از این سایت پیدا کردم)

فرض کنید این دو خط از lyric هست که نوشتیم:

A: Looking out into the sea
B: The night is so beautiful

خب حالا بیاید کلماتی که استرس تلفظی دارند رو پیدا کنیم.

A: Look-ing out in-to the sea
B: The night is so beau-ti-ful

و حالا بیاید قسمت های پر استرس رو با *** نشون بدیم و قسمت های بدون استرس رو با ---

A: *** --- *** *** --- --- *** = [BUM ba BUM BUM ba ba BUM]
B: --- *** --- --- *** --- --- = [ba BUM ba ba BUM ba ba]

خب همینطور که میبینید الگوی دو جمله باهم متفاوت هست. و نمیشه یک ملودی قشنگ براشون ساخت. پس باید طوری متن رو تغییر بدیم که هر دو جمله یک آهنگ داشته باشن. مثل:

A: --- *** --- --- *** --- --- = [ba BUM ba ba BUM ba ba]
B: --- *** --- --- *** --- --- = [ba BUM ba ba BUM ba ba]

برای مثال بالا میتونیم متن رو به این صورت تغییر بدیم:

A: The sea is so magical
B: The night is so beautiful

همینطور که میبینید هر دو جملات یک آهنگ دارند:

A: The sea is so mag-i-cal
B: The night is so beau-ti-ful

یکی از راه هایی که میشه راحت این وزن رو به جملات داد بلند خوندن الگوی هر جمله هست.

خب اینجا من میتونم به شما یک تقلب بدم ? من همیشه از این سایت برای پیدا کردن ریتم مناسب برای جملاتم استفاده میکنم [rhymezone.com] کلمه ی مورد نظر رو بهش میدید و براتون کلمات هم وزن پیدا میکنه ( البته خیلی کار های دیگه هم میکنه که واقعا برای نوشتن lyric به درد بوخور هست )

ساختار یک آهنگ

یک آهنگ استاندارد از قسمت های زیر تشکیل شده:

• قسمت Intro: این قسمت همیشه ابتدای آهنگ قرار میگیره و به طور کوتاه احساسات و ریتم آهنگ رو به مخاطب میرسونه و یه جورایی برای ادامه آهنگ آمادش میکنه. معمولا قسمتی از آهنگ هست که هیچ متنی نداره. (مثل آهنگ های سنتی خودمون که نیم ساعت اول هیچ کس هیچ چیزی نمیخونه ?) این قسمت اختیاری هست.
• قسمت Verse: این قسمت قسمت اصلی آهنگ هست و داستان اصلی متن توی این قسمت اتفاق میفته. و اگر چند verse در متن داشته باشیم، همشون متفاوت هستند (ولی با وزن یکسان)
• قسمت Chorus: این قسمتی از آهنگ هست که هی تکرار میشه. مثل قسمت "Never mind i'll find someone like you..." ی آهنگ "Some one like you" از Adele.
• قسمت Pre-chorus: این قسمت اختیاری هست و میتونه توی یک آهنگ وجود نداشته باشه. قبل از Chorus میاد و مخاطب رو آماده میکنه برای شنیدن Chorus.
• قسمت Bridge: این قسمت هم اختیاری هست. و میتونه هر جایی از آهنگ قرار بگیره. Bridge یا پل یکجورایی یک شوک هست به آهنگ، متن یا ملودی یا وزن یا Chord progression به طوری کلی تغییر میکنه و از حالت طبیعی بقیه قسمت های آهنگ خارج میشه. میتونه با متن باشه یا بدون متن.
• قسمت Outro: این قسمت همیشه در آخر آهنگ قرار میگیره و طوری نوشته میشه که مخاطب متوجه میشه آهنگ تموم شده. میتونه با متن باشه یا بدون متن. این قسمت هم اختیاری هست.

وقتی دارید lyric مینویسد باید یک ساختار هم براش مشخص بکنید (هر طوری دوست دارید این قسمت هارو باهم ترکیب کنید). و متن رو داخل اون ساختار بنویسید. بعد از این مرحله میتونید برای lyric آهنگ بسازید. ۳ تا ساختار نمونه:

[intro]
[verse 1]
[chorus]
[verse 2]
[chorus]

[intro]
[verse 1]
[chorus]
[verse 2]
[pre-chorus]
[chorus]
[outro]

[verse 1]
[verse 2]
[chorus]
[outro]

مثال:

Perfect - Ed Sheeran

[Verse 1]
I found a love for me
Oh darling, just dive right in and follow my lead
Well, I found a girl, beautiful and sweet
Oh, I never knew you were the someone waiting for me
'Cause we were just kids when we fell in love
Not knowing what it was
I will not give you up this time
But darling, just kiss me slow, your heart is all I own
And in your eyes, you're holding mine

[Chorus]
Baby, I'm dancing in the dark with you between my arms
Barefoot on the grass, listening to our favorite song
When you said you looked a mess, I whispered underneath my breath
But you heard it, darling, you look perfect tonight

[Verse 2]
Well I found a woman, stronger than anyone I know
She shares my dreams, I hope that someday I'll share her home
I found a love, to carry more than just my secrets
To carry love, to carry children of our own
We are still kids, but we're so in love
Fighting against all odds
I know we'll be alright this time
Darling, just hold my hand
Be my girl, I'll be your man
I see my future in your eyes

[Chorus 2]
Baby, I'm dancing in the dark, with you between my arms
Barefoot on the grass, listening to our favorite song
When I saw you in that dress, looking so beautiful
I don't deserve this, darling, you look perfect tonight

[Bridge]

[Chorus 3]
Baby, I'm dancing in the dark, with you between my arms
Barefoot on the grass, listening to our favorite song
I have faith in what I see
Now I know I have met an angel in person
And she looks perfect
I don't deserve this
You look perfect tonight

بسیار خب! این مقاله میتونه شروع مسیر پر پیچ و خم نوشتن lyrics شما باشه و فقط حکم یک شروع و جرقه رو برای شما داره.

اگر سوالی داشتید در این مورد توی قسمت دیدگاه ها ازم بپرسید و سعی میکنم بهتون پاسخ بدم.

امیدوارم که اگر به نوشتن lyrics علاقه دارید اون رو ادامه بدید و موفق بشید. ?