در سفری که بیمار به رهبری پزشک معالج خود به سوی درمان و سلامتی در پیش میگیرد، ممکن است اتفاقات متفاوتی رخ دهد. هر کدام از تصمیمات و درمانهای لازم را پزشک معالج تعیین میکند. پزشک با توجه به ویژگیها و تواناییهای بیمار و شدت بیماری او، راه درمانی را انتخاب میکند.
یکی از درمانهایی که ممکن است روی بیمار صورت بگیرد، پیوند لوزالمعده است. در این مقاله به بررسی کامل این درمان میپردازیم.
پانکراس یا لوزالمعده غدهای است که در بدن وظیفه اصلی تولید و ترشح انسولین را دارد. در افرادی که مبتلا به دیابت نوع 1 هستند، این غده قادر به تولید و ترشح انسولین کافی نیست. به همین دلیل پزشک تصمیم به پیوند لوزالمعده میگیرد.
در پیوند لوزالمعده، این غده دیگر توانایی تولید انسولین را ندارد. پس نیاز است که پانکراس یا لوزالمعده فرد اهداکننده به بدن فرد نیازمند به پیوند، منتقل شود. اولین پیوند لوزالمعده در سال 1966 میلادی صورت گرفت. البته چند دهده طول کشید که این عمل، به عنوان درمانی قطعی مورد قبول قرار بگیرد.
اکثر بیماران داوطلب برای دریافت لوزالمعده، نیازمند دریافت کلیه نیز هستند. اما به طور کلی عمل پیوند پانکراس 3 نوع است؛
· پیوند لوزالمعده منفرد: این پیوند برای بیمارانی که تنها مبتلا به دیابت نوع 1 بوده و مشکل کلیوی ندارد انجام میشود.
· پیوند ترکیبی لوزالمعده و کلیه: در بیمارانی که دارای مشکل کلیوی در کنار دیابت هستند، عمل دریافت کلیه و لوزالمعده به صورت همزمان انجام میشود.
· پیوند لوزالمعده پس از کلیه: در شرایطی که بیمار دیابتی و دارای مشکل کلیوی نتواند برای دریافت لوزالمعده صبر کند، در مرحله اول کلیه را دریافت کرده و در مرحله دوم جراحی و با فاصله زمانی، پیوند لوزالمعده روی او صورت میگیرد.
برای انجام پیوند لوزالمعده نمیتوان قانون کلی در نظر گرفت و آن را به همه مبتلایان به دیابت نوع 1 پیشنهاد کرد. این جراحی دارای خطرات زیادی بوده و پزشک معالج برای انجام این پیوند تصمیم نهایی را میگیرد.
در عین حال که تصمیم نهایی برای پیوند لوزالمعده به عهده پزشک است، میتوان چند ویژگی مشترک بین دریافت کنندگان لوزالمعده را مشخص کرد. این ویژگیها شامل موارد زیر است:
· افرادی که در عین ابتلا به دیابت، از آسیبهای کلیوی شدید نیز رنج میبرند.
· زمانی که بدن فرد مبتلا به دیابت، به صورت مکرر نسبت به دریافت انسولین واکنش نشان دهد.
· اگر درمانهای استاندارد و معمول که برای کنترل دیابت بهکار گرفته میشود، برای فردی پاسخگو نباشد، پیوند لوزالمعده صورت میگیرد.
· زمانی که فرد برای کنترل قند خون، با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکند. برای مثال فرد مکررا از هوش میرود، باید برای کنترل قند خون خود به اورژانس مراجعه کند و قند خون او غیرقابل کنترل است.
مانند هر جراحی دیگری، انجام پیوند لوزالمعده نیز ممکن است برای دریافت کننده پانکراس، خطراتی را به همراه داشته باشد. به همین دلیل است که قبل از انجام این پیوند، پزشک تمام جوانب را سنجیده و در نهایت مناسبترین تصمیم برای بیمار را میگیرد.
در برخی موارد، بدن بیمار پیوند را پس زده و اندام دریافتی را نمیپذیرد. همچنین ممکن است پس از انجام پیوند لوزالمعده برای درمان دیابت، این درمان پاسخگو نباشد و میزان قند خون بیمار بیش از پیش شود. به همین دلیل است که پس از جراحی، باید مرتبا شرایط بیمار کنترل شود.
در مواردی این جراحی موجب بهبود شرایط بیمار شده و قند خون او کنترل میشود، اما مشکلات دیگری از جمله عفونت مجاری ادرای ایجاد میشود.
عمل پیوند لوزالمعده تنها برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 صورت گرفته و نمیتوان برای تمام مبتلایان به دیابت انجام شود. پزشک معالج پس از انجام روشهای درمانی مختلف و بررسی نتایج آن، برای انجام این پیوند تصمیم میگیرد.