در زمان پایان سال و یا پس از اتمام قرارداد کاری، محاسبه حق سنوات موضوعی است که مورد توجه خیلی ها قرار می گیرد. اصطلاح حق سنوات که در قانون کار آمده است و در فیش های حقوقی هم دیده می شود شامل نکاتی است که در این مقاله به آن ها می پردازیم.
حق سنوات از جمله مزایایی است که طبق قانون کار به کارمندان و کارگران تعلق می گیرد. سنوات پایان خدمت مبلغی است که فرد بعد از پایان قرارداد یا هنگام ازکارافتادگی، بازنشستگی، فوت و موارد این چنینی دریافت می کند. محاسبه سنوات بدین صورت است که کارفرما موظف به پرداخت میزان حقوق یک ماه آخر کارکارمند است. درواقع میزان آن با توجه به پایه حقوق کارمند یا کارگر می باشد و کم بودن میزان حقوق و هزینه ها را برای کارکنان جبران می کند.
امکان پرداخت ماهانه سنوات هم وجود دارد و این به کارفرما بستگی دارد که ماهانه پرداخت کند و یا اینکه در پایان سال یا قرارداد کاری آن را بپردازد.
درباره حقوق و دستمزد پایه، نکات آن و نحوه محاسبه آن می توانید مقاله "حقوق و دستمزد پایه و نکات آن" را مطالعه کنید.
طبق قانون کار تمام کسب و کارها باید به کارکنان خود به اندازه شصت روز آخر از یک سال کاری را عیدی و پاداش پرداخت کنند. البته میزان این پاداش و عیدی سقف دارد و نباید از میزان نود روز دستمزد روزانه قانونی بیشتر شود.
قانون کار درباره سنوات پایان کار یا قرارداد نیز مشخص است. محاسبه سنوات برابر با یک ماه آخرین حقوق دریافتی است. طبق این قانون پس از پایان قرارداد حق سنوات باید پرداخت گردد. البته حق سنوات به کسانیکه کمتر از یک سال هم قرارداد کاری داشته باشند نسبت به مدت زمان کاری شان تعلق می گیرد.
طبق قانون کار حق سنوات اجباری است و کارفرما موظف است که محاسبه سنوات را انجام دهد و آن را پرداخت کند. چه کارکنان کمتر از یک سال کار کرده باشند و چه اقدام به ترک کار خود کرده باشند حق سنوات باید محاسبه و به آن ها پرداخت گردد. حتی اگر در قرارداد ذکر گردد که کارپذیر ادعایی برای محاسبه حق سنوات و پرداخت آن ندارد، خلاف قانون است و ارزش قانونی ندارد.
درباره حق سنوات توضیحات کامل آن را گفتیم. اما درباره پایه سنوات، پایه سنوات مختص به مشاغلی است که طرح طبقه بندی مشاغل دارند. پایه سنوات در حقیقت به عنوان کمک هزینه به پایه حقوق اضافه می گردد. زمان پرداخت آن هم به کارفرما بستگی دارد.
طبق قانون کار، کسب و کارهایی که طرح طبقه بندی مشاغل دارند باید پایه سنوات را به کارکنان خود پرداخت کنند. درصورتیکه این طرح را در کسب کار خود نداشته باشید، نیروی کار شما مشمول حق سنوات می گردد.
حق سنوات ارفاقی با توجه به مدت زمان کار یک کارمند در زمان بازنشستگی محاسبه می شود و بر میزان حقوق بازنشستگی تاثیر می گذارد. سنوات ارفاقی به گروه های خاصی از جمله جانبازان، معلولان، دارندگان مشاغل سخت و پرخطر، آموزگاران کودکان استثنایی وغیره تعلق می گیرد.
مالیات
همانطور که قبلا گفته ایم مالیات بخشی از کسری های حقوق است. درصورتیکه محاسبه سنوات مربوط به اتمام همکاری باشد به آن مالیات تعلق نمی گیرد. اگر حق سنوات جزئی از پرداختی های آخر سال کارمند یا کارگر باشد به آن مالیات تعلق می گیرد.
درصورتیکه کارفرما حق سنوات را به کارکنان خود پرداخت نکند تخلف کرده است. در این صورت کارکنان می تواندد با مراجعه به اداره کار و امور رفاهی از کارفرمای خود شکایت کنند.
محاسبه سنوات به شرایط فردی مثل مجرد یا متاهل بودن، مرد یا زن بود ارتباطی ندارد و این شرایط بر میزان و نحوه پرداخت آن تاثیری ندارد. همچنین تعداد کارمندان و میزان بزرگی و کوچکی کسب و کار هم بر میزان و پرداخت آن تاثیری ندارد. همه کارکنان چه رسمی و چه غیررسمی، تمام وقت، ساعتی، پاره وقت یا قراردادی مشمول پرداخت حق سنوات می شوند. تنها شرایطی که موجب می شود کارپذیر حق سنوات نگیرد دانشجویان یا دانش آموزانی هستند که در فصل اوقات فراغت کار می کنند. این گروه نمی توانند حق سنوات بگیرند.
مدت زمان کار یک کارپذیر در گرفتن حق سنوات تاثیری ندارد و فقط بر میزان آن تاثیر دارد. کارکنان با سابقه کمتر از یک سال هم باید حق سنوات دریافت کنند.
طبق آخرین اطلاعیه اداره کار و امور اجتماعی محاسبه سنوات یک برابر حقوق پایه می باشد. طبق این قانون میزان حقوق پایه در میزان کار فرد ضرب می شود و میزان بدست آمده بر تعداد روزهای سال که 365 روز است تقسیم می گردد. عددی که بدست می آید بعنوان حق سنوات کارمند یا کارگر در یک سال می باشد و باید به او پرداخت شود. البته این را هم در نظر داشته باشید که بیمه به حق سنوات تعلق نمی گیرد.
فرمول محاسبه حق سنوات بصورت زیر است:
حق سنوات = حقوق پایه / (تعداد روزهای کارکرد * ۳۶۵ روز)
این نکته را هم در نظر بگیرید که قانون حق سنوات تغییری نکرده است و در چند سال گذشته هم همین بوده است. تا زمانیکه قانون و مصوبه جدیدی از سوی وزارت کار صادر نگردد قانون و فرمول محاسبه حق سنوات همین خواهد بود.
