در این روزهای کرونایی و ازدحام در استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی، استفاده از دوچرخه یکی از راههای جایگزین مناسب محسوب میشود. حتی آمارها هم نشان میدهد که استفاده از دوچرخه در ۶ ماه اول سال ۱۳۹۹ افزایش چشمگیری داشته و از اواخر فروردین ماه به بعد که مردم به زندگی روزمره خود برگشتند و زندگی کردن با کرونا را یاد گرفتند، استفاده از دوچرخه برای جا به جایی در حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد رشد داشته است. همین آمار دقیقا درباره خرید و فروش دوچرخه هم صدق میکند اما با یک تفاوت. به دلیل افزایش نرخ دلار و تورم، قیمت دوچرخههای نو به یک بار با افزایش چشمگیری رو به رو شد و قدرت خرید بسیاری از افراد برای خرید آن کاهش پیدا کرد. همین موضوع سبب شد تا مردم به سمت خرید دوچرخههای دست دوم روی بیاورند که با ابتکارات مخصوص به خودشان آنها را تر و تمیز کرده و استفاده میکنند. اتفاقی جالب که در نهایت هم به سود محیط زیست و رعایت بیشتر پروتکلهای بهداشتی است و هم باعث میشود تا از نظر اقتصادی فشار چندانی بر خانوادهها وارد نشود. در این میان نکتهای که از همه بیشتر به چشم میخورد، این است که آمار خرید و فروش دوچرخه دست دوم در شهرهایی مانند مشهد، جوانرود، بندانزلی، بناب و قروه (استان کردستان) از سایر شهرها بیشتر است و مردم آنها به وضوح دوچرخه سواران حرفهایتری هستند! در ادامه نگاهی میاندازیم به آماری که سایت «دیوار» از میزان آگهیهای خرید و فروش دوچرخه منتشر کرده و بررسی میکنیم که چرا این شهرها دارای بیشترین آمار دوچرخه سوار است.
یکی دیگر از نکات مورد بررسی ما این است که ببینیم شهرهای بزرگ چه وضعیتی در استفاده از دوچرخه در ۶ ماهه اول امسال دارند. تهرانیها از میان ۱۸۴ شهر در رتبه ۱۴۹ آگهیهای دوچرخه در سایت دیوار قرار گرفتهاند و در۶ ماهه اول امسال بیش از ۲۵۰ هزار آگهی خرید و فروش دوچرخه در سایت دیوار به ثبت رساندهاند. شیرازیها با ثبت بیش از ۵۴ هزار آگهی دوچرخه در رتبه ۱۴۶ قرار دارند، مردم اردیبل با بیش از ۱۵هزار آگهی دوچرخه در رتبه ۹۵ و اصفهانی با بیش از ۶۴ هزار آگهی دوچرخه در رتبه ۱۲۰ جای گرفتهاند. تبریزیها اما اوضاع بهتری دارند و رتبه آنها ۷۵ است و حدود ۵۶هزار آگهی دوچرخه به ثبت رساندهاند.
آمارها در قسمت انتهای لیست نیز قابل توجه است. حدود ۱۶ شهر در ۶ ماهه اول امسال هر کدام زیر ۱% آگهی خرید و فروش دوچرخه داشتهاند که به جز کیش، قشم، چهابهار و بندرعباس، اکثرا شامل شهرهای شمالی هستند. به جز چهارشهر فوق؛ شهرهای سیاهکل، چابکسر، فریدونکنار، تنکابن، بابلسر، چالوس، آمل، رامسر، نوشهر، محمودآباد، نور و دماوند در این فهرست قرار دارند.
با مرور اجمالی رتبهبندی فوق به این نتیجه میرسیم که احتمالا چند پارامتر در این رتبهبندی نقش داشتهاند. به نظر میرسد آب و هوای شهرها تاثیر بسیار زیادی در انتخاب مردم به دوچرخهسواری دارد و شهرهای خیلی گرم و خیلی سرد در جایگاه پایین این فهرست قرار گرفتهاند. از سوی دیگر میزان مسطح بودن و هموار بودن شهرها از دیگر نکات قابل توجه در این رتبهبندی است و احتمالا به همین دلیل است که شهرهای بزرگ جایگاه خوبی در این فهرست ندارند. البته نباید از مسائل فرهنگی نیز غافل شد که قطعا تاثیر مهمی در انتخاب مردم برای جا به جایی درون شهری دارد. شاید به همین دلیل است که در ماههای اخیر کمپینهای مختلفی در زمینه ترویج دوچرخهسواری ایجاد شده که یکی آنها کمپین «رکاب سفید» است. این کمپین به منظور به حداقل رساندن مخاطرات برای دوچرخه سواران و سوانح رانندگی، در قالب تولید محتوای کاربر محور با نام پویش رکاب سفید با تمرکز بر تجارب واقعی کاربران، به آموزش شهروندی چه در قالب دوچرخه سوار، عابر پیاده، راننده خودرو و موتور سیکلت ایجاد شده است. همچنین در این کمپین قرار است حدود ۱۵ دوچرخه به «خانه امید» که خانهای برای بیش از ۱۱۰ کودک بیسرپرست است، هدیه داده شود.
قبل از خرید دوچرخه دستدوم باید پرسشهای اساسی را از فروشنده پرسید و تحقیق کافی انجام دهید. درصورتیکه نسبت به معامله شک دارید، حتما و حتما شک خود را برطرف کنید و اگر نسبت به خرید ترغیب و توجیه شدید، دوچرخه را تهیه کنید. بررسی بدنه دوچرخه، بررسی توپی چرخ عقب و جلو، بررسی توپی تنه، بررسی کاسه دوشاخ، بررسی سیستم دنده و زنجیر، بررسی طوقه و... از جمله نکاتی است که در زمان خرید دوچرحه دست دوم حتما باید به آن توجه کنید. خلاصه اینکه در زمان انتخاب دوچرخه دست دوم، نکتههای مختلفی رو باید رعایت کرد.کمک گرفتن از یک مشاور خبره هم توصیه میشود اما راهنماهای مختلفی وجود دارند که نکات اصلی را به خریدار ارائه میدهند. مثلا راهنمای خرید دوچرخه دست دوم که مجله دوچرخه و طبیعت آنها را گردآوری کردهاند، از جامعترین منابع بررسی فنی است و پیشنهاد میکنیم با دقت آن را بخوانید.