سفر به مناطق تاریخی و ماجراجویی در آثار به جامانده از گذشتگان، تجربه‌ای مهیج است. مناطقی که از معماری، فرهنگ و نوع زندگی انسان‌هایی می‌گویند که هزاران سال پیش از ما در این خاک زندگی کرده‌اند. ایران پر از سرزمین‌هایی است که در آن تمدن باستانی پدران ما را به رخ می‌کشد. سرزمین‌هایی که علاوه بر گنجینه تاریخی، از سخاوت طبیعت هم بهره‌مند بوده و پدیده‌های بسیار بکری در آن دیده می‌شود. شهر دزفول در استان خوزستان نمونه کاملی از این نوع سرزمین‌های سرسبز و در عین حال تاریخی است که علی‌بابا در این سفر به سراغ آن رفته است. پس با ما همسفر شوید تا سری به جاهای دیدنی دزفول بزنیم و در این دیار تاریخی ماجراجویی شیرینی را آغاز کنیم.
دِزفول شهری است در جنوب غربی ایران و سی امین شهر پرجمعیت کشور و مرکز شهرستان دزفول است که با مساحت نزدیک به ۴۷۶۲ کیلومتر مربع رودخانه دز و در بخش‌های جلگه‌ای استان خوزستان واقع شده‌است. با برشمردن بخش‌های روستایی آن دارای گستردگی برابر ۷۸۴۴ کیلومتر مربع است. شهر در ارتفاع ۱۴۳ متری از سطح دریا و از شهرهای شمالی استان خوزستان است. دزفول به جهت عبور رود دز از این شهر و پیشینه تاریخی‌اش از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
این شهر در ۷۲۱ کیلومتری تهران و ۱۵۵ کیلومتری اهواز و در۳۰۰ کیلومتری دریا و دارای ۱۴۳ متر ارتفاع قرار دارد. از لحاظ وسعت دومین شهر بعد از اهواز در استان می‌باشد که از سمت شمال به استان لرستان و از سمت شرق به شهرستان مسجد سلیمان و استان چهار محال بختیاری و از شمال غربی به شهرستان اندیمشک و از جنوب به شهرستان شوشتر و اهواز و از سمت غرب به شهرستان شوش محدود میگردد.
دزفول در دامنه‌های زاگرس میانی جای دارد و پیشینه تاریخی آن به زمان ساسانیان بازمی‌گردد ولی پیش از ساسانیان هم آباد بوده و بخشی از سرزمین‌های امپراتوری‌های ایلام و هخامنشیان به‌شمار می‌رفته‌است.
فرهنگ مردم دزفول را میتوان آمیزه‌ای از فرهنگ کهن خوزستان دانست. مناطق اطراف دزفول در حدود ۵۰۰۰ سال زیستگاه مردم این نواحی بوده‌است.
دزفول دارای زمستان و پاییزی مدیترانه‌ای بوده و زیست‌بوم سرسبز آن از پایان زمستان تا آغازه‌های بهار بسیار دلپذیر است. این شهر با زیست‌بوم زیبای جلگه‌ای-کوهپایه‌ای و کوهستانی خود در سراسر سال و به ویژه در روزهای نوروز پذیرای شمار بسیاری از گردشگران است. گرم‌ترین و سردترین ماه‌های سال این شهر به ترتیب تیر و دی می‌باشند. بررسی یک دوره آماری آب و هوایی نشان دهنده آن است که حداقل درجه حرارت دزفول ۲/۱۹ درجه و حداکثر آن ۶/۴۵ درجه سانتیگراد می‌باشد.
دزفول از شهرهایی است که نقش وسیعی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران داشته‌است. همچنین دزفول در زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بارها مورد اصابت موشک‌های رژیم عراق قرار گرفت. ویرانی‌های ناشی از جنگ تحمیلی اکثراً در سال‌های بعد از ترمیم شده‌است ولی هنوز آثاری از آن دوره برجای مانده‌است. مقاومت‌های مردم این شهر موجب شد تا دزفول در این دوره به شهر استقامت و پایتخت مقاومت ایران معروف گردد.
پیشینه شهر دزفول به دوران ساسانیان باز میگردد
دزفول از شهرهای دامنه رشته کوههای زاگرس است که پیشینه آن به دوران ساسانیان باز میگردد. اما ریشه های سکونت در آن مربوط به 5 هزار سال پیش است. نام قدیم دزفول، دژپل به معنای پلی که دارای دژ است، می باشد.
دزفول دارای آب و هوای گرم و نیمه مرطوب است و به همین سبب دارای تابستان های بسیار گرم و زمستان های معتدل است. این شهر به دلیل آب و هوای کوهستانی و جلگه ای طبیعت زیبا و جذابی دارد. پس با توجه به این آب و هوا، نیمه دوم سال زمان مناسبی برای سفر و بازدید از این شهر زیباست.
دزفول هم از جهت جاذبه های گردشگری طبیعی بسیار غنی ست و هم به سبب تاریخ کهنی که دارد از جاهای دیدنی و جاذبه های تاریخی متعددی برخوردار است.
در ادامه این مقاله شما را با برخی از جاذبه های طبیعی و تاریخی دزفول آشنا میکنیم، پس با ما همراه باشید.
دره توبیرون یکی دیگر از جاذبه های گردشگری دزفول است که دارای طبیعتی بسیار بکر و شگفت انگیز می باشد. این دره در بخش سردشت در شمال دزفول و قبل از رسیدن به تنگه سرا قرار گرفته است. ارتفاع دیوارهای ترسناک این دره در برخی نقاط به بیش از صد متر هم می رسد. درون این دره شگفت انگیز که حاصل هزاران سال فرسایش آبی است، انبوهی از درختان انجیر وحشی، آبشار ها، آبچکان ها و دیگر گیاهان خودرو می باشد که زیبای آن را دو چندان کرده اند.
رودخانه دز یکی از پر آب ترین رودخانه های کشور است که از میان شهر زیبای دزفول عبور می کند و به زیبایی ای شهر می افزاید. این رودخانه به دلیل بستر سنگی اش، همیشه دارای آبی زلال و تمیز می باشد. اختلاف دمای آب با محیط بیرون درگرمای تابستان که گاهی اوقات به ۳۵ درجه سانتی گراد هم می رسد، باعث شده است که از قدیم الایام مردم در فصل گرما به خنکای آب این رودخانه پناه ببرند. در حال حاضر در طول مسیر رودخانه تفریگاه ها و تفرجگاه هایی ساخته شده است که از آن ها می توان به چال کندی، پارک دولت، علی کله، پارک های ساحلی و … اشاره کرد.
کافیست یک روز عصر به کنار رود دزفول بروید تا به شادابی و نشاط مردم خونگرم دزفول پی ببرید. مردمی که تقریبا هر شب به همراه خانواده خود در کنار این رودخانه زیبا بساط می کنند.
از جمله زیباترین و دیدنی ترین مناطق شهر دزفول دریاچه شهیون است
از جمله زیباترین و دیدنی ترین مناطق شهر دزفول دریاچه شهیون است که پشت دوکوه تنگوان و شاداب واقع شده است. انبوهی از درختان کنار و بادام کوهی نیز در این منطقه وجود دارد که طبیعت چشم نوازی را به آن بخشیده است. در کنار این دریاچه زیبا میتوان به ورزش ها و تفریحاتی مثل اسکی، شنا، قایقرانی و ... پرداخت.
دره ارواح در ۲۵ کیلومتری شهرستان دزفول قرار دارد
اگر اهل هیجان هستید و دوست دارید به مناطق عجیب و اسرارآمیز سفر کنید حتما سری به دره شگفت انگیز کول خرسان بزنید. با برداشتن هر قدم در دره ارواح جلوه های خارق العاده و متفاوتی جلوی چشمانتان نمایان می شود. این دره در ۲۵ کیلومتری شهرستان دزفول و در جاده این شهر به سمت شهیون نرسیده به بیشه بزان قرار دارد.
صخره های بلند سر به فلک کشیده و مسیرهای تنگ و باریک که گاهی فقط امکان عبور یک نفر از بین آنها وجود دارد، از ویژگی هایی ست که باعث اسرار آمیز شدن این منطقه شده است.
کول خرسان دارای آب دائمی، آبشار، آبچکان، بیشه زار و انواع روییدنی های خاص این منطقه می باشد.
از مناطق گردشگری که بگذریم سخن صنایع دستی خوش تر است. صنایع دستی دزفول هم جز لذت بخش ترین بخش سفر به این شهر می تواند باشد.
کپوبافی یکی از مهم‌ترین صنایع دستی دزفول است که به نقاط مختلف ایران صادر می‌شود. حدود ۵۰۰ سال است که کپوبافی در دزفول رایج است. بهترین کپوها را می‌توانید از روستاهای دهستان شهیون تهیه کنید.
برگ‌های درخت نخل مواد اولیه‌ای است که برای تهیه کپو به آن نیاز است. برای بافتن کپو این برگ‌ها را می‌چینند و در سایه خشک می‌کنند. بعد مقدار مورد نیاز از این برگ‌های خشک‌شده را در آب خیس می‌کنند تا شکنندگی‌اش از بین بروند و بشود آنها را بافت. دزفول را به شهر آجر هم می‌شناسند. کپوبافی این منطقه اقتباسی است از آجرکاری‌های شهر دزفول.
از کپوها برای نگهداری اشیای مختلف، از جواهرات گرفته تا خشکبار و نان، استفاده می‌شود. اگر می‌خواهید محصولات کپوبافی را به‌عنوان سوغات به شهرتان ببرید، می‌توانید علاوه‌بر روستاهای شهیون، کپوهای دزفولی را از بازار قدیم دزفول تهیه کنید.
خراطی هنر ساخت اشیاء از چوب است و قدمتش به هزاران سال پیش بازمی‌گردد. درخت جغ یا شیشم که چوب انعطاف‌پذیری دارد و در صنعت خراطی از آن بسیار استفاده می‌شود، به‌طور طبیعی در دزفول می‌روید. و شاید همین باعث شده است که خراطی در دزفول رواج داشته و یکی از مهم‌ترین صنایع دستی دزفول باشد.
برخی از آثار خراطی هنرمندان دزفول به ثبت جهانی رسیده است، برای مثال استاد عبدالرحیم فروتن یکی از هنرمندانی است که آثارش از طرف سازمان جهانی یونسکو ثبت شده است. تنها موزه خراطی در ایران هم در خانه تاریخی تیزروی دزفول واقع شده. و تعداد بسیاری از آثار هنری خراطی در آن به نمایش گذاشته شده است. اگر می‌خواهید آثار خراطی دزفول را تهیه کنید می‌توانید به بازار قدیمی شهر سر بزنید.
از آنجایی که خوزستان آب‌وهوایی گرم دارد، پوشش مردمانش باید طوری باشد که بتوانند گرمی هوا را تحمل کنند. گیوه‌بافی هم در پی تأمین همین نیاز در دزفول رایج شده است.
گیوه‌های نخی به خاطر امکان عبور هوا و رویه نرمی که دارند از قدیم در خوزستان طرفدار داشته و جزو صنایع دستی دزفول و بهبهان به حساب می‌آمدند. البته این‌روزها سبک زندگی‌ها عوض شده و جوانان کمتر به پوشیدن گیوه تمایل دارند. با این‌حال هنوز هم در این شهر کسانی هستند که گیوه‌هایی زیبا تهیه می‌کنند. و شما می‌توانید این صنایع‌دستی متفاوت را به عنوان سوغات از بازار قدیمی شهر تهیه کنید.
