صنایع‌دستی یکی از محبوب‌ترین اجناس در هند است که گردشگران خارجی به‌عنوان سوغات خریداری می‌کنند. هر شهر و منطقه از هند صنایع دستی خاص و ویژه خود را دارد. بنابراین به خرید از یک شهر اکتفا نکنید و هنگام بازدید از هر شهر هند به بازارهای سنتی هند که صنایع‌دستی در آنجا موجود است بروید.
ساری‌های سنتی هند
اگر به دنبال خرید هدیه یا سوغاتی برای خانم‌ها هستید، ساری سنتی هند بهترین هدیه‌ای که در چشم آنها جلوه ویژه‌ای خواهد داشت. ساری به‌عنوان کالای اصلی مغازه‌های پوشاک مخصوص بانوان در هند به شمار میرود. می‌توانید انواع مختلفی از ساری را بیابید. این کاملاً به سلیقه شما بستگی دارد که کدام را انتخاب کنید.
هند سرزمین گیاهان طب کهن آیورودا است، پس بدون خرید این محصولات سفر خود را تمام نکنید. برای مثال می‌توانید داروهای گیاهی سنتی مانند کرم ماساژ صورت خریداری کنید. مارک‌ها وبرندهای معروف زیادی مانند هیمالیا، زاندو و غیره برای قابل اعتماد بودن این محصولات وجود دارد.
مواد غذایی هندی بسیاری وجود دارند که می‌توانند بیش از یک هفته سالم بمانند. بنابراین می‌توانید آنها را تا پایان سفر خود حمل کنید. بهتر است در مورد تازگی مواد غذایی از فروشنده بپرسید و بگویید که می‌خواهید آن را به خارج از کشور ببرید. برخی از محصولات پیشنهادی عبارت‌اند از: ترشی، چای، خاخرا و غیره.
زیورآلات هند، در فرهنگ مردم هند جایگاه ویژه‌ای دارد. زنان هندی و نیز مردان این سرزمین عاشق زیورآلات هستند. بنابراین خرید زیورآلات هندی سفر شما را شادتر خواهد کرد. بسیاری از بازارها مغازه‌های زیورآلات دارند، می‌توانید در آنجا زیورآلاتی به قیمت‌های مختلف ازجمله محبوب‌ترین طرح‌ها را برای خود بیابید.
عطر یکی از محصولات معروف است که می‌توانید از هند بخرید. انواع مختلفی از عطر در هر منطقه وجود دارد. می‌توانید چند بطری عطر برای خود و نیز اعضای خانواده‌تان تهیه‌کرده و به‌عنوان سوغاتی به کشور بیاورید.
ادویه هند یکی از مهمترین اجزای ترکیب شده در غذاهای هندی است. در تمام دنیا مراحل تهیه یک غذا روش‌های یکسانی را از سر می‌گذارند و تفاوت تنها در ادویه‌هایی است که در غذا استفاده می‌شوند. با چشیدن غذاهای هندی متوجه علاقه‌ی مردم هند به استفاده از ادویه در غذا خواهید شد. درصد قابل توجه ادویه‌های غذا در هند را فلفل تشکیل می‌دهد. از جمله مهمترین ادویه‌های هندی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
در همه جای دنیا مردم روز خود را با نوشیدن یکی دو فنجان نوشیدنی گرم آغاز می‌کنند و در میان ما ایرانیان و برخی ملت‌های دیگر، این نوشیدنی چای است. هندوستان بزرگترین تولید کنندۀ چای، معروفترین نوشیدنی جهان است. گیاه چای ( camellia sinensis ) گیاه بومی و طبیعی شمال شرقی هند است. مصرف چای برای اولین بار در رامایانا (پیش از میلاد۷۵۰-۵۰۰) ثبت شده است و اگر چه، چای در طول قرن‌های زیادی برای مصارف دارویی مورد کشت و سپس نوشیدن قرار می گرفت، برای نخستین بار صنعت کشت و زراعت چای برای بهره برداری‌های تجاری در میانه‌های قرن نوزدهم تاسیس شد و رسمیت یافت. امروزه صنعت چای هندی بیشتر از یک میلیون نفر که نیمی از آنها زنان هستند، را مشغول به کار کرده است و در شمال، شمال شرقی و جنوب کشور در حدود ۸۵۰ میلیون کیلوگرم چای به طور سالانه تولید می‌کند. بیشتر این محصول در ایالت‌های آسام ( Assam )، بنگال ( Bengal ) شمالی و دارجیلینگ ( Darjeeling ) و ناگالند (Nagaland) تولید می‌شود که مهمترین برندهای چای دنیا را ویژه‌ی خود ساخته‌اند.
فرایند کاشت و برداشت چای در آغاز قرن نوزدهم و توسط بریتانیایی‌ها صورت گرفت. آنها به جستجوی سایتی مناسب برای رشد چای مطلوب خود برای بازارهایشان پرداختند و به زودی پرورش گیاهان کوهی چای را در شمال شرقی هند، در ایالت آسام و همچنین در بنگال شمالی؛ دارجیلینگ آغاز و نیز باغ‌های چای فراوانی در ناحیه‌ای گسترده ایجاد کردند و امروزه، هندوستان بیش از ۲۵۰۰ ایالت گوناگون چای دارد که هر کدام خودکفا، دارای مدارس ویژه، فروشگاه‌ها و کلینیک‌های پزشکی است و در قلب این ایالت‌های رشد و پرورش چای، بنگلو( Bunglow)های فراوانی وجود دارد که در آنها مدیریت باغ‌ها و مزارع چای به وسیلۀ متصدیان انجام می‌شود.
(بنگلو: نوعی از خانه‌های یک طبقه که معمولا به وسیلۀ ایوان از اطراف احاطه شده است و بیشتر در هندوستان قرار دارد.)
گونه‌های متفاوت چای هندی عبارت‌اند از: چای سبز یا چای کشمیری که در کشمیر هند مورد مصرف قرار می‌گیرد، چای ماسالا که ترکیبی بسیار تند و تیز با هل و زنجبیل است و دیگر چای دارجیلینگ و آسامی، که بهترین و مشهورترین چای هندوستان است. چای دارجیلینگ به خاطر مزه و بوی انگور مشک آن مشهور است ولی چای آسام، مزه تندتر و قوی‌تری دارد، به رنگ سیاه است و بیشتر از سایر انواع چای، کوهی به شمار می‌آید و در موارد بسیاری برای مصارف دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما مصرف روزانۀ بیشتر مردم هند از چای، به‌صورت ترکیبی با شیر و شکر است که در اصطلاح به آن "چای شیر " می‌گویند که در نوع سادۀ آن، پس از داغ کردن شیر آن را با شکر به چای آماده شده اضافه می‌کنند و البته بنا بر سلیقه و ذائقه‌های مختلف، از مواد متفاوتی نظیر: زنجبیل، هل، دانه‌های فلفل، وانیل و عسل استفاده می‌کنند. این نوع مصرف چای در میان هندی‌ها بسیار پسندیده است و در همۀ مراسم خود اعم از رسمی و غیررسمی استفاده می‌کنند. مردم ساده و فقیر، تنها از نوع ساده و از دکّه‌های بسیاری که در همه جای هندوستان پراکنده است، تهیه می‌کنند و به کارهای سخت روزانۀ خود می‌پردازند. مردم عادی نیز روزانه چای شیر را در فصل گرم دو تا سه بار و در فصل سرد به تعداد بیشتر در خانه‌ها و یا محل کارشان می‌نوشند. امروزه به انواع چای شیر، چای شیر سرد یا یخی نیز افزوده شده که ترکیبی از چای و شیر سرد، شکر، عسل یا وانیل و یا ترکیبات دیگر است. جالب است که آنها به‌ندرت و در موارد محدود به درست کردن چای سیاه می‌پردازند، چرا که به‌طور معمول آن را تلخ و گاهی بدون مزه می‌دانند. "چای شیر" نوشیدنی گرم هندوستان، گاهی برای گردشگران هم لذت‌بخش بوده، طوری که امروزه این نوشیدنی و با این ترکیبات در آمریکا و اروپا هم یافت می‌شود و البته به شکل فرهنگی، این ترکیب ابتدا به آسیای شرقی و سپس به آمریکا و امروزه به اروپا راه یافته است.
پارچه هند
پارچه و منسوجات هندی در شمار یکی از بهترین سوغات‌های این کشور قرار دارند. همه نوع کالایی از شال پشمینه گرفته تا ساری ابریشمی و از پیرهن بلند تونیک کتان تا لباس خواب و روبالشی تکه دوزی شده را در هند می‌توانید پیدا کنید.
اگر به هند سفر می‌کنید، بهتر است لباس کمتری به همراه ببرید و از آنجا لباس مردانه و زنانه تهیه کنید، فروشگاه‌های زنجیره‌ای نظیر فابیندیا و آنوخی در این زمینه انتخاب مناسبی هستند. به هنگام خرید پشمینه خیلی مراقب باشید زیرا بعضی از شال‌ها ترکیب پشم و پشمینه هستند. پشمینه خالص قیمت بسیار بالایی دارد و باید از فروشگاه‌های قابل اعتماد خریداری شوند.
سوغات کرالا
از شهر کرالا می‌توان به شهر معابد و قلعه‌های به یادگار مانده از دوران استعمار یاد کرد. اصلی‌ترین خیابان این شهر به نام ام جی رود M.G.road، اکثر فروشگاه‌های صنایع‌دستی و فروشگاه‌های بسیار مجلل زنجیره‌ای را در خود جای داده است. به‌عنوان مثال معروفترین فروشگاه این ایالت به نام Trivandrum در این خیابان واقع شده که اکثر گردشگران سری به این مرکز خرید خواهند زد. بهترین سوغات این شهر مجسمه‌های چوبی بوده اما اگر علاقمند به خرید اجناس گران‌بها هستید می‌توان از صنعت‌گرانی که از عاج فیل آثار هنری زیبایی خلق می‌کنند و مجسمه‌هایی با این ماده می‌سازند خرید کنید و به یادگار به منزل ببرید. اما وقتی در بازار مشغول انتخاب هستید، ناگهان برق جواهرات و زیورالات این منطقه که از شهرت جهانی برخوردار است توجه شما را به خود جلب خواهد کرد. به‌طور کلی صنعت سنگ‌های قیمتی و طراحی جواهرالات در این منطقه بسیار پررونق است و انتخاب‌های زیادی پیش روی شماست.
گذشته‌های بسيار دور ادويه هندوستان از شهرت خاصی برخوردار بود و دريانوردان اروپايی براي يافتن راهي دريايی به هند و تجارت ادويه دست به سفرهای دور و درازي زدند. امروز نيز نام هند با ادويه مترادف است. یكی از مشهورترين بازارهای ادويه، بازار ادويه شهر دهلی نو و در بخش قديمی آن است . بازار خاری بائولی دهلی که در بخش قديمی دهلی واقع شده، از بزرگ‌ترين بازارهای ادويه آسيا است.
بازار خاری بائولی دارای دروازه‌های متعددی است كه مشهورترين آن دروازه لاهوری گيت در غرب بازار است كه دليل نام آن جاده‌ای بود كه به شهر لاهور كه اكنون در خاك پاكستان واقع شده، منتهی می‌شد.
روستای حوض خاص در ۱۲ کیلومتری جنوب غربی شهردهلی واقع شده و یکی دیگر از مراکز خرید دهلی نو بشمار میرود از اجناسی که در این مکان عرضه می‌شود صنایع دستی، جواهرات و اجناس با ارزش است. این روستا به دلیل سبک مغازه‌ها و گالری‌ها یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در دهلی نو محسوب می‌شود.
دیلی هت از مراکز خرید شهر دهلی نو مرکز خرید دیلی هت دهلی نو است. نام برخی از مکان‌های خرید و تجاری دهلی نو نیز ریشه در پیشینه‌ی تاریخی دارد. اجناس مهمی که در شهر دهلی نو خرید و فروش می‌شوند عبارت‌اند از: جواهرات، فرش و انواع زیرانداز، روسری‌های رنگارنگ، سنگ‌های با ارزش و لباس‌های ابریشمی و نقره‌ای هستند. مرکز دیلی هت که ظاهری مانند بازار دارد و در تمامی روزهای هفته باز است. در این مکان می‌توان انواع پارچه‌ها و لباس‌ها و روسری‌های محلی هند را خرید. خریدی که تجربه‌ای هنری را برای گردشگر به ارمغان خواهد آورد. از دیگر مراکز خرید در دهلی می‌توان به بازار سدر (Sadar) اشاره کرد. مکانی پرانرژی و پویا که بزرگترین ناحیه تجاری دهلی است. تمامی اجناس مورد احتیاج گردشگران در آن موجود است و خود به ناحیه‌های بسیار متنوع و گسترده‌ای تقسیم می‌شود.
مراکز خرید هند از نظر ظاهر و اجناس فروش تفاوت‌های بسیاری باهم دارند. خیابان پاهار گنج در محله مرکزی دهلی نو، واقع در غرب از ایستگاه راه آهن دهلی واقع است و یکی از مهمترین مراکز خرید هند است. این خیابان شامل غرفه‌ها، رستوران‌ها و طیف گسترده‌ای از مغازه‌ها است که مسافران داخلی و گردشگران خارجی را به خود جلب کرده و یکی از بهترین مراکز خرید ارزان هند می‌باشد. در این خیابان می‌توانید با هزینه کم خرید نمایید. خیابان پاهار گنج یکی دیگر از مراکز خرید دهلی هند به شمار میرود.
از ایالت‌های هند که بازار مناسبی دارد می‌توان به گوا اشاره کرد. گوا کوچک‌ترین ایالت هندوستان است اما بالاترین در درآمد سرانه سایر ایلات‌ها را دارد.
فروشگاه‌های گوا و مراکز خرید گوا نیروی محرکه اقتصادی هستند و با معماری مدرن و زیبا و با ارائه انوع کالاها به فعالیت مشغولند این مراکز تجاری یکی از جاذبه‌های اصلی هند هستند که سالانه تعداد قابل توجهی از مسافران و گردشگران را به هندوستان جذب می‌نمایند. مرکز خرید اوسانز گوا یکی از معروفترین مراکز خرید هند است. تنوع اجناس و همچنین قیمت مناسب و کیفیت کالاها از ویژگی‌های این فروشگاه است در این مجموعه تمام چیزهایی که به آن نیاز دارید را می‌توانید پیدا کنید. از دیگر فروشگاه‌های این شهر می‌توان گوا شاپینگ سنتر، شهناز شاپینگ سنتر، پاپولار شاپینگ سنتر، کانکونکار را نام برد.
سیتی سنتر بمبئی
از مراکز خرید هند، سیتی سنتر جذابیت خاصی دارد. شهر بمبئی به دلیل تمرکز شرکت‌های مختلف تجاری به‌عنوان پایتخت تجاری هند به شمار میرود. این شهر به عطر دهن العود، عود، صندل، مسک و عنبر مشهور است. همچنین انبوه بازارهای مدرن هند و فروشگاه‌های برندهای مشهور جهانی در این شهر به فراوانی یافت می‌شوند.
شهر بمبئی از مهمترین مراکز تجارت الماس در هند به شمار میرود. تا جایی که ۸۰ درصد الماس‌هایی که در ایالت گجرات تراش داده می‌شوند به بمبئی می‌رسد همچنین حدود یک ششم ارزش تولیدی کشور هند متکی به این شهر است. شهر بمبئی یک سوم سهم درآمد مالیاتی کشور هند و بیش از ۵۰ درصد مالیات گمرکی و یک پنجم مالیات بر تولید را به خود اختصاص داده است.
از مراکز خرید هند می‌توان به بازار کرافت مارکت اشاره کرد. بازار کرافت مارکت بمبئی یکی از قدیمی‌ترین مراکز خرید بمبئی هند است. این بازار در کنار دیگر بازارهای سنتی هند و انبوه فروشگاه‌های بزرگ و چند ملیتی امروزی، هنوز رونق خود را حفظ کرده است. افزون بر بازار تاریخی کرافت مارکت در شهر بمبئی بازارهای متعددی وجود دارد که اغلب به فروش منسوجات، پوشاک، صنایع‌دستی، مصنوعات و زیورآلات طلا و نقره و غیره در این شهر بزرگ، پرجمعیت و پررونق اشتغال دارند. شهر بمبئی به عطر دهن العود، عود، صندل، مسک و عنبر مشهور است. همچنین انبوه بازارهای مدرن و فروشگاه‌های برندهای مشهور جهانی در این شهر به فراوانی یافت می‌شوند.
