ذخایر تخمدان ها به ما کمیت و کیفیت تخمک ها را نشان می دهد و از این شاخص مهمی، برای بررسی ریسک ناباروری و میزان موفقیت در درمان آن استفاده می شود. این ذخایر به مقدار زیادی بر اساس ژنتیک و در طول دوران جنینی خانم ها، تعیین می گردد و با افزایش سن این ذخایر شروع به کاهش می کند. اما سرعت این کاهش می تواند به عوامل مختلف محیطی از جمله سبک زندگی و تغذیه مرتبط باشد. مطالعات جدید نشان می دهد چیزی که ما می خوریم، احتمالا می تواند باعث تحلیل و یا حفظ فولیکول های حاوی تخمک گردد. این اتفاق احتمالا به دلیل تاثیر فاکتور های تغذیه ای بر میزان التهاب و استرس در تخمدان ها می باشد. مطالعات در این زمینه هنوز با نتایج ضد و نقیضی همراه است.
اما در این مقاله سعی می کنیم شما را بر اساس جدیدترین تحقیقات، با چند فاکتور تغذیه ای که به احتمال زیاد می توانند بر افزایش ذخایر تخمدان و جلوگیری از تحلیل آن نقش داشته باشند، آشنا کنیم.
دیده شده است که هر چه سطح ویتامین D۳، به ویژه در خانم های بالای 40 سال و یا با کمبود ذخایر تخمدان اولیه، ویتامین E، ویتامین C، سلنیوم و زینک در گردش خون بالاتر باشد، شاخص ذخایر تخمدان (هورمون AMH) نیز بالاتر خواهد بود. این مواد مغذی آنتی اکسیدان هایی هستند که می توانند با کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب در تخمدان ها مقابله کنند. به همین خاطر می توانند از آسیب فولیکول های حاوی تخمک پیشگیری کرده و دخایر آن را حفظ کنند.
هرچند ارتباط بین مصرف ویتامین D با هورمون AMH ارتباط پیچیده ای می باشد، اما ویتامین D از ریزمغذی های مهم در تقویت باروری خانم ها است که کمبود آن با کاهش AMH و کاهش قدرت باروری همراه است. در نتیجه جای تعجب نیست که دریافت کافی این ویتامین و اصلاح کمبود آن، بتواند به حفظ ذخایر تخمدان کمک نماید. منابع غذایی ویتامین D محدود بوده و برای اکثر افراد استفاده منظم از مکمل های آن لازم می باشد. در کنار آن مصرف لبنیات غنی شده با ویتامین D نیز می تواند در تامین این ویتامبن تا حدی کمک کننده باشد.
از جمله منابع ویتامین E می توان به جوانه ی گندم، روغن های گیاهی مایع، مغزهایی مانند بادام و بادام زمینی، سبزیجات برگ سبز تیره از جمله اسفناج و دانه هایی مانند تخم کدو اشاره کرد. زینک در غذاهای دریایی به ویژه صدف ها، تخم کدو، بادام، نخودها و لوبیاها و همچنین به مقداری در لبنیات یافت می شود. همچنین ویتامین C در انواع میوه ها و سبزی های تازه شامل فلفل قرمز شیرین، پرتقال، کیوی، فلفل سبز شیرین، کلم بروکلی، توت فرنگی و گوجه فرنگی وجو دارد.
دیده شده است که کلسیم دریافتی از لبنیات نیز می تواند با کند شدن روند کاهش ذخایر تخمدان همراه باشد. عادت به مصرف روزانه لبنیات از جمله شیر، ماست و لبنیات تخمیری مثل کفیر و پنیر می تواند به بهبود ذخایر تخمدان کمک نماید.
از هر نوع رژیمی که تبعیت بکنیم، ترکیب رژیم غذایی ما در نهایت از 3 درشت مغذی کربوهیدرات، پروتئین و چربی تشکیل شده است. در بعضی تحقیقات دیده شده است که مصرف بیشتر چربی می تواند، با کاهش ذخایر تخمدان همراه باشد. در واقع جایگزین کردن بخشی از چربی رژیم با کربوهیدرات ها با افزایش سطوح هورمون AMH همراه بود. در نتیجه توصیه می شود از رژیم های پرچرب پرهیز شود.
لبنیات و میوه ها از جمله انواع توت ها احتمالا می توانند از کاهش ذخایر تخمدان جلوگیری کنند. لبنیات منبع غنی از کلسیم است که نقش آن در افزایش AMH دیده شده است. همچنین میوه ها از جمله توت ها غنی از آنتی اکسیدان و ویتامین C هستند که می توانند فواید زیادی برای سلامت تخمدان ها داشته باشند.
ذخایر تخمدان ها تا حد زیادی توسط ژنتیک و در دوران جنینی تعیین می گردد. در واقع تمامی تخمک های خانم ها در دوران جنینی تشکیل شده و پس از تولد به مرور با افزایش سن کاهش می یابد. اما سبک زندگی شامل تغذیه، فعالیت بدنی و وضعیت وزن بدن می توانند تعیین کننده ی سرعت این کاهش باشند. باتوجه به مطالعات انجام شده مصرف لبنیات و به احتمال زیاد میوه هایی از جمله توت ها، کیوی و مرکبات غنی از ویتامین C، سبزیجاتی مانند کلم، اسفناج، فلفل ها و گوجه فرنگی، دانه هایی مانند تخم کدو، آفتابگردان و بادام که حاوی ویتامین E هستند، پرهیز از رژیم های پرچرب و در کنار آن اصلاح کمبود ویتامین D بتوانند نقش مفیدی در افزایش ذخایر تخمدان داشته باشد.
شما عزیزان می توانید در صورت نیاز به مشاوره برای تغذیه، با کلینیک دکتر لادن گیاهی تماس بگیرید و از خدمات و مشاوره کلینیک ایشان بهره مند شوید،
همچنین می توانید به صورت آنلاین وقت مشاوره تنظیم بفرمایید.
