دکتر محمد احمدزاده ( PhD,PMP,ACP,ITIL,COBIT)
آدرس لینکدین: https://www.linkedin.com/in/mohammad-ahmadzadeh
در این مقاله قصد دارم بصورت جامع به بررسی گواهینامه و آزمون بین المللی ACP یا متخصص حرفه ای چابک از منظر اجرایی و کاربردی بپردازم. علت اهمیت مدیریت چابک به رقابت فزاینده و شرایط پراز ریسک و پر از تغییراتی بازمی گردد که سازمان ها و شرکت ها در عصر حاضر، به دلایل مختلف (مانند: نوآوری های تکنولوژیک، تغییر محیط بازار و رقابت شدید رقبا … ) شاهد آن هستند؛ پاسخ به نیازهای پیدا و پنهان و پیوسته درحال تغییر مشتریان و کارفرمایان را ضروری و اجتناب ناپذیر نموده و راهی پیش روی این مدیران قرار نداده است؛ جز بکارگیری روش های نوین مدیریتی .
این وضعیت، موجب اصلاحات عمده‌ای در برنامه استراتژیک سازمان، اولویت های کسب و کار و بازبینی مدل های سنتی و حتی مدل های نسبتاً معاصر گردیده است. به عبارتی می‌توان گفت که رویکردها و راه‌حل های گذشته دیگر قابلیت و توانایی خود برای رویارویی با چالش های سازمانی و محیط بیرونی را از دست داده‌اند؛ یا بهتر است با رویکردها و دیدگاه های جدیدی جایگزین شوند. از این‌رو یکی از راه های پاسخگویی به این عوامل تغییر و تحول سازمانی، چابکی است.
در واقع، چابکی به عنوان پارادایم جدیدی برای مدیریت پروژه ها و عملیات سازمان ها و بنگاه های رقابتی مطرح شده است. همین موضوع بود که باعث گردید تا در سال ۲۰۱۱ میلادی، مؤسسه مدیریت پروژه PMI، اولین گام در حرکت به سوی استانداردها و متدولوژی های مدیریت چابک را برداشته و گواهینامه بین المللی متخصص حرفه ای چابک یا به اختصار ACP را معرفی نماید.
گواهینامه متخصص حرفه ای چابک که به نام Agile Certified Practitioner نامیده شده، بصورت مخفف، گواهینامه ACP نامیده می شود. این مدرک، یکی از معدودترین و جذاب ترین گواهینامه های بین المللی مدیریتی است که فعلا امکان اخذ آن از داخل ایران برای متخصصان و علاقمندان به حوزه چابک فراهم است.
چرا که این موسسه در اوایل سال 2019، ضمن اعلامآخرین تغییرات آزمون PMP، با تغییر مرکز آزمون های خود از Prometric به Pearson VUE ، امکان شرکت در 2 آزمون دیپلم مدیریت پروژه (CAPM) و متخصص مدیریت چابک (ACP: Agile Certified Practitioner) را بصورت آنلاین و از منزل یا محل کار (از 12 فروردین 1398) در اختیار علاقمندان قرار داد.
اکنون گواهینامه ACP، نه تنها مورد توجه مدیران پروژه قرار گرفته، بلکه به علاقمندی های سایر متخصصان و کارشناسان در حوزه هایی غیر از مدیریت پروژه نیز اضافه شده است. علت این امر نیز به دلیل کاربردی بودن و قابل پیاده سازی بودن رویکرد چابک در سایر حوزه ها مانند بازاریابی چابک، زنجیره تامین چابک، تعمیرات و نگهداری چابک، تبلیغات چابک، فروش چابک، پشتیبانی چابک، طراحی و راه اندازی کمپین های فروش و یا کمپین های انتخاباتی چابک و ده ها حوزه دیگر می باشد.
امروزه سازمان های مختلف پروژه محور یا عملیات محور، ضمن تلاش درچابک سازی سازمان،حتی در استخدام کارشناسان و مدیران حوزه های مختلف نیز، بطور معنی داری به دنبال افرادی هستند که با این حوزه آشنا باشند تا بتوانند از تجربه و دانش چابک در اجرای پروژه ها و عملیات سازمان استفاده نمایند.
از سال ۲۰۱۱ که موسسه PMI ،گواهینامه متخصص حرفه ای چابک را طراحی نمود، با بهره گیری از استاندارد17024 ISO /IEC، الزامات استانداردی را جهت طراحی سؤالات مناسب و مدیریت دقیق آزمون در دستور کار خود قرار داد. در این راستا، دیگر امکان بکارگیری میانبرها، گزینه های آسان یا حفظ کردن صرف به حداقل خود رسیده اند و به جای آن فهم درست و ذهنیت چابک و تحلیل درست از روش چابک، راه گشای پاسخ به سوالات این آزمون خواهد بود.
به همین دلیل است که ارزش مدرک ACP به شدت بالا رفته است؛ چراکه شما باید در عمل، ذهنیت و رویکرد چابک خود را در آزمون بکار گیرید؛ نه اینکه فقط از حفظیات خود استفاده نمایید!
دوره آموزشی مرتبط با این مقاله
همچنین در سال ۲۰۱۴، موسسه PMI، با هدف بکارگیری عملی تر تکنیک های چابک و ایجاد ذهنیت چابک (Agile Mindset) و چابک بودن (Being Agile) به جای استفاده صرف از تکنیک ها و رویکردهای چابک (Doing Agile)، حوزه جدیدی به نام اصول و ذهیت چابک (Agile Principles & Mindset) را برای آزمون ACP، طراحی نمود.
حال با این مقدمه، به بررسی دقیق تر آزمون ACP، می پردازم.
آزمون PMI-ACP از 120 تست 4 گزینه ای تشکیل می شود که 20 پرسش آن پیش ارزیابی یا Pre-Test و جهت ارزیابی و اعتبار سنجی آزمون های آتی موسسه مدیریت پروژه PMI می باشد و تأثیری در امتیاز نهایی شما نخواهند داشت. هر چند که در طول آزمون نمی دانید کدام یک از پرسش ها، Pre Test می باشند!
زمان آزمون 3 ساعت (۱۸۰ دقیقه) می باشد و در مقایسه با آزمون PMP که مدت آن ۴ ساعت (۲۴۰ دقیقه) بوده و برای پاسخگویی به هر تست، 72 ثانیه زمان در اختیار دارید،در آزمون ACP، زمان بیشتری (معادل 90 ثانیه برای هر تست) برای پاسخگویی در اختیار شرکت کنندگان است.
هزینه شرکت در آزمون PMI-ACP برای اعضای PMI مبلغ 435 دلار و برای سایر علاقه مندان 495 دلار می باشد و سایر مراحل و ضوابط مشابه آزمون PMP می باشند.
پیش نیازهای شرکت در آزمون ACP،نیز به شرح ذیل می باشد:
ممکن است موسسه PMI، تغییراتی در پیش نیازهای آزمون ACP، ایجاد کند که لازم است تا برای اطلاع از آخرین تغییرات آن، به وب سایت PMI به آدرس www.pmi.org مراجعه نمایید.
آزمون ACP، از ۷ حوزه کلی تشکیل شده است. این ۷ حوزه، با اوزان مختلف در آزمون ACP تاثیر گذارند. این ۷ حوزه ی آزمون به همراه درصد سوالات مطرح شده در هر حوزه، در شکل ۲ نمایش داده شده است.
حوزه اول- اصول و ذهنیت چابک: تمرکز این حوزه بر ذهنیت چابک ، ارزش ها و اصول اساسی ، رویکرهای مختلف چابک و همچنین رهبری چابک تمرکز دارد.
حوزه دوم- تحویل ارزش محور: این حوزه تلاش دارد تا در به حداکثر رساندن ارزش تجاری خروجی های چابک و از طریق اولویت بندی ، تحویل افزایشی ، آزمایش و اعتبار سنجی اقدام نماید.
حوزه سوم- مشارکت ذینفعان (دست اندرکاران): این حوزه بر تعامل با ذینفعان پروژه از طریق ایجاد دیدگاه مشترک ، تعامل ، ارتباطات و مهارت های بین فردی متمرکز است.
حوزه چهارم- عملکرد تیم: این حوزه بر ساختن تیم های با عملکرد بالا، از جمله چگونگی تشکیل و توسعه تیم، توانمندسازی تیم، فضای کار تیمی مشترک و ارزیابی عملکرد تیم تمرکز دارد.
حوزه پنجم- برنامه ریزی تطبیقی: این حوزه به اندازه گیری، تخمین و برنامه ریزی تطبیقی می پردازد. برنامه ریزی، تکامل تدریجی و پیش رونده، تجزیه و تحلیل مبتنی بر ارزش و تجزیه و برنامه ریزی انتشار و تکرارهای چابک از جمله موضوعات این حوزه است.
حوزه ششم- تشخیص و حل مسئله: این حوزه به رویکردهای چابک بکار رفته جهت پیشگیری، شناسایی و رفع تهدیدات و مشکلات از جمله شناخت و تشخیص زودهنگام مشکلات، پیگیری نقایص، مدیریت ریسک و مشارکت تیم در حل مشکلات می پردازد.
حوزه هفتم- بهبود مستمر (افراد، محصول و فرآیند ): آخرین حوزه بر بهبود مستمر در زمینه توسعه محصول، فرآیند و افراد متمرکز است؛ از جمله موارد مهم این بخش، تحلیل و به اندازه نمودن فرآیند برای سازمان، روش های ارایه بازخورد در خصوص محصول، بررسی ها و جلسه مرور بازه های زمانی می پردازد.
سوالات هفت حوزه بالا، به دو بخش کلی ابزارها و تکنیک ها (Techniques& Tools) و دانش و مهارت های ( Skills & Knowledge) چابک، تقسیم بندی می شوند که در ادامه هرکدام را به اختصار شرح می دهم:
بخش اول: ابزارها و تکنیک ها – (T & Ts)
این بخش، ابزارها و تکنیک های چابکی هستند که یک شرکت کنندگان باید قادر به انجام یا استفاده از آن در عمل باشد. در آزمون ACP، با ارایه سوالات سناریو محور، در قالب موضوعاتی مانند داستان کاربر یا موضوعات مطرح شده در جلسات روزانه چابک، توانایی شرکت کنندگان در بکارگیری ابزارها و تکنیک های چابک به چالش کشیده می شود. در اکثر تست های این بخش، ضمن تبیین یک سناریو مختصر از یک شرایط واقعی، در انتهای سوال از شرکت کنندگان می پرسد که تحت شرایط توضیح داده شده،”چه کاری باید کرد؟” یا “بعد از آن، چه اتفاقی می افتد؟” قالب سوالات این بخش شامل سوالات سناریو محور، پرسش های تحلیلی و حتی محاسباتی هستند که ۵۰% تعداد تست های آزمون را تشکیل می دهند؛ یعنی ۶۰ تست!
دوره آموزشی مرتبط با این مقاله
این بخش زمینه های وسیع تری از دانش و مهارت های عملی شرکت کنندگان را مورد سنجش قرار می دهد. مواردی مانند تحویل افزایشی، نحوه حل مساله و روش های اولویت بندی الزامات در این دسته قرار می گیرند. در سوالات این بخش،بکارگیری یک یا بیش از یکی از دانش ها و مهارت های مشخص شده، باید بکار گرفته شوند تا بتوان به سوالات پاسخ داد. همچنین مانند تست های ابزارها و تکنیک ها ، ممکن است در این بخش نیز با سؤالات سناریو محور روبرو شوید. تمرکز اصلی سوالات بخش دانش و مهارت های چابک، بر چرایی و چگونگی متمرکز شده اند و حدود 50% باقیمانده آزمون را تشکیل می دهند؛یعنی ۶۰ تست باقی مانده!
نکته بسیار مهمی که در خصوص آزمون ACP باید به خاطر داشت آن است که تمرکز این آزمون بر مفاهیم پایه ای چابک است و موضوعات پیچیده یا متدولوژی های خاص مدیریت چابک، شامل مفاد این آزمون نمی باشند.
در شکل زیر، هریک از حوزه های هفت گانه آزمون ACP، به دو دسته ابزارها و تکنیک هاپ- (T & Ts) و همچنین دانش و مهارت ها – (K & Ss) تقسیم بندی شده اند تا شرکت کنندگات با موضوعات مطرح شده در هر دو دسته آشنا شوند.
لازم به تذکر است، به دلیل آنکه موسسه PMI، آزمون ACP را به زبان فارسی برگزار نمی کند، لذا جدول زیر به زبان انگلیسی ارائه شده است تا شرکت کنندگان با مفاهیم دقیق آزمون ACP به این زبان، آشنا شوند.
نظرات و سوالات ارزشمند تان را با من و در پایین همین مطلب به اشتراک بگذارید.
ارادت- محمد احمدزاده
