سیستم کنترل ضربان قلب توسط اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک کار میکند. همه میدانیم که قلب وظیفه خونرسانی به بخشهای مختلف بدن را بر عهده دارد. در صورتی که در سیستم کنترل ضربان قلب مشکلی ایجاد شود و اقدامات به موقع برای درمان آن صورت نگیرد، احتمال مرگ بیمار بسیار زیاد است.
قلب مانند پمپ عضلانی است. اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم، قلب دو پمپ عضلانی چسبیده به هم است. یک پمپ عضلانی در سمت چپ قلب با انقباض خود خون تمیز حاوی اکسیژن را که از ریهها وارد شده، به تمام قسمتهای بدن میرساند. خونرسانی به همه اعضا شامل اندامها، مغز، کلیهها، کبد، ستون فقرات، به احشا داخل شکم انجام میشود. حتی تغذیه خود قلب هم با پمپ سمت چپ صورت میگیرد.
به طور معمول با هر انقباض قلبی باید حدود ۷۰ سی سی خون از قلب خارج شود. اگر حساب کنیم متوجه میشویم که در دقیقه ۵ لیتر در هر ساعت ۳۰۰ لیتر و در ۲۴ ساعت شبانه روز ۷ متر مکعب خون توسط همین پمپ عضلانی کوچک جابهجا میشود. اگر میزان ضربان قلب از حد نرمال کمتر یا بیشتر باشد نشان دهنده اختلال در سیستم کنترل ضربان قلب است.
از موارد اصلی که با کاهش غیرطبیعی ضربان باعث اختلال در سیستم کنترل ضربان قلب میشوند، عبارتند از:
مهمترین عواملی که با افزایش پالسها در سیستم کنترل ضربان قلب اختلال ایجاد میکنند، مواردی هستند که در ادامه نام میبریم:
سیستم کنترل ضربان قلب و پمپ قلبی توسط یک مرکز کنترل در دهلیز راست به نام گره سینوسی کنترل میشود.
ایجاد ضربان نابهجا در دهلیز از دیگر اختلالات مربوط به سیستم کنترل نوسانات قلب است. در اختلال ضربان نابهجا قبل ضربان طبیعی، یک ضربان زودرس در دهلیز ایجاد میشود که ضربان نابهجای دهلیزی نام دارد.
سیستم کنترل ضربان قلب همانطور که از نامش پیداست مسئول تنظیم میزان پالسهای قلبی است. این سیستم ضربان قلب را در زمانهای استراحت کاهش و در موارد فعالیت افزایش میدهد. به همین دلیل عملکرد صحیح آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. در صورتی که سیستم کنترل ضربان نتواند پالسها را به شکل صحیح ایجاد و کنترل کند، ممکن است به دستگاههای کمکی مانند پیس میکرها نیاز باشد.