مراحل دندان درآوردن نوزاد - دکتر فائزه فتوحی

رویش دندان‌های شیری یکی از حساس ترین دوره‌های شیرخوارگی است، زیرا اولین دندان‌های شیری کودک شروع به رویش می‌کنند. سن رویش دندان در نوزادان متفاوت است و به ژنتیک و رشد اولیه کودک بستگی دارد. مراحل دندان درآوردن نوزاد می‌تواند آسان و یا دشوار و ناراحت کننده باشد.

آگاهی از زمان دندان درآوردن نوزاد و مراقبت از دندان‌های شیری که تازه از لثه‌های دردناک بیرون می‌آیند بسیار مهم است. در این مقاله با ما همراه باشید تا با اطلاع از زمان رویش دندان و علائم رویش دندان، این دوران را به بهترین نحو مدیریت کنید.

زمان دندان درآوردن نوزاد

همانطور که کودک در رحم مادر است، جوانه‌های دندان‌های شیری تشکیل شده و رشد می‌کنند. دندان‌های شیری اولین دندان‌هایی هستند که در دهان کودک رشد می‌کنند و کند هستند و زمان زیادی می‌برد. دندان درآوردن نوزاد معمولا از 6 ماهگی شروع می‌شود و تا 3 سالگی ادامه می‌یابد. با این حال، لثه‌های بدون دندان راه زیادی برای قرار دادن دندان‌های شیری سفید کودک شما در پیش دارند.

اگرچه اکثر نوزادان تا سن 6 ماهگی هیچ دندانی ندارند، اما در موارد بسیار نادر کودکی با دندان به دنیا می‌آید (دندان در بدو تولد) یا در هفته‌های اول مشاهده می‌کنید که کودکی در حال جوانه زدن دندان است که دلیلی نگرانی برای این امر نیست. معمولا این کودکان زودتر از سن خود رشد می‌کنند و در دو ماهگی یکی از دندان‌هایشان بیرون می‌آید.

یکی از دو دندان جلویی پایین معمولاً اولین دندانی است که از لثه بیرون می‌آید، اما برخی از کودکان ممکن است همزمان چندین دندان داشته باشند. قبل از اینکه به ترتیب و مراحل دندان درآوردن نوزاد نگاهی بیاندازیم، باید در نظر داشته باشید که این یک برنامه کلی است و اگر دندان‌های کودک شما زود در آمد جای نگرانی نیست.

بیشتر بخوانید: آرامبخشی در دندانپزشکی کودکان چیست؟

ترتیب رشد دندان‌های شیری

• بین 7.5 تا 12 ماهگی، ابتدا دندان‌های میانی پایین کودک و سپس دندان‌های میانی بالا و جلو در می‌آیند.
• بین 9 تا 13 ماهگی، دندان‌های کنار دو دندان میانی بالایی (دندان‌های کناری) رویش می‌کنند و کودک شما چهار دندان پشت سر هم در بالا خواهد داشت.
• بین سنین 10 تا 16 ماهگی، دندان‌های جلویی پایینی بیرون می‌زند و باعث می‌شود کودک شما لبخند پر و هشت دندان در هنگام خندیدن داشته باشد.
• بین 14 تا 23 ماهگی، زمانی که دندان‌های آسیاب پایین برای اولین بار رویش می‌کنند، کودک شما می‌تواند غذا بجود.
• سپس دندان نیش فوقانی بیرون می‌زند که شکاف بین دندان‌های آسیاب و دندان‌های جلویی را پر می‌کند و نیش‌های پایین تا 23 ماهگی ظاهر می‌شوند.
• بین ماه‌های 23 و 33، دندان‌های آسیاب دوم یا آنهایی که خلفی‌ترین هستند، در این مدت رشد می‌کنند و دندان‌های پایینی اول بیرون می‌آیند.
• آخرین دندان‌ها دندان‌هایی هستند که به آنها مولر دوم بالایی می‌گویند.
• معمولاً در پایان سه سالگی، اکثر کودکان تمام 20 دندان خود را از دست می‌دهند و وقتی لبخند می‌زنند، دندان‌هایشان کامل و زیبا می‌شود.

کودک چه مدت درد دندان درآوردن را تجربه می‌کند؟

برخی از کودکان مشکلی با دندان درآوردن ندارند، اما برخی دیگر ممکن است در این دوران بسیار مضطرب باشند. معمولا درد کشیدن دندان طولانی نیست و پس از چند دقیقه متوقف می‌شود. اما یکی از نشانه در مراحل دندان درآوردن نوزاد، التهاب و قرمزی لثه است زیرا دندان‌ها باید از داخل لثه بیرون بیایند.

وقتی دندان وارد لثه می‌شود و می‌خواهد بیرون بیاید، آن ناحیه از لثه کمی قرمز و ملتهب می‌شود و گاهی ممکن است دانه‌ای آبدار مانند تاول در آن ناحیه رشد کند. برخی از دندان‌ها هنگام رویش حساس‌تر هستند، از جمله دندان نیش که حدود 15 تا 17 ماهگی رویش پیدا می‌کند. گاهی اوقات دندان آسیاب به دلیل سطح مقطع بزرگی که دارد نمی‌تواند مانند دندان نیش جلویی خوب لثه را بشکند.

بیشتر بخوانید: بیهوشی دندانپزشکی کودکان

9 علائم مراحل دندان درآوردن نوزاد چیست؟

مراحل دندان درآوردن نوزاد برای برخی از کودکان می‌تواند آسان و بدون درد و برای برخی دیگر سخت و دردناک باشد. با دانستن نشانه‌های دندان درآوردن در کودکان می‌توانید از راهکارهای مناسب برای راحت تر شدن دندان درآوردن کودک استفاده کنید. در زیر نشانه‌های دندان درآوردن نوزاد آورده شده است:

1- گاز گرفتن چیزهای مختلف

کودک با گاز گرفتن یک اسباب بازی یا حتی انگشتانش، فشاری که روی لثه‌هایش احساس می‌کند را کاهش می‌دهد. با توجه به اینکه کودکان دوست دارند اجسام سخت را گاز بگیرند، اسباب بازی‌های دندان درآوردن مختلفی برای کاهش درد طراحی شده است.

2- مکیدن بیش از حد

مکیدن انگشت یا اشیاء مختلف نیز می‌تواند درد ناشی از دندان درآوردن مانند گاز گرفتن را کاهش دهد.

3- کاهش اشتهای کودک

درد ناشی از بیرون آمدن دندان‌ها از لثه باعث می‌شود کودکان از خوردن و آشامیدن اجتناب کنند و علاقه و تمایلی به خوردن و نوشیدن نشان ندهند. اگر اشتهای کودک بسیار کم است، حتما با پزشک یا دندانپزشک خود تماس بگیرید.

4- افزایش ترشح بزاق

قبل از مراحل دندان درآوردن نوزاد، بزاق و اشک ریزش در دهان افزایش می‌یابد. دلیل این امر این است که لثه‌هایی که در آن دندان‌های کودک شما قرار دارند، لیز شوند.

5- التهاب پوست و آکنه اطراف دهان

یکی از عوارض در مراحل دندان درآوردن نوزاد، افزایش ترشح بزاق از دهان و نشت آن است. اگر بزاق دهان نوزاد روی پوست نوزاد بماند و خشک شود، می‌تواند باعث تحریک پوست، خارش و قرمزی شود. فراموش نکنید که آب دهان کودکتان را با دستمال مرطوب پاک کنید تا پستش خشک نشود.

6- تورم لثه ها

دندان برای بیرون آمدن باید از لثه عبور کند، بنابراین لثه قرمز و متورم می شود و کودک در ناحیه لثه احساس درد می‌کند.

7- مالش گونه یا گوش

کودک به دلیل دردی که در لثه احساس می‌کند، فشار متقابلی به خود وارد می‌کند تا از شدت درد بکاهد.

8- خستگی یا کم خوابی کودک

کودک احساس تورم و درد در لثه ها می‌کند، این باعث خستگی او می‌شود و نمی‌تواند آرام بخوابد.

9- تب ناشی از دندان درآوردن

هنگامی که کودک در حال دندان درآوردن است، دمای بدن او ممکن است کمی افزایش یابد، اما تب را تجربه نمی‌کند.اگر دمای بالای 37 درجه در کودک خود دیدید که 24 ساعت طول کشید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید.

اگر این علائم را در کودک خود مشاهده کردید، ممکن است علاوه بر دندان درآوردن، بیماری‌های دیگری نیز وجود داشته باشد.

• دمای بالا (به خصوص بیش از 37 درجه سانتیگراد در 24 ساعت)
• اسهال
• آبریزش بینی و خارش طولانی مدت
• التهاب طولانی مدت
• کهیر روی پوست
• طغیان طولانی مدت عصبانیت و بهانه گیری

توجه داشته باشید که اگر علائم تب، استفراغ یا اسهال تا 24 ساعت ادامه داشته باشد، ممکن است ناشی از عفونت دستگاه تنفسی فوقانی باشد و به مراحل دندان درآوردن نوزاد مربوط نباشد. البته گاهی اوقات این امر می‌تواند به این دلیل باشد که کودک در این دوران بارها اشیا و وسایل مختلف را در دهان خود قرار می‌دهد و این امر منجر به ورود میکروب‌ها و ناخالصی‌ها به بدن کودک می‌شود.
دکتر فائزه فتوحی

مراحل دندان درآوردن نوزاد می‌تواند تجربه ناخوشایندی برای کودک باشد، اما اگر کودک بسیار ناراحت است، می‌توانید با دندانپزشک اطفال مشورت کنید.

منابع: https://drfaezehfotouhi.com/symptoms-of-teething-in-children/