بارون درختنشین روایتگر آن نوع از انسانهایی است که ارادهٔ آهنین دارند و برابر هیچکس و هیچ چیز سر فرو نمیآورند. اینکتاب سرگذشت پسری به نام بیاجیو است که بعد از یک نزاع خانوادگی تصمیم میگیرد برای همیشه بر روی درخت زندگی کند وهیچگاه پا برزمین نگذارد و از همین رو ملقب به بارون درختنشین میشود.
روای داستان کوزیمو برادر بیاجیو است. دیگر اعضای این خانواده اشرافی را پدر و مادر و یک خواهر تشکیل میدهند، همچنینیک کشیش و عموی ناتنی خانواده نیز با آنها زندگی میکنند. هر یک از این اشخاص نمایندهٔ یک نوع تفکر و گروه اجتماعیهستند که به فراخور داستان با زندگی بارون و برادرش گره میخورند.
بارون به تدریج روی درختان خانه و زندگی فراهم میکند، حتی از طریق جنگل و شاخهی بهم پیوستهٔ درختان به سفر میپردازد وکمکم مردم شهرش او را به عنوان یک عضو اجتماع که هرگز از درخت پایین نخواهد آمد میپذیرند.
ایتالو کالوینو با قلمی جذاب و خواندنی سعی دارد در خلال روایت داستان زندگی بیاجیو به وقایع مهم تاریخی که اروپا رادستخوش تغییر و تحول کردهاند نیز اشاره کند.
بارون درختنشین بههمراه کتابهای «شوالیه ناموجود» و «ویکنت دو نیم شده» سهگانهی «نیاکان ما» را تشکیل میدهند.