آیا میدانستید که تعداد زیادی از افرادی که با بیماریهای قلبی مادرزادی (CHD) متولد میشوند، اکنون به لطف پیشرفتهای پزشکی، به دوران بزرگسالی میرسند؟ این افراد برای حفظ کیفیت زندگی و پیشگیری از عوارض طولانیمدت، نیاز به یک برنامه مراقبتی دقیق و مادامالعمر دارند.
پیگیری منظم مهمترین بخش مراقبت از بیماران قلبی مادرزادی بزرگسال است، حتی اگر در کودکی جراحی موفقیتآمیزی داشتهاند.
معاینات دورهای: ویزیتهای منظم نزد متخصص قلب بزرگسالان با تخصص در CHD (ACHD Specialist) برای بررسی وضعیت قلب و عروق، ارزیابی عملکرد ترمیمهای قبلی و غربالگری عوارض احتمالی حیاتی است.
تصویربرداری و آزمایشهای منظم: انجام دورهای آزمایش خون، نوار قلب (ECG)، اکوکاردیوگرافی، و در صورت نیاز MRI یا کاتتریزاسیون، برای رصد دقیق تغییرات ضروری است.
مراقبتهای خانگی نیز بخش بسیار مهمی از روند مراقبت های بیماران قلبی مادزادی است که کیفیت زندگی بیمار را به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. در خانه، خانواده و بیمار نقش کلیدی در پیگیری وضعیت سلامتی، پیشگیری از عوارض و بهبود سلامت کلی دارند. رعایت نکات زیر، میتواند به حفظ سلامت بیمار و جلوگیری از مشکلات جدی کمک کند. (دکتر رامتین رضایی کلانتری)
نکات مهم زیر در مراقبت های بیماران قلبی مادزادی در خانه باید رعایت شود:
پیروی دقیق از داروهای تجویزی
مراقبت از تغذیه
فعالیت بدنی مناسب
مراقبت از بهداشت دهان و دندان
مدیریت استرس و آرامش روانی
آموزش علائم هشداردهنده
رعایت بهداشت و پیشگیری از بیماریهای عفونی
داشتن یک سبک زندگی قلبدوست، به قلب شما کمک میکند تا بهتر کار کند و خطر ابتلا به سایر بیماریهای قلبی-عروقی (مانند فشار خون و چربی خون بالا) را کاهش میدهد.
تغذیه در بیماری های مادرزادی قلبی در سنین پائین، نیازمند برنامهریزی دقیق برای تأمین کالری، پروتئین و مواد مغذی ضروری است. این رژیم باید فشار بر قلب را کاهش داده و رشد و نمو را حمایت کند. اصول کلی تغذیه شامل مصرف غذاهای غنی از کالری، کمنمک و سرشار از مواد مغذی است.
افزایش کالری: بیماران CHD اغلب به کالری بیشتری (تا ۱.۵ برابر حالت عادی) نیاز دارند، بهویژه پس از جراحی.
پروتئین باکیفیت: منابع مانند مرغ، ماهی، تخممرغ و حبوبات برای رشد و ترمیم بافتها ضروری هستند.
چربیهای سالم: روغن زیتون و آووکادو برای تأمین انرژی بدون افزایش کلسترول مناسباند.
محدودیت سدیم: مصرف نمک باید به کمتر از ۱۵۰۰ میلیگرم در روز محدود شود تا از احتباس مایعات جلوگیری شود.
تغذیه در بیماری های مادرزادی قلبی باید به گونهای تنظیم شود که قلب تحت فشار اضافی قرار نگیرد، انرژی و مواد مغذی لازم برای رشد تأمین شود و عوارض بیماری کاهش یابد. بیماران مبتلا به CHD، بهویژه کودکان، اغلب به دلیل افزایش مصرف انرژی ناشی از کار سختتر قلب، نیاز به کالری بیشتری دارند. رژیم غذایی مناسب میتواند از احتباس مایعات، افزایش وزن غیرطبیعی و فشار خون بالا جلوگیری کند.۲. فعالیت بدنی و ورزش (منبع: دکتر رامتین رضایی کلانتری)
فعالیت بدنی بخش مهمی از زندگی سالم است، اما سطح و نوع آن باید حتماً توسط متخصص قلب تعیین شود.
مشاوره پزشکی: قبل از شروع هر برنامه ورزشی، حتماً با پزشک خود مشورت کنید تا محدودیتهای شما مشخص شود.
ورزشهای هوازی: اغلب ورزشهای هوازی سبک تا متوسط مانند پیادهروی، شنا یا دوچرخهسواری توصیه میشوند.
پرهیز از ورزشهای سنگین: در برخی موارد، ورزشهای رقابتی شدید یا فعالیتهایی که نیاز به تحمل فشار بالا دارند، ممکن است خطرناک باشند.
بسیاری از بیماران CHD برای کمک به عملکرد بهتر قلب، کنترل ریتمهای غیرعادی (آریتمی) یا جلوگیری از لخته شدن خون، نیاز به داروهای خاص دارند. داروهای خود را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و هرگز بدون مشورت با پزشک آن را قطع یا تغییر ندهید.
برخی از نقایص قلبی یا ترمیمهای جراحی، فرد را در معرض خطر عفونت پوشش داخلی قلب (آندوکاردیت عفونی) قرار میدهند.
بهداشت دهان و دندان: مهمترین راه پیشگیری، حفظ بهداشت کامل دندانها و لثهها و مراجعه منظم به دندانپزشک است.
پروفایلکسی آنتیبیوتیکی: در موارد خاص (مانند قبل از برخی اقدامات دندانپزشکی یا جراحیها) ممکن است نیاز به مصرف آنتیبیوتیک پیشگیرانه (پروفایلکسی) با تجویز پزشک باشد.
کنترل سایر عوامل خطر مانند ترک کامل سیگار و الکل، کنترل قند خون در افراد دیابتی، و حفظ وزن مناسب به شدت توصیه میشود.
قلب شما یک ساختار منحصر به فرد است و نیاز به مراقبت منحصر به فرد دارد. با مدیریت فعال و پیگیری مداوم با تیم تخصصی، میتوانید از یک زندگی طولانی و پربار لذت ببرید.
