زمان، از ارزشمندترین سرمایه های هر دانش آموز به شمار می رود. استفاده از زمان باعث می شود که دانش آموزان، عملکرد بهتری داشته باشند، مسیر پیشرفت را در پیش بگیرند و بین درس و تفریح، تعادل برقرار کنند. دانش آموزان زمانی درکِ درستی از زمان پیدا می کنند که بتوانند برای خودشان برنامه ریزی، و قدم به قدم، بر اساس آن برنامه ریزی عمل کنند؛ در نتیجه، برنامه ریزی و مدیریت زمان، از مهم ترین مهارت های هر دانش آموز به شمار می رود. در این بین، جا ماندن از برنامه، از معضلات پیش روی دانش آموزان است؛ اما راه هایی هم برای دوری از آن وجود دارد. در این مطلب، خواهیم گفت که دانش آموزان چگونه می توانند برنامه ریزی، و براساس آن نیز عمل کنند. با دانیون همراه باشید.
چگونه از برنامه عقب نمانیم؟
دانش آموزان برای اینکه بتوانند طبق برنامه پیش بروند و به کارها و درس هایشان برسند، باید یک برنامه ریزی منطقی انجام دهند و به آن پایبند باشند. دانش آموزان به مهارت هایی نیاز دارند که بتوانند برنامه شان را مدیریت، کارهایشان را سازمان دهی، و از زمانشان به نحو احسن استفاده کنند. دانش آموزان باید بدانند که عقب انداختنِ کارها و ایجادِ وقفه در برنامه، ممنوع است. دانش آموزانی که مهارت ضعیفی در مدیریت زمان دارند، کارهایشان عقب می افتد، از برنامه جا می مانند و در نهایت، آسیب می بینند. این معضلِ جا ماندن از برنامه، بر موفقیت تحصیلی و شخصی دانش آموزان تاثیر منفی می گذارد.
و اما چگونه از برنامه عقب نمانیم؟ در ادامه، برخی از راهکارهای طلایی برای جلوگیری از جا ماندن از برنامه را برایتان خواهیم گفت.
1. مدیریت زمان
مهارت های مدیریتی را در خود تقویت، و ضعف های مدیریتی تان را شناسایی کنید؛ به عنوان مثال، مواردی را که در لیستِ کارهای روزانه می نویسید، اولویت بندی کنید؛ در غیر این صورت، برنامه ریزی تان کارآمد نخواهد بود؛ به علاوه، توجه داشته باشید که برنامه ریزی تان باید منطقی باشد و نباید آن‌قدر سنگین باشد که زمان کافی برای انجام آن نداشته باشید و در نهایت، سرخورده شوید و کارهای مهم تان روی هم انباشته شود.
در مورد عواقب به تعویق انداختنِ برنامه، مطالعه کنید. اگر این ضعف را دارید، به دنبال دلیل آن باشید و تحقیق کنید چرا خودتان و دیگران در انجام برنامه ها تعلل می کنید و آن ها را عقب می اندازید. آیا در مدیریت زمان مشکل دارید؟ آیا نمی توانید اهداف یا کارهای خود را اولویت بندی کنید؟ شاید هم حجم کارها یا پیچیدگی و دشواری شان باعث می شود که سردرگم شوید!
در ضمن، باید بیاموزید که زمان مورد نیاز برای انجام هر کاری را تخمین بزنید، سپس برنامه ریزی کنید. اگر زمان تقریبی را تخمین نزنید، با مشکل رو به رو می شوید و برنامه ریزی تان بر هم خواهد خورد. اگر در انجام این کار ماهر شوید، از عهدۀ برنامه ریزی های بلند مدت نیز بر خواهید آمد. باید آن قدر در مدیریت زمان و برنامه ریزی کردن ماهر شوید که بتوانید مدیریت یک پروژۀ گروهی یا هر کار گروهی دیگری را نیز بر عهده بگیرید.
2. دفتر برنامه ریزی
دفتر برنامه ریزی به شما کمک می کند تا در مسیر برنامه ریزی تان پیش بروید. این دفتر، برنامه ها و اهدافِ کوتاه مدت و بلند مدتِ شما و تاریخ و نمره هایتان را در بر می گیرد. با توجه به این برنامۀ کلی، می توانید برنامه ریزی دقیقی انجام دهید و طبق آن عمل کنید. این دفتر، بسیار جامع و گسترده است؛ به عنوان مثال، باید به طور دقیق در آن بیان کنید که قرار است یک هفته مانده به امتحان ریاضی (و امتحانات دیگر)، کدام نکات و کدام قسمت های کتاب یا جزوه را مرور کنید.
در ابتدای کار، این دفتر برنامه ریزی باید به طور مرتب توسط والدین یا معلم ها بررسی شود؛ اما رفته رفته، خودتان می توانید امور را به دست بگیرید.
3. تقسیم کارها به قسمت های مختلف
نکتۀ پر اهمیت این است که باید یاد بگیرید، چگونه اهداف و برنامه های بلندمدت خود را به چند قسمت تبدیل کنید و مرحله به مرحله، به انجام آن ها بپردازید؛ به عنوان مثال، انجام یک پژوهش تاریخی را بدین ترتیب می توان مرحله بندی کرد:
· شنبه: به کتابخانه می روم و منابع مورد نیاز را تهیه می کنم.
· یکشنبه: کار را شروع می کنم و اولین پیش نویس را تهیه می کنم.
· دوشنبه: پیش نویس را به طور دقیق می خوانم و اشتباهاتش را تصحیح می کنم.
· سه شنبه: آخرین دست نوشته هایم را اصلاح می کنم.
· چهارشنبه: پروژه را به مدرسه می برم و تحویل معلمم می دهم.
بدین ترتیب، یاد می گیرید چگونه برای انجام پروژه های سنگین تر برنامه ریزی کنید و آن ها را مرحله به مرحله انجام دهید، بدون اینکه اذیت شوید یا انجام همۀ کارها را برای یکی دو روز بگذارید؛ همچنین باید تقویم داشته باشید تا همۀ تاریخ ها و مراحل کار را روی آن مشخص کنید. می توانید روزهای مهم را با رنگ های خاص مشخص، و به طور مرتب، تقویم را اصلاح کنند.
یادتان باشد وقتی کارتان به اندازه ای سنگین است که به چندین مرحله تقسیم می شود، باید یک چک لیست تهیه، و مراحل مختلف را روی آن مشخص کنید تا مسیر را در میانۀ راه گم نکنید. این چک لیست تا آخر کار همراهتان است و استرس را از شما دور می کند. اهداف بلندمدت خود را روی تقویم مشخص کنید و اهداف کوتاه مدت را در برنامه ریزی روزانه تان یادداشت کنید.
4. برنامه ریزی کنید
برنامه ریزی روزانه را هرگز از یاد نبرید. اولویت های خود را مشخص کنید و برنامه تان را بر اساس اهمیت آن ها بچینید. به یاد داشته باشید که هنگام برنامه ریزی نباید کمال‌گرا باشید، بلکه باید واقع گرا باشید. باید بدانید که اگر در برنامه ریزی، ایده آل گرا باشید و برنامه تان سنگین باشد، از برنامۀ خود جا خواهید ماند و در نهایت، استرس به سراغتان خواهد آمد و یادگیری و پیشرفت تان مختل خواهد شد. باید یاد بگیرید که در خانه و مدرسه، بر اساس برنامه عمل کنید؛ همچنین تجربیاتِ خودتان را در اختیار دانش آموزان قرار دهید. آن ها از شنیدن این تجربیات لذت می برند و آن ها را به کار خواهند بست!
