آیا تا به حال برایتان پیش آمده که وارد اتاق شوید و اصلاً یادتان نیاید چرا وارد اتاق شده اید و قصد انجام چه کاری را داشته اید؟ آیا پیش آمده که یک مطلب درسی یا غیر درسی را بخوانید؛ اما کمی بعد، اصلاً نتوانید آن را به خاطر بیاورید؟ یا اینکه اسم همکلاسی جدیدتان را فراموش کنید؟ در این مواقع، یا استرس به سراغ آدم می آید یا اینکه احساس می کنیم کندذهن و حواس پرت شده ایم؛ اما نگران نباشید، چرا که همۀ این ها به حافظۀ کوتاه مدت مربوط می شود! حافظۀ کوتاه مدت، نقش مهمی در عملکردِ ما در جهان اطراف‌مان دارد؛ اما این حافظه، محدودیت هایی دارد. شناختِ حافظۀ کوتاه مدت، به شما، به عنوان دانش آموز، کمک می کند با نحوۀ ثبتِ مطالب در ذهنتان آشنا شوید. اگر محدودیت های حافظۀ کوتاه مدت را بشناسید، خواهید دانست که مطالب را چگونه باید بخوانید که به حافظۀ بلند مدت‌تان منتقل شود. در این مطلب، از حافظۀ کوتاه مدت، محدودیت های آن و نحوۀ تقویتِ آن خواهیم گفت. با دانیون همراه باشید.
انواع حافظه
من یک دانش آموز هستم. از آنجایی که نحوۀ به یاد سپردنِ مطالب درسی برایم چالش برانگیز بود، سعی کردم مطالبی را در مورد حافظۀ انسان بخوانم تا بتوانم از این طریق، یادگیری ام را دگرگون کنم. در اینجا قصد دارم اطلاعاتم را در مورد حافظۀ کوتاه مدت، نحوۀ تقویت آن و چگونگی انتقال اطلاعات به حافظۀ بلند مدت، در اختیار شما نیز قرار دهم. قبل از هر چیزی باید بگویم که به طور کلی، حافظۀ انسان از سه قسمت تشکیل می شود: " حافظۀ حسی، حافظۀ کوتاه مدت و حافظۀ بلند مدت." این سه نوع حافظه، ظرفیت های متفاوتی دارند و دوام اطلاعات در هر کدام متفاوت است.
حافظۀ کوتاه مدت چیست؟
و اما حافظۀ کوتاه مدت چیست؟ حافظۀ کوتاه مدت، که آن را حافظۀ فعال یا حافظۀ اولیه هم می نامند، همان اطلاعاتی است که در لحظه، از آن ها آگاهیم یا به آن ها فکر می کنیم. محتوای حافظۀ کوتاه مدت، همان طور که از اسمش پیداست، دوام زیادی ندارد و اگر تکرار نشود، سریع از یادمان می رود؛ در ضمن، ظرفیتِ آن نیز محدود است و حداکثر 9 مورد را می تواند در خودش نگه دارد؛ در نتیجه، باید یادمان باشد که هر چیزی را در مدرسه می آموزیم، باید با تمرین و تکرار از حافظۀ کوتاه مدت‌مان به حافظۀ بلند مدت‌مان بفرستیم.
محدودیت های حافظۀ کوتاه مدت
و اما حافظۀ کوتاه مدت چه محدودیت هایی دارد؟ درواقع، بیشتر اطلاعاتی که در حافظۀ کوتاه مدت ما ذخیره می شود، ظرفِ 20 تا 30 ثانیه از بین می روند؛ اما تکنیک تکرار، از این فراموشی جلوگیری می کند. برخی اطلاعات تا یک دقیقه هم در ذهن می مانند؛ اما بیشتر آن ها ظرف چند ثانیه از بین می روند. بگذارید یک مثال بزنم: حتماً تا به حال سعی کرده اید شماره تلفنی را حفظ کنید؛ اما می بینید که چند دقیقه بعد، شماره تلفن اصلاً یادتان نمی آید. دوام بقیۀ اطلاعات در حافظۀ کوتاه مدت نیز به همین شکل است. بدون تکرار پی در پی، اطلاعات در ذهنتان نمی ماند. اگر می خواهید که اطلاعات، مدت زمان بیشتری در ذهنتان باقی بماند، می توانید آن را در ذهنتان یا با صدای بلند، چند بار تکرار کنید.
یکی دیگر از محدودیت های حافظۀ کوتاه مدت، ظرفیتِ محدود آن است. به خوبی می دانیم که حافظۀ کوتاه مدت، حداکثر ظرفیتِ 9 موضوع را دارد و هر اطلاعات جدیدی هم که وارد این حافظۀ محدود شود، به سرعت جایگزین اطلاعات قدیمی تر می شود؛ در ضمن، یادتان باشد که امکان تداخل اطلاعات در حافظۀ کوتاه مدت بسیار زیاد است. من به خوبی می دانم که تمرین و تکرار باعث می شود که اطلاعات از حافظۀ کوتاه مدتم به حافظۀ بلند مدت منتقل شوند و در آنجا بمانند؛ به همین دلیل، سعی می‌کنم مطالب درسی و دیگر اطلاعات ارزشمند را به حافظۀ بلند مدت منتقل کنم. در ادامه به شما هم خواهم گفت که این کار را چگونه انجام می دهم.
چگونه می توان اطلاعات حافظۀ کوتاه مدت را به حافظۀ بلند مدت بُرد؟
همان طور که گفتم، ظرفیت حافظۀ کوتاه مدت اندک است و اطلاعات آن نیز به سرعت از بین می رود؛ از این رو، باید اطلاعات مهم را به حافظۀ بلند مدت منتقل کرد؛ اما چگونه می توان اطلاعات حافظۀ کوتاه مدت را به حافظۀ بلند مدت بُرد؟ در این میان چه اتفاقی رخ می دهد؟ در ادامه، دو تکنیکی را که برای انتقال اطلاعات و مطالب از حافظۀ کوتاه مدت به حافظۀ بلند مدت استفاده می کنم، خواهم گفت.
1. تقطیع (chunking)
راه های زیادی برای این انتقال وجود دارد. یکی از این روش ها، تقطیع (chunking) نام دارد. من همیشه از این تکنیک استفاده می کنم. تقطیع به این معناست که اطلاعات را به قسمت های مختلف تقسیم کنیم تا یادگیری، آسان تر شود.
2. تکرار و تمرین
وقتی می خواهم برای امتحان درس بخوانم، از تکنیک تکرار و تمرین استفاده می کنم. در این روش، به جای اینکه اطلاعات و مطالب را یک یا دو بار مرور کنم، چندین بار می خوانم تا به خوبی در ذهنم جای گیرند.
تقویت حافظۀ کوتاه مدت
درست است که حافظۀ کوتاه مدت محدودیت های زیادی دارد؛ اما همین حافظۀ محدود را هم می توان تقویت کرد. من در مورد تقویت حافظۀ کوتاه مدت مطالعه کرده ام و از این روش ها برای تقویتِ حافظۀ کوتاه مدتم استفاده می کنم.
· تغذیۀ مناسب
به خوبی می دانم که تغذیۀ مناسب، تاثیر شگفت انگیزی بر حافظۀ ما دارد. همیشه غذاهای سالم می خورم و از مصرفِ شکرِ سفید و غذاهای فرآوری شده دوری می کنم؛ در ضمن، می دانم که شکلات تلخ، زنجبیل و کافئین باعث بهبود حافظه می شوند. همیشه ، به اندازۀ کافی آب می نوشم و بدنم را هیدراته نگه می دارم. این کار تاثیر زیادی روی حافظه دارد.
· خواب کافی
به خوبی می دانم که میزان و کیفیت خواب، تاثیر شگرفی بر حافظۀ کوتاه مدتم دارد؛ به همین دلیل، همیشه به موقع و به اندازۀ کافی می خوابم و تاثیر آن را بر تقویت حافظه ام احساس می کنم. می دانم که روزانه 8 ساعت خواب برای عملکرد حافظه ضروری است.
· ورزش
برنامۀ ورزشی منظم دارم. به خوبی می دانم که ورزش، استرس را از من دور می کند و باعث می شود ذهنم عملکرد بهتری داشته باشد؛ در ضمن، می دانم قدم زدن در طبیعت، حتی پارک های سرسبز، می توانند سبب آرامش ذهن و تقویت حافظۀ کوتاه مدت شود. اگر وقت یا انرژی انجام ورزش های پرتحرک را نداشته باشم، به سراغ یوگا می روم. این ورزش بسیار آرامش بخش است و تاثیر شگرفی بر حافظه و یادگیری ام دارد.
· مکمل
مکمل های مناسب مصرف می کنم تا ویتامین ها و مواد معدنی در بدنم تامین شوند و هیچ اختلالی در یادگیری و حافظه ام ایجاد نشود. به خوبی می دانم که امگا 3 و کورکومین تاثیر شگفت انگیزی روی عملکرد حافظه دارند؛ از این رو، سعی می کنم آن ها را در رژیم غذایی ام بگنجانم.
ما را در اینستاگرام دنبال کنید: dunion.app
سایت ما: dunion.ir
