زمانی که صحبت از منتور و ویژگی‌هایی آن می‌شود، کلمات مترادف متعددی به ذهن می‌رسد. افرادی که موقع مقابله با مشکل به دنبال مشورت آنها هستید و از آنها کمک می‌خواهید، به طور حتم با معلم، دبیر، مربی و مشاور تفاوت دارد. استفاده از منتور یکی از راه‌های مناسب و کارآمد برای یادگیری یک مهارت است. منتور در حالی که به فرد منتی یاد می‌دهد، می‌تواند در فرایند منتورینگ نیز دانسته‌های خود را مرور کرده و درک بهتری نسبت به آنها پیدا کند. در اکوسیستم‌های استارتاپی، وجود منتور به یک لازمه تبدیل شده است. اما این مفاهیم شاید برای برخی افراد، همچنان ناآشنا باشند. برای فعالیت در اکوسیستم‌های استارتاپی بهتر است با این مفاهیم آشنا شوید؛ پس با ما همراه باشید.
در هر زمینه کاری، مخصوصا استارتاپی، افرادی وجود دارند که می‌توانند یک فرد تازه وارد، نیمه حرفهای و حرفهای را در انجام فرایند کارها راهنمایی کنند. به چنین افرادی که دانش تخصصی بالایی دارند و می‌تواند یک فرد کارآموز را راهنمایی کنند، منتور گفته می‌شود. شاید جالب باشد بدانید که منتور پیشینه تاریخی در یونان باستان دارد. واژه منتور از داستان معروف ادیسه و هومر متولد شده است. منتور می‌تواند در برخی شرکت‌ها برای کارآموزان و کارمندان جدید به کار مشغول شود.
نیروهای کار، سرمایه اصلی یک سازمان هستند و هیچ چیزی مهم‌تر از رفع اشکالات و سوالات آنها وجود ندارد. نیروهای کار تاثیر مستقیمی در موفقیت یا شکست یک استارتاپ دارند. برای این که هر فرد در زمینه کاری خود بتواند بهترین عملکرد را از خود نشان دهد بهتر است از منتور استفاده کند. به همین دلیل وجود منتور در اکوسیستم استارتاپی یک نعمت است. منتور سعی می‌کند تا کارآموز خود را حمایت کند و بهترین راه برای مقابله با مشکلات را به او نشان دهد. به همین دلیل منتی‌ها زمانی که با یک مشکل مواجه می‌شوند، در اولین وهله به سراغ منتور خود می‌روند.
جستجو در اینترنت و استفاده از تخصص دیگر افراد ماهر در یک زمینه هر چند می‌تواند تاثیر زیادی در حل مشکلات و سوالات افراد داشته باشد، اما منتور با رویکرد دیگری می‌تواند سوالات منتی را پاسخ دهد. حمایت و تشویق منتور می‌تواند یکی از بهترین مزیت‌های این رابطه باشد. استفاده از تجارت منتور می‌تواند منتی را در نحوه انجام کارها و پیش آمد‌های احتمالی مطلع سازد.
منتور هرچند یک پیشینه تاریخی دارد، اما مفهوم جدیدی در دنیای استارتاپی پیدا کرده است. منتورینگ به کاری گفته می‌شود که منتور و منتی انجام می‌دهند. همان طور که گفتیم، نمی‌توان منتور و منتورینگ را با مشاوره، راهنمایی، تدریس و سوال پرسیدن یکی دانست؛ چرا که منتورینگ رابطه عمیق‌تری را بین منتور و منتی توصیف می‌کند. به همین خاطر بهتر است بیشتر به مفهوم این عبارت بنگریم.
شاید در دهه‌های پیش، رییس یک بخش یا شرکت وظیفه راهنمایی کارکنان تازه وارد را بر عهده داشتند. به همین ترتیب، افرادی که به عنوان کارآموز یا کارمند وارد محیط کاری می‌شدند، از مدیر و رییس برای آشنایی با نحوه کار در آن مجموعه سوال می‌پرسیدند؛ اما با پیشرفت محیط استارتاپی و اکوسیستم آن، منتور معنی دیگری پیدا کرده است. منتورینگ رابطه‌ای است که فرد منتور در آن به فرد منتی مشاوره می‌دهد، او را تشویق و از او حمایت می‌کند و به سوالات او با تجربه خود بهترین پاسخ را می‌دهد. به طور حتم افرادی که در یک حوزه تازه وارد هستند، به خوبی می‌توانند از منتورینگ استفاده کنند.
منتورینگ یک رابطه نزدیک را به وجود می‌آورد و شباهتی به رابطه رییس و کارمند ندارد. در این فرایند، نیاز نیست منتور بهترین فرد یک حوزه باشد، اما بهتر است منتور تجربه قابل قبولی در آن زمینه داشته باشد. منتورینگ همان‌طور که به کارآموز در یاد گرفتن و شوق پیدا کردن کمک می‌کند، به منتور نیز می‌تواند در درک بیشتر آن کار کمک نماید.
همیشه افرادی که به عنوان یک فرد تازه وارد فعالیت می‌شوند، غرور کاذبی پیدا می‌کنند. افرادی که سعی کنند در یک مسیر بدون راهنمایی و مشاوره جلو بروند، هرچند می‌توانند به موفقیت برسند، اما مسیر آنها طولانی‌تر و دشوارتر خواهد بود. اکوسیستم‌های استارتاپی به حد کافی مشکلات و چالش‌های مخصوص به خود را دارد و به همین خاطر بهتر است کار را بیشتر از این برای خود سخت نکنید. برخلاف تصور افراد، استفاده از منتور و منتورینگ، نقطه ضعف شما نخواهد بود. بیل گیتس را در نظر بگیرید که سال‌ها به عنوان ثروتمندترین فرد دنیا شناخته می‌شد.
بیل گیتس، موسس مایکروسافت و یکی از ثروتمندترین افراد دنیا، در فرایند کاری خود، همیشه از تجربه‌های وارن بافت استفاده کرده است. وارن بافت سرمایه گذار، اقتصاددان و یکی از تاثیرگذارترین افراد در بازار سرمایه است. استفاده گیتس از توصیه‌ها و راهنمایی‌های وارن بافت باعث شد تا او به فرد موفق امروزی تبدیل شود. در واقعیت، وارن بافت به عنوان منتور بیل گیتس شناخته می‌شود. جالب است بدانید که وارن بافت و بیل گیتس همچنان رابطه نزدیکی با یکدیگر دارند و بیل گیتس او را یکی از صمیمی‌ترین دوستان خود می‌داند. در فضایی که یکی از موفق‌ترین افراد با منتورینگ توانسته به جایگاه فعلی خود دست پیدا کند، استفاده افراد دیگر از منتورینگ را می‌توان یک انتخاب صحیح و درست دانست.
منتورینگ را می‌توان در برخی مواقع، به عنوان یک لازمه دانست؛ چرا که تاثیر مستقیمی روی موفقیت و شکست یک استارتاپ دارد. به همین دلیل بهتر است اگر در حوزه کاری خود با مشکل مواجه هستید، از یک منتور باتجربه استفاده کنید.
تا به این جای کار شاید کامل متوجه شده باشید که منتی به چه فردی گفته می‌شود. منتی فردی است که منتور با آن در ارتباط بوده و تجربه خود را در اختیار آن قرار می‌دهد. منتی می‌تواند کارآموز یا کارمند جدید یک شرکت باشد. افرادی که به تازگی وارد حوزه کاری می‌شوند، می‌توانند از رابطه منتورینگ استفاده کرده و به عنوان منتی فعالیت کنند. منتی در مواقعی که شوق و هیجان خود برای ادامه را از دست می‌دهد، می‌تواند از نصیحت‌ها و حرفهای منتور خود برای ادامه راه استفاده کند.
در رابطه منتورینگ، منتی نقش دانش آموزی و منتور نقش معلم را خواهد داشت، هر چند این رابطه تفاوت زیادی با رابطه شاگرد و معلم دارد.
بهتر است بدانید که منتورینگ یک رابطه دو طرفه است. هر چند منتی بیشترین استفاده را از این رابطه خواهد بود، اما منتور نیز می‌تواند از این رابطه جذاب برای پیشرفت قابلیت‌های خود استفاده کند. زمانی که در یک شرکت یا استارتاپ مشغول به کار می‌شود، به طور حتم با سوالات زیادی مواجه هستید و شاید از روند کاری آن جا مطلع نباشید. منتور فردی خواهد بود که به شما روند کار را یاد می‌دهد و تجربه‌هایش را به شما می‌گوید تا بهترین راه را برای روبرویی با چالش‌ها انتخاب کنید.
زمانی که یک فرد معتمد و باتجربه را در کنار خود داشته باشید، به راحتی می‌توانید کارهای خود را به پیش ببرید. هرچند منتورینگ می‌تواند مزایای فوق العاده‌ای داشته باشد، اما منتور می‌تواند برای انتخاب منتی، شرایط خاصی را تعیین کند. چرا که منتور قرار است زمان و تجربه خود را در اختیار منتی بگذارد، به همین دلیل سعی خواهد کرد تا سخت گیری‌های در انتخاب منتی به کار بگیرد. از این مفاهیم و اتفاقات که بگذریم، بهتر است با چند مزیت اصلی و مهم منتورینگ آشنا شوید.
منتی یک فرد کم تجربه است. هرچند اگر یک حرفهای در زمینه کاری خود باشید، همچنان چیزهایی وجود دارد که شما نمی‌دانید و افراد حرفه‌ای‌تر از شما وجود دارند. اگر فرد عاقلی باشید، همیشه به دنبال یاد گرفتن خواهید بود. در اکوسیستم استارتاپی، چه بهتر که از یک فرد باتجربه استفاده کنید. فرد باتجربه تقریبا اکثر راه‌های پیش روی شما را طی کرده و بهترین راه برای رسیدن به نتیجه مورد نظر را می‌داند. خود منتور نیز به احتمال زیاد، روزی در جایگاه شما قرار داشته است. وی با فرایند کاری غریبه بوده تا با مشکلات و چالش‌های مختلفی مواجه شده است. این فرایند بیشتر به افراد مبتدی و نیمه حرفهای توصیه می‌شود، چرا که افراد حرفهای بهتر می‌توانند خود را رشد و توسعه دهند.
منتور علاوه بر این که شما را تشویق می‌کند و در حل مشکلات به شما کمک می‌رساند، می‌تواند به توسعه و رشد شما در فضای کاری نیز کمک کند. با دانستن پیچ و خم‌های محیط کاری با سرعت بیشتری می‌توانید خود را به جایگاه‌های بهتری رسانده و باعث رشد کسب و کار شوید.
دوستی یکی از مهم‌ترین رابطه‌های اجتماعی است. مثال بیل گیتس و وارن بافت را به یاد بیاورید. رابطه که در ابتدا با نام منتورینگ شروع شده بود، امروز به یکی از رابطه‌های دوستی بلند مدت تبدیل شده است. این رابطه می‌تواند تاثیر زیادی در زندگی شخصی نیز داشته باشد. چرا که افراد سعی می‌کنند منتور و منتی خود شخصیت نزدیکی به آنها داشه باشد. کارفرمایان و رییس شرکت‌ها نیز زمانی که برای یک فرد منتور تعیین می‌کنند، بهتر است ویژگی‌های شخصیتی منتور و منتی را در نظر بگیرند.
چرا که هر چه شخصیت دو فرد به هم نزدیک باشد، بهتر می‌توانند حرفهای یکدیگر را درک کنند. احتمال قابل توجهی وجود دارد که رابطه منتورینگ شما در صورت موفقیت، به یک رابطه دوستی صمیمانه نیز تبدیل شود. استفاده از یک دوست باتجربه و آشنا با چالش‌های کاری شما، می‌تواند استرس شغلی را تا حد زیادی کاهش دهد. کاهش استرس و داشتن روان بهتر در محیط کاری به طور حتم در کیفیت زندگی افراد تاثیر گذار خواهد بود.
به طور حتم فردی که به عنوان منتور فعالیت می‌کند، تجربه بیشتری دارد. تجربه بیشتر وی از کار با کارفرمایان بیشتر و در محیط‌های کاری متعدد به دست آمده است. زمانی که به دقت به توصیه‌های منتور گوش دهید، به فرد بهتری در زمینه کاری خود تبدیل خواهید شد. تجربه شما افزایش یافته و با پیچ و خم کارها نیز بیشتر آشنا خواهید بود. زمانی که به جایگاه خوبی از نظر دانش و تجربه برسید، منتور می‌تواند شما را با کارفرمایان و شرکت‌های بهتری آشنا سازد.
داشتن یک فرد آشنا با شرکت‌های بزرگ و معروف برای معرفی شما، می‌توان یک مزیت فوق العاده باشد؛ چرا که کارفرمایان و شرکت‌ها اعتماد بیشتری به افراد باتجربه دارند. معرفی شدن شما از طرف یک فرد باتجربه و کاربلد، تاثیر زیادی در افزایش احتمال استخدام شدن شما در آن استارتاپ دارد.
منتوری که انتخاب می‌کنید، در طی سال‌ها فعالیت با افراد متعددی کار کرده و به طور حتم دوستان زیادی در اکوسیستم شما دارد. با ورود به رابطه منتورینگ، علاوه بر این که دوست و منتور باتجربه‌ای به دست می‌آورید، می‌توانید از منتور به عنوان پلی برای دوستی‌های جدید نیز استفاده کنید. شبکه سازی در اکوسیستم استارتاپی تاثیر زیادی در موفقیت‌تان دارد. چه بهتر که بتوانید شبکه سازی خود را از طریق یک فرد باتجربه و موفق انجام دهید. ارتباط سالم و صحیح با منتور می‌تواند تضمینی برای موفقیت آینده شما باشد.
مثل قدیمی را به یاد دارید که دوست را به عنوان آیینه تجسم می‌کند؟ دوست شما باید بتواند عیب‌ها و ایرادتان را به بهترین نحو تذکر دهد و راه حلی برای حل آن بیاندیشد. منتور نیز به عنوان یک دوست در مسیر کاری و حتی زندگی فردی عمل می‌کند. از طرف دیگر، منتور می‌دانید که کدامین رفتارها و راهکردها بهترین نتیجه را در پی خواهد داشت. زمانی که یک کاری را انجام می‌دهید، باید آماده بازخوردهای آن نیز باشید. به طور معمول افراد سعی می‌کنند برای رعایت حال یکدیگر، از جنبه‌های مثبت یک کار حرف بزنند و او را تشویق کنند.
در ادامه بیشتر به این محبث خواهیم پرداخت، اما وظیفه یک منتور این است که صادقانه با شما رفتار کند. پس منتور می‌تواند بازخود مثبت، صحیح و صادقانه‌ای در اختیار شما قرار دهد، حتی اگر این بازخورد منفی باشد. به همین خاطر می‌توانید اشکالات رفتاری و کاری خود را شناسایی کرده و به یک فرد موفق و خوب تبدیل شوید. در فرایندهای کاری، زمانی که می‌خواهید یک نظر یا یک پروژه مانند سایت خرید یوسی را ارائه دهید، منتور در کنار شما خواهد بود تا ایراد آن پروژه را رفع کنید.
اگر دوستانی دارید که در زمینه کاری شما فعالیت می‌کنند، به راحتی می‌توانید با آنها در رابطه با کارتان حرف بزنید. اما اکثر افراد دوستانی دارند که در حوزه‌های کاری متفاوت فعالیت دارند. همین عامل باعث می‌شود تا بعد از یک روز کاری سخت و طولانی، نتوانید در مورد روز خود حرف بزنید، یا حتی درمورد موفقیت‌های خود صحبت کنید. منتور فردی است از جنس شما که در حوزه کاری مرتبط با شما فعالیت می‌کند. داشتن چنین فردی که بتوانید موفقیت‌های خود را به او بگویید و او آن را درک کند، حس بهتری به شما خواهد داد.
به طور حتم هر فردی که در اکوسیستم استارتاپی فعالیت می‌کند، اگر با منتورینگ و مزایای آن آشنا شود، به دنبال یک منتور خواهد بود. اما هر فردی با هر ویژگی‌هایی نمی‌تواند منتور شما باشد. منتور یک سری ویژگی‌های خاص دارد که وجود آنها الزامی است. در رابطه منتورینگ، منتور باید یک سری وظایف خاص را نیز انجام دهد تا این رابطه به درستی پیش برود؛ در غیر این صورت، منتی با شکست مواجه خواهد شد و می‌تواند ضررهای زیادی برای منتی داشته باشد.
به طور خلاصه، وظایف منتور را می‌توان در لیست زیر خلاصه کرد:
همان طور که گفتیم، منتور از جنس متفاوتی است با مربی، دبیر و مشاور تفاوت دارد. منتور با داشتن ویژگی‌های مختلف، می‌تواند افراد متفاوتی در دایره کاری شما باشد. نیازی نیست منتور شما حتما دوست صمیمی یا رییس شرکت باشد؛ از این رو منتورها انواع مختلفی دارند که بهتر است با آنها نیز آشنا شوید. منتور را می‌توان از جنبه‌های مختلفی دسته بندی کرد، ما در این بخش تصمیم گرفته‌ایم تا منتورها را در یک اکوسیستم استارتاپی، بر اساس نحوه رابطه منتورینگ معرفی کنیم.
همان طور که بارها به این مورد اشاره کردیم، منتور شما می‌تواند حتی همکار شما باشد. منتوری که درون سازمان یا شرکت شما فعالیت می‌کند، به طور حتم با چالش‌های محیط کاری و نحوه رفتار در آن فضا آشنا است. منتوری که درون سازمان فعالیت می‌کند، علاوه بر این، وظیفه دارد تا افراد را با اهداف سازمان نیز هم راستا کند. زمانی که در یک شرکت بزرگ فعالیت می‌کنید و بخش کوچکی از کارها را بر عهده گرفته‌اید، شاید دچار تردید شوید که چه نقشی در موفقیت یا شکست شرکت خواهید داشت. در شرکت‌های بزرگ این امر به دفعات اتفاق می‌افتد. کارمندان از نقش خود در سازمان غافل شده و از اهداف آینده سازمان غیرمطلع هستند.
در این مواقع، منتورهای سازمانی کاربرد پیدا می‌کنند. منتور سازمانی به خوبی با افراد بخش‌های مختلف ارتباط برقرار می‌کند و کار آنها را زیر نظر می‌گیرد تا بازخورد مناسبی به آنها بدهد. در این شرایط افراد می‌توانند از اهداف اصلی یک سازمان مطلع شده و به صورت بهتری به فعالیت بپردازند.
همان طور که از نام این نوع منتورینگ پیداست، منتورینگ نظارتی بیشتر به کیفیت کارهای انجام شده یک سازمان خواهد داشت. در رابطه منتورینگ، شاید برخی وظایف منتور کم رنگ‌تر شده و نظارت به نحوه انجام کارها مد نظر قرار بگیرد. به صورتی که پس از بازه‌های زمانی مختلف، منتور نظارتی به بخش مربوطه خود مراجعه می‌کند تا از نتایج به دست آمده مطلع شود. منتور نظارتی بسته به اهداف شرکت می‌تواند نتایج به دست آمده را تحلیل کند و از شکست یا موفقیت کارهای انجام شده اطمینان حاصل نماید.
کار منتورهایی که در رابطه منتورینگ موقعیتی فعالیت می‌کنند سخت و پرچالش خواهد بود. چرا که این افراد باید بتوانند با سرعت بیشتری به موفقیت سازمان کمک کنند. منتورینگ موقعیت در موقعیت‌های خاص و بازه‌های زمانی مورد نیاز به کار گرفته می‌شود. بسته به موقعیتی که شرکت در آن قرار دارد یا اکوسیستم در حال حرکت به سمت آن است، منتورینگ موقعیتی به کار می‌آید. در این موقعیت، منتور سعی می‌کند تا افراد سازمان را برای رسیدن به یک هدف خاص، از برخی تجارب یا دانش‌ها مطلع سازد. هدف این رابطه، بهبود عملکرد یک سازمان و افراد فعال آن است. منتورینگ سازمانی یک مکالمه کوتاه بین منتور و منتی‌ها بر روی یک مسئله مهم و اساسی خواهد بود.
منتورینگ صنعتی دید بزرگی نسبت به یک حوزه کاری دارد. به جای این که منتور در یک حوزه کاری متمرکز راهنما باشد، یک صنعت و حوزه کلی را تحت نظر می‌گیرد. منتورینگ صنعتی یک رابطه بین منتور و منتی است که بر روی مهارت‌های مدیریت شغلی، شناخت مسیرهای شغلی مختلف و اهداف شما متمرکز می‌شود. منتورینگ صنعتی باید با بخش‌های مختلف یک صنعت آشنا باشد تا یک شرکت، سازمان یا یک فرد را وارد حوزه صحیحی کند. این افراد باید بتوانند به خوبی خود را با بخش‌های مختلف تطبیق دهند تا شناخت بیشتری به دست بیاورند. به طور مثال، فرض کنید می‌خواهید وارد حوزه برنامه نویسی شوید اما بین چند حوزه مختلف مانند برنامه نویسی تحت وب، اندروید و iOS مانده‌اید. منتورینگ صنعتی به شما کمک می‌کند تا حوزه برنامه نویسی مناسبی برای خود انتخاب کنید.
منتورینگ که بیشتر از همه در این مطلب به آن اشاره کردیم، منتورینگ در یک زمینه و حرفه خاص است. به طور حتم با خواندن این مطلب با این نوع از منتورینگ بیشتر آشنا هستید. در این نوع منتورینگ، منتور در یک زمینه خاص فعالیت کرده و تجربه خوبی در آن حوزه دارد. پس از این که قصد خود برای ورود به زمینه برنامه نویسی تحت وب را قطعی کردید، می‌توانید منتوری انتخاب کنید که در این زمینه تجربه دارد. منتور شما نیز باید در زمینه برنامه نویسی وب فعالیت کرده باشد تا بهترین راهنمایی‌ها را بکند. منتور شما می‌داند که فعالیت در چه فضا و حوزه‌ای به نفع شما خواهد بود و با استفاده از چه ابزارهایی بهتر می‌توانید به کار خود ادامه دهید؛ در واقع او همچون شتابدهنده عمل کرده و روند پیشرفت و پیشبرد اهداف شما را تسریع می‌کند.
منبع: اکوموتیو - ecomotive.ir
