ارشد که قبول شدم رفتم و فکر میکردم الان یه مشت ربات های عجیب و غریب میذارن جلومون و میگن این یعنی هوش مصنوعی، یا تمام چیزهایی که بلدم دیگه به درد نمیخوره آخه هوش مصنوعی یه چیز عجیبیه که هوش من آدمیزاد بهش نمیرسه و خلاصه داشتم تو ابرا سفر میکردم. ناگهان پرده بر افتاد و دیدم اینا یعنی چه؟
هوش مصنوعی کلا دو قسمت مهم داره: ۱- چجوری آدم خوبی باشیم ۲- چجوری آدم بهینه ای باشیم.
شاید باورتون نشه ولی هوش مصنوعی پیاده سازی هوش طبیعی بود. طریقه آدمیزادی فکر کردن. سالهای سال من وقتی میخواستم برنامه نویسی کنم سعی میکردم مثل آدمیزاد فکر نکنم و مثل کامپیوتر فکر کنم. بعدها که با جاوا آشنا شدم فهمیدم باید مثل یه بچه ۳ ساله فکر کنم که همه کاری میتونه بکنه ولی باید هر مرحله را تک تک براش بگی. این بچه ۳ ساله من یه چیزاییش مثل بچه های واقعی نبود. تجربه نمیکرد، یا نمیگرفت، پیامای مناسب نمیداد، هر دفعه بهتر از دفعه قبل نمیشد و در واقع همیشه ۳ سالش بود. هوش مصنوعی یعنی بزرگ شدن اون بچه ۳ ساله.
حالا متوجه جمله بالا میشم. چجوری آدم خوبی بودن اصل هوش مصنوعیه. آدمی که تجربه کسب کنه و یاد بگیره و بتونه رشد کنه.
هوش طبیعی در طی زمان چیزهای زیادی یاد میگیره. در نتیجه وقتی قراره یه کاری را انجام بده برای دفعه اول خیلی اذیت خواهد شد ولی با تکرار و تمرین میتونه بهتر و بهتر بشه.
درست کردن نیمرو را در نظر بگیرید:
دفعه اول فقط میدونیم باید تخم مرغ شکسته بشه و ریخته بشه توی روغنی که توی ماهیتابه روی گازه همراه با نمک.(الگوریتم اصلی را میدونیم)
احتمالا در شکستن تخم مرغ مشکل خواهیم داشت. یا نمیدونیم که روغن باید چقدر داغ باشه یا چقدر نمک اضافه کنیم. حرارت زیر ماهیتابه هم قطعا تنظیم نیست.(وضعیت اولیه در شرایط کاملا اتفاقی)
نمک میریزیم و یادمون میمونه چقدر ریختیم.(خاطره) بعد نیمرو را میخوریم. ۳ حالت داریم: شوره که دفعه بعد کمتر نمک میزنیم، بی نمکه که دفعه بعد بیشتر نمک میریزیم و مناسبه که این وضعیت را حفظ میکنیم. این مرحله را اینقدر تکرار میکنیم و به خاطره میسپاریم تا اتفاق خوشمزه ای که میخوایم بیفته.(کسب تجربه با تکرار با استفاده از خاطره)
تخم مرغ را محکم میزنیم به گوشه گاز و میشکنه و میریزه بیرون. دفعه بعد میزنیم کنار ماهیتابه و روغنا میریزه بیرون و تخم مرغ نمیشکنه. دفعه بعد با قاشق میشکنیمش و یه اتفاق دیگه میفته. میریم فیلم میبینمیم و میفهمیم که ۲ تا تخم مرغا به هم میزنیم تا یکیش بشکنه ولی خب مشکل تخم مرغ آخر همچنان باقیه. شاید باورتون نشه ولی همه ما تمام این مراحلا در طی زمانی انجام دادیم و باعث تغییر در نگرش ما شده و الان در بهینه ترین روش ممکن تخم مرغ را میشکنیم و جایی نمیریزیمش. ما بارها و بارها الگوریتمها و روشهای مختلف را تست کردیم و در نهایت روش خوب را انتخاب کردیم. و شاید باورتون نشه که این کار همچنان هم ادامه داره و ما هنوز داریم الگوریتمهای بهتر را کشف میکنیم و الگوریتمهای قبلی را بهینه میکنیم.(بهینه سازی)
این داستانها در مورد دمای روغن یا میزان حرارت اجاق و اضافه کردن ادویه های دیگه هم صادقه. و خلاصه بگم که ساختار هوش طبیعیه شما با درست کردن نیمرو به عنوان یک مسئله رفتار میکنه و در طی زمان یاد میگیره و انجامش میده(تجربه)
منظورم از لحاظ اخلاقی و منش و اینها نیست. اون مال علوم انسانیه و من سوادشا ندارم. منظور از آدم خوب آدمیه که تجربه کنه، از خاطراتش استفاده کنه، تجربه کنه و بهینه سازی انجام بده.
نیمروهای خوشمزه زندگیش را بسازه
هوش مصنوعی روشی در علوم کامپیوتر است که با پیاده سازی رفتارهای هوش طبیعی قصد انجام کارها را دارد. برخلاف روش عادی برنامه نویسی که الگوریتمها هیچ رشدی در طی زمان نداشتند و خاطراتی وجود نداشت و نقطه شروع و پایان کاملا مشخص بودند(تصادفی نبودن) در هوش مصنوعی مثل هوش طبیعی شما تجربه کسب میکنید و به سمت بهینه ترین نقطه پایان حرکت میکنید و هر بار اجرا باعث رسیدن به یک خروجی متفاوت میشه که امیدواریم بهینه تر از دفعه قبل باشه.
هوش مصنوعی مثل هوش طبیعی اشتباه میکنه و از اشتباهات خودش درس میگیره.
بارهای و بارها شنیدید که میگن کامپیوتر منطقیه و صفر و یکیه. آدم ها الزاما منطقی نیستند و فقط درست و اشتباه ندارند. منطقی هم که دارن دارای فقط ۲ حالت نیست و حالتهای بیشماری را داره. اگر کامپیوتر فقط صفر و یک باشه، آدم از صفر تا یک(همراه با همه اعداد اعشاریه بینش) هست. البته کامپیوتر در هر صورت ریاضی هست. چون باید بتونه محاسبات انجام بده و مقایسه کنه. نزدیک ترین شاخه علم ریاضی که میتونه احساسات و منطق آدمی را نشون بده آماره. مثلا شما باتوجه به لحن هایی که از یه نفر توی ذهنتون دارید، لحن حال حاضرش را مقایسه میکنید و متوجه میشید طرف عصبانیه یا شاده یا غمگین یا ....
هوش مصنوعی هم مثل آدمها از حالت منطق باینری خارج شده و وارد دنیای آمار گرفتن شده. نسبت میبنده، مقایسه میکنه، نتیجه گیری میکنه، ارزیابی میکنه که چقدر نتیجه گیریش درسته و در صورتی که اشتباه کرده بود نتیجه گیری بعدیش را بهتر میکنه.
ایینقدر که آمار در هوش مصنوعی نقش داره، کامپیوتر نقش نداره
این توصیه یه توصیه روانشناسی و دوستانه نیست. نگاه به اطلاعات نویز و دور از دسترسی در هوش مصنوعیه. رفتار آدمیزادانه ای که هوش مصنوعی هم تکرارش میکنه. داده هایی که خارج از عرف هستند یا به درد نمیخورن یا پیدا کردن ربطشون سخته را به عنوان نویز در نظر میگیره و به مرور زمان ارزششون را اینقدر کم میکنه که حذف بشن. در نظر داشته باشید که هوش مصنوعی در لحظه به این نتیجه نمیرسه که یه داده را حذف کنه و با کم رنگ کردن اون داده باعث حذف شدن تدریجی اون داده میشه.
هوش طبیعی نه فقط در انسانها بلکه در تمامی موجودات وجود داره، و هوش مصنوعی خوب یعنی پیاده سازی بهتر اون هوش طبیعی. مثلا کلونی مورچه ها، شبکه های عصبی، نظریه تکامل داروین(الگوریتم ژنتیک)، مسیر یابی ماهی آزاد، منطق فازی در تصمیم گیری انسان و ....
نکته جالب هوش مصنوعی اینه که با دین و عقاید خرافی کار نمیکنه و واقعیت های علمی و آماری زندگی هوش های طبیعی را در نظر میگیره. برای همین هوش مصنوعی از طرف بیشتر جوامع به عنوان یه عنصر خطرناک در نظر گرفته شده. این علم اثبات میکنه که عقل و ماهیت تصمیم گیری در هوش های طبیعی چجوری کار میکنه و چه اتفاقات هورمونی یا عصبی ای باعث اون تصمیمات میشه.
با توجه به اینکه هوش طبیعی در تصمیماتش ممکنه تصمیمات هیجانی و خشم آلود بگیره و هوش مصنوعی پیاده سازی هوش طبیعیه، پس هوش مصنوعی هم ممکنه خشم و هیجان را یاد بگیره و تصمیمات سریع و هیجانی بگیره. پس همینطور که آدمیزاد و کلا هوش طبیعی در طول زمان به این نتیجه رسیده که باید وحشی باشه، هوش مصنوعی هم اینکار را میکنه.
هوش مصنوعی میتونه تجربه کنه، یاد بگیره، الگوریتمهاش را بهینه کنه، و رشد کنه. مثل هوش طبیعی. پس میتونه کارای عجیبی انجام بده، مثل هوش طبیعی. این کارهای عجیب میتونه باگهای هوش طبیعی را پوشش بده. و میتونه کارهایی که هوش طبیعی به خاطر محدودیت هاش انجام نداده را انجام بده.
دنیا با هوش مصنوعی زیبا تر میشه
من محمد(سروش) محمدی هستم و سالهای زیادی هست که درحال کار در حوزه برنامه نویسی هستم. میخوام وقتی باز کنم و برای خودم و شما از برنامه نویسی بنویسم.
