اگر از هر فروشنده ابزاری درباره سنگ فرز بپرسید، اولین چیزی که به ذهن او می‌رسد سنگ فرز دستی است. فرز، ابزاری چندکاره بوده که از کاربرد فرز برای برش، شکل‌دهی و سنباده‌زنی استفاده می‌شود. اگر با چوب، فلز یا سنگ سروکار دارید، فرز تا حد زیادی کارها را آسان می‌کند؛ همچنین فرز ابزاری ضروری برای کسانی است که با فلز کار می‌کنند.
فرز انواع مختلفی دارد که هرکدام برای مصارف خاصی کاربرد دارند. در ادامه به مقایسه 3 نوع فرز، چگونگی عملکرد و زاویه آن می پردازیم :
در پاسخ به اینکه سنگ فرز چیست باید بگوییم که این فرز به معنی فرز 90 درجه است که در آن دیسک در زاویه‌ی 90 درجه‌‌ی بدنه قرار دارد. به احتمال زیاد چنین نام‌گذاری به منظور تمایز این سنگ از مدل مستقیم است. در ادامه ویدئویی از نحوه کار سنگ فرز قرار دادیم تا بیشتر با نحوه کار آن آشنا شوید.
کار فرز انگشتی شباهت زیادی به سنگ مستقیم دارد با این تفاوت که در این دستگاه به‌جای دیسک، سری با عملکردی مشابه دریل قرار می‌گیرد. انواع سری فرز انگشتی که برای سنگ‌زنی استفاده می‌شود بسیار کوچک بوده و برای سایش و صاف کردن لبه فلزات سخت بسیار مناسب است.
فرز مینیاتوری نوعی فرز انگشتی است که کاربرد آن تنها به صنعت محدود نمی‌شود و از آن در کارهای مختلف خانگی هم استفاده می‌شود. ساختار فرز مینیاتوری ساده بوده و می‌توانید با نصب ابزار و تیغه‌های مختلف از آن برای کارهای مختلف استفاده کنید. این فرز برای کارهای ظریف و کوچک با دقت بالا مانند زنگ زدایی و رنگ برداری فلرات، تیز کردن ابزار، برش اتصالات مختلف، حکاکی و … بسیار مناسب است.
درمل دستگاهی با سری چرخان است که سری‌های آن قابلیت تعویض دارند. سری‌های متنوع درمل با ابعاد مختلف برای کار روی مواد گوناگون مناسب است. اگر می‌خواهید نوشته، طراحی و … را روی چوب یا مواد دیگر حکاکی کنید، درمل دستگاهی ایده آل است. قدم اول انتخاب طرح مناسب و کشیدن آن روی چوب است. سپس باید سری متناسب با ماده‌ای که می‌خواهید روی آن کار کنید، انتخاب کنید. پس از اتمام کار باید سطح کار را به خوبی سنباده زده و در صورت نیاز پرداخت کنید.
سنگ فلز در واقع همان سنگ فرز است که به غلط در بین افراد رواج یافته است؛ در واقع چیزی به اسم سنگ فلز وجود خارجی ندارد.
فرز برای سایش طراحی شده اما این دستگاه ابزاری همه کاره است و به دلیل محبوبیت زیاد آن، تولیدکنندگان سعی بر آن داشته‌اند تا آن را تغییر داده و آن را برای کاربردهای بیشتر طراحی کنند.
سنگ فرز هم مانند هر دستگاه دیگری از اجزای مختلفی تشکیل شده که بسته به نوع هرکدام ممکن است کمی تفاوت داشته باشند اما به طور کلی تمام سنگ فرزها از:
تشکیل شده‌اند.
قدم اول برای انتخاب سنگ فرز خوب توجه به نوع کار است چون با توجه به پروژه باید از نوع خاصی از سنگ فرز با اندازه صفحه مشخص استفاده شود. همچنین دارا بودن برخی ویژگی‌ها مانند کلاچ ایمنی، دیمر و … همگی با توجه به نیاز کاربر می‌تواند در انتخاب سنگ فرز تاثیرگذار باشد.
فرز ابزاری نسبتاً ارزان بوده و در نگاه اول تمام آن‌ها شبیه هم هستند به‌طوری‌که ممکن است وسوسه شوید و مدلی ارزان خریده و با آن کار خود را انجام دهید. جدا از تمام شباهت‌هایی که بین برندهای مختلف وجود دارد باید این نکته را مد نظر قرار دهید که کار با فرز معمولا زمان‌بر است. برخلاف دریل که تنها از آن تنها برای ایجاد سوراخ و بستن پیچ استفاده می‌شود، در استفاده از فرز باید چندین مرحله روی قطعه کار، کار کنید که نیازمند زمان زیادی است. دوام، اهمیت بالایی در انتخاب فرز دارد پس باید فرزی را انتخاب کنید که قدرت کافی برای انجام کاری که می‌خواهید انجام دهید را داشته باشد.
به طور کلی، مینی فرز دستگاهی است که صفحاتی با ابعاد 18 سانتی‌متر یا کوچک‌تر روی آن نصب می‌شود. این دستگاه برای ایجاد انواع برش و سنگ‌زنی و به‌خصوص مواقعی که قابل حمل بودن و قدرت مانور مهم است، مناسب است. مینی فرز 10 سانتی‌متری یا ½ اینچی یا 1.27 سانتی‌متری از پرطرفدارترین نوع مینی فرز هستند. طول مینی فرز حدوداً برابر 30 سانتی‌متر بوده و مدل‌های مختلفی دارد. مینی فرز در انواع مختلف برقی، بی‌سیم (شارژی) و بادی (نئوماتیک) وجود دارد.
روی مینی فرز صفحاتی با قطر 18 سانتی‌متر نصب می‌شود. کوچک‌ترین قطر صفحه که برای کارهای ظریف به کار می‌رود 7.5 سانتی‌متر است.
فرز برقی دستگاهی است که با سیم به پریز برق وصل می‌شود. نقطه قوت این دستگاه آن است که می‌توانید تا هر مقدار و زمانی که می‌خواهید از آن استفاده کنید و لازم نیست نگران تمام شدن باتری باشید. فرز برقی در مقایسه با فرز شارژی ارزان‌تر و سبک‌تر است. نکته مهمی که حین کار با فرز برقی باید مد نظر قرار دهید دسترسی به منبع برق است. از طرفی دیگر حین کار با فرز باید حواستان به سیم برق آن باشد تا لای دست و پا گیر نکند.
فرز بی‌سیم یا شارژی، نیروی مورد نیازش را از باتری تامین می‌کند و برای مواقعی که به برق دسترسی نداشته یا باید روی نردبان یا داربست بایستید خیلی به کار می‌آید. موتورهای الکتریکی بدون ذغال و باتری‌های لیتیومی شارژ مورد نیاز دستگاه را به‌خوبی و تا مدت زیادی تأمین می‌کنند. مانند تمام ابزارهای شارژی دیگر تکنولوژی شارژ سریع، مدت زمان لازم برای شارژ باتری را کاهش می‌دهد. برخلاف تصویر اکثر کاربران شارژ سریع باتری را خراب نمی‌کند بلکه عمر آن را افزایش می‌دهد، زیرا زمان کمتری باتری به شارژ متصل می‌ماند. گرما در شارژ سریع بیشتر است ولی بازهم زمان کمتری باتری گرما می‌بیند درنتیجه طول عمر آن افزایش میابد. حداقل زمان لازم برای شارژ باتری 6 آمپرساعتی برابر نیم ساعت است. وزن فرز بی‌سیم حداقل 900 گرم بیشتر از مینی فرز برقی است.
ایده فرز بادی یا پنوماتیک از فرز برقی گرفته شده با این تفاوت که این دستگاه برای کار کردن نیاز به کمپرسور هوا دارد. فرز پنوماتیک از سبک‌ترین نمونه های فرز بوده و برای کار کردن به باتری و به موتور الکتریکی نیاز ندارد. تنها منبع قدرت این ابزار فشار هوا است. اگرچه برای کمپرسور هوای این دستگاه باید هزینه کنید اما خود فرز بادی ارزان است.
فرز علی‌رغم سایز کوچکی که دارد ابزار قدرتمندی است و سرعت چرخش آن تا 8000 دور در دقیقه می‌رسد. لطفا درنظر داشته باشید که هنگام کار با ابزارهای برقی حتما باید از عینک ایمنی استفاده کنید زیرا هنگام کار ممکن است جرقه یا تکه‌های کار با سرعت زیاد به سمت بدن، صورت و چشمان شما پرتاب شود. به‌دلیل مسائل ایمنی برای فرز حفاظی طراحی شده که کار کردن بدون آن بسیار خطرناک بوده و اصلا توصیه نمی‌شود. برخی از افراد محافظ سنگ فرز را جدا می‌کنند تا بتوانند از صفحات بزرگ‌تر استفاده کنند که بسیار خطرناک است و به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. رعایت نکات ایمنی هنگام کار با فرز ضروری بوده و بهتر است هنگام کار با آن حتما از گوشگیر و عینک ایمنی استفاده کنید تا از آسیب احتمالی به شنوایی و چشمان‌تان جلوگیری شود.
هنگام مقایسه فرزها تنها کافی چند نکته زیر را بررسی کنید:
این عدد حداکثر قطر دیسک قابل استفاده در دستگاه و درنتیجه عمق برش را نشان می‌دهد. صفحات 18 سانتی‌متری امکان کار در عمق و فضای بیشتر را فراهم می‌کنند. اگر می‌خواهید از صفحه فرز 18 سانتی‌متری یا بیشتر استفاده کنید باید فرز سنگ بری بخرید.
میزان قدرت فرز را معمولاً برحسب وات (بیشترین قدرتی که فرز می‌تواند با آن کار کند) اندازه‌گیری می‌کنند. میزان برق ورودی فرز برحسب آمپر و برای فرز شارژی برحسب ولت بیان می‌شود. میزان قدرت فرز بادی برحسب فوت مکعب بر دقیقه اندازه‌گیری شده و معمولاً میزان فشار پیشنهادی برای دستگاه را برحسب پوند بر مربع می‌سنجند. همچنین فرز سنگ بری و آهنگری را برحسب اسب بخار می‌سنجند. برای مثال مینی فرز 1000 وات یا یک کیلو واتی، اسب بخاری معادل 1.34 دارد.
زمانی که فرزها را برحسب سرعت آن‌ها مقایسه می‌کنید باید به این نکته توجه داشته باشید که هرچه صفحه آن کوچک‌تر باشد، RPM یا میزان دور بر دقیقه آن بیشتر است. میزان RPM دستگاه را در زمانی که دستگاه تحت فشار نیست و در حالتی که بدون صفحه با بیشترین سرعت خود می‌چرخد می‌سنجند.
سرعت موتور فرز آهنگری بیش از 8500 دور در دقیقه است اما سرعت موتور فرز سنگ بری حدوداً برابر 6000 دور در دقیقه بوده اما قدرت بیشتری دارد.
اجزای اصلی سنگ فرز چه مواردی هستند؟
به طور کلی تمام سنگ فرزها از قاب محافظ، صفحه، مهره نگهدارنده صفحه، دسته کمکی، گیربکس، کلید روشن/خاموش، قفل اسپیندل و موتور تشکیل شده‌اند.
کاربرد درمل چیست؟
درمل دستگاهی با سری چرخان است که سری‌های آن قابلیت تعویض دارند. سری‌های متنوع درمل با ابعاد مختلف برای کار مانند حکاکی روی مواد گوناگون مناسب است.
منبع: سازوکار
بیشتر بخوانید: همه چیز درباره انواع مختلف لیسه و روش‌های مختلف استفاده از آن
